Shi Tiesheng ( Sử Thiết Sanh 1951 - 2100 )
Trong
số bốn nhà văn Trung Quốc được các nhà phê bình văn học ưa chuộng nhưng cũng rất
được công chúng yêu thích, ba người đầu tiên đều là những nhân vật nổi tiếng quốc
tế: họ là Mo Yan (莫言Mạc ngôn ), Yu Hua (余华Dư hoa ) và Yan Lianke (阎连科 Diêm Liên Khoa ), trong đó mỗi cuốn tiểu thuyết mới và mỗi bản
dịch mới đều là một hiện tượng truyền thông.
Người thứ tư vẫn còn ít được biết đến bên ngoài Trung Quốc: tên anh ta là Shi Tiesheng 史铁生. ( Sử Thiết Sanh ) . Ngay tại Pháp, chỉ có một số truyện ngắn của ông được Gallimard dịch và xuất bản với tựa đề “Fatalité”. Đó là vào năm 2004, rất ít người nói về ông, tuy nhiên ông vẫn là một tác giả độc đáo và có nhiều tác phẩm nổi tiếng ở Trung Quốc từ đầu những năm 1980.
Một cuộc đời bi kịch được định mệnh đánh dấu
Là một
phần của biện pháp 'mở cửa' sau cái chết của Mao, các trường đại học đã mở cửa
trở lại, và đặc biệt, vào năm 1979, Học viện Điện ảnh Bắc Kinh nổi tiếng, nơi ươm
mầm những tài năng xuất sắc nhất của điện ảnh Trung Quốc. Ra mắt vào năm 1982,
những đạo diễn hạng
nhất sau cái chết của Mao, được mệnh danh là “thế hệ thứ
năm”, đã cách mạng hóa điện ảnh Trung Quốc và đưa nó vượt ra khỏi biên giới quốc gia, hai người nổi tiếng
nhất là Zhang Yimou và Chen Kaige.
Đầu
tiên họ cần một kịch bản, và họ tìm thấy cốt truyện trong một truyện ngắn vừa đăng
trên tạp chí văn học sinh viên của Đại học Bắc Kinh và được lưu truyền trong giới
trí thức trẻ ở thủ đô. Truyện ngắn có tên “Một góc không mặt trời” (《没有太阳的角落 Một
hữu thái dương đích giác lạc ) và đã thu hút sự chú ý của tác giả nhờ chất lượng
văn phong cũng như cảm xúc mà nó khơi dậy. Đó là câu chuyện về ba thanh niên
khuyết tật làm việc trong một nhà máy nhỏ, trong một con hẻm cũ ở Bắc Kinh, suốt ngày vẽ hoa
văn trên các đồ vật sơn mài cũ;
Cuộc sống buồn tẻ, không tiếp xúc với thế giới bên ngoài của họ đột nhiên bị biến đổi
bởi sự xuất hiện bất ngờ của một cô gái trẻ đến xưởng của họ, người mang đến
cho họ một tia sáng của cuộc sống
và tình cảm, được củng cố bởi lời phán của người cha bác sĩ của cô: bệnh tật của
họ là không thể chữa khỏi. Cuối cùng, cô ấy sẽ là người duy nhất có thể đăng ký
tham gia kỳ thi tuyển sinh đại học, được khôi phục vào năm 1978, lần đầu tiên
sau mười năm, và với sự giúp đỡ của ba người khác, đã thành công...
Vì vậy,
ba sinh viên giám đốc quyết định đến gặp tác giả và phát hiện ra một thanh niên
bị tàn tật, phải ngồi xe lăn. Đó là Sử Thiết Sanh . Trong suốt mùa hè, họ đến đón anh và đưa anh cách nhà không
xa, đến một trong những giáo viên của họ, để cùng nhau phát triển kịch bản. Sau tám lần
chỉnh sửa, kịch bản cuối cùng đã được chấp nhận, với tựa
đề “Một góc của riêng
chúng ta” (《我们的角落 Ngã môn
đích giác lạc ); Bộ phim ngắn sau đó được chuyển thể thành phim truyền hình,
và mặc dù không
được phát sóng nhưng các nhà kiểm duyệt đánh giá nó quá buồn
và giọng điệu quá tiêu
cực nhưng nó đã có tác động sâu sắc đến thế giới Học viện. Về phần Sử Thiết
Sanh, sự nghiệp của anh đã được khởi đầu.
Ông
sinh năm 1951, tại Bắc Kinh. Do đó, ông mới mười lăm tuổi khi bắt đầu Cách mạng
Văn hóa, và khi kết thúc chương trình học trung học vào năm 1969, ông được gửi
về nông thôn, giống như các bạn cùng trang lứa, “những người trẻ có học thức” (知青 Tri
thanh ) , để đào tạo. với nông
dân. Anh ấy đã trở lại với tình trạng liệt nửa người. Hầu hết tiểu sử của ông, dựa trên một
câu chuyện chính thức, giải thích việc ông bị liệt là do một vụ tai nạn xe đạp hoặc ô tô. Đây là sự ngụy trang của thực tế:
anh ta đã được gửi đến Thiểm Tây, đến một ngôi làng gần Diên An, nơi anh ta được
ở trong một trong những hang động ẩm ướt, được khoét vào một bên vách đá, ngày nay thu hút
sự tò mò của khách du lịch. Tại đây, anh mắc một căn
bệnh bắt đầu bằng những cơn đau ở lưng
và chân, và cuối cùng
khiến anh bị liệt toàn bộ phần dưới cơ thể, tê liệt cùng với bệnh nhiễm trùng huyết. Tuy nhiên, ông vẫn tiếp tục làm
việc cho đến năm 1981 thì chính thức được phép ở nhà.
Trong
khi đó, anh bắt đầu viết, không phải để làm chứng mà đơn giản là để sống. Anh ấy
nói về bản thân rằng anh ấy “bị bệnh
nghề nghiệp và là
một nhà văn khi rảnh rỗi” (“职业是生病,业余在写作 Chức
nghiệp thị sinh bệnh )
Dấu ấn mới của nhân loại, bị ám ảnh bởi bệnh tật và ký ức
Hai
truyện ngắn góp phần làm cho ông được biết đến là đại diện cho hai chủ đề chính xuyên suốt tác phẩm của ông: một mặt mô tả thế giới của người khuyết tật và những
suy tư mà nó gợi ý cho họ, mặt khác là những ký ức về quá khứ,
những năm tháng ở Thiểm Tây, và thật ngạc nhiên, chúng là những ký ức hoài niệm,
về một loại thiên đường vĩnh viễn đã mất. Đó thực sự là khoảng thời gian kỳ diệu
khi bệnh tật vẫn chưa ập đến, khi mọi thứ vẫn có thể xảy ra.
Sau “Một
góc không mặt trời”, ông xuất bản một truyện ngắn vào năm 1983, nối tiếp ba
truyện khác có chủ đề tương tự; nó đã giành được một giải thưởng vào năm đó và khiến
anh ấy trở nên nổi tiếng: đó là “Thanh Bình Loan xa xôi của tôi” (《我的遥远的清平湾, Ngã
đích diêu viễn đích Thanh bình loan ). ‘Thanh
bình loan ’ là tên ngôi làng nơi ông được gửi đến vào năm
1969, một góc xa xôi trên vùng
cao nguyên hoàng thổ bao la. Nó là sự tôn vinh cuộc sống khó khăn của những người
nông dân ở vùng đất
khô cằn này, nơi mà ông
vẫn lưu giữ những kỷ niệm hoài
niệm về những năm tháng này, anh không phải là người duy nhất rơi vào trường hợp
này và đã tự mình giải thích:
Bạn
có thể làm được điều đó không? Bạn có thể làm điều đó
một cách dễ dàng.
Có người
nói [ngạc
nhiên] rằng
chúng tôi luôn nói tích cực về những kỷ niệm về những ngày tháng làm việc ở quê,… đơn giản vì đó là những
khoảnh khắc đẹp nhất trong cuộc đời chúng tôi. Ai có thể quên được cái thời anh mười bảy,
mười tám…? Ai có thể quên được thời gian của tình cảm
lãng mạn
đầu tiên của họ? Vì vậy, chúng ta không chỉ nhớ
cô gái, chàng
trai trẻ mà còn nhớ cả nơi chúng
ta đã sống và cuộc sống mà chúng ta đã trải qua ở đó.
Tuy
nhiên, điều khiến ông trở nên độc đáo là khi ông viết những câu
chuyện này, ông đã bị liệt suốt mười năm, và như ông thừa nhận trong một bài tiểu
luận sau đó, ông đang ở trong tình trạng bị tấn công dữ dội bởi chứng trầm cảm, những khoảnh khắc rất dễ
hiểu của cơn trầm cảm. đặt
câu hỏi về ý nghĩa của cuộc sống
và số phận cá nhân.
Tuy nhiên, không điều nào trong số này được phản ánh trong những câu chuyện này,
chúng truyền tải sự thanh bình tĩnh lặng của một thế giới hòa hợp với thiên nhiên, nơi có những giá trị sâu sắc khiến chúng ta phải chấp nhận điều kiện sống vô cùng khắc nghiệt. Không có gì tình cảm, bình
dị hay hào hùng
trong những câu chuyện này, chỉ đơn giản là ký ức đẹp đẽ về những năm tháng đẹp
nhất của cuộc đời,
những năm tháng ngây thơ của tuổi trẻ.
Đó cũng
chính là sự ấm áp của con người, của một cảm xúc luôn chất chứa, không chút oán
giận, mà chúng ta tìm thấy trong tin tức về gia đình ông, cũng như những năm ông
làm việc trong xưởng, từ 1974 đến 1981: “Ngôi
sao của bà ngoại” (《奶奶的星星, Nãi nãi đích tinh
tinh ), đoạt giải truyện ngắn hay nhất năm 1984, và “Chuyện nhỏ ngôi nhà xưa” (《老屋小记 lão ốc tiểu ký 》), nổi
bật nhờ Giải Lỗ Tấn 1995-96.
Năm
1996, ông xuất bản cuốn
tiểu thuyết đầu tiên của mình, “Ghi
chú về các nguyên tắc” (hay Ghi chú về các câu hỏi trừu tượng wuxu biji 《务虚笔记, vụ hư
bút ký ). Nó không thực sự là một câu chuyện, mà là một sự suy ngẫm dài,
thông qua năm nhân vật được xác định bằng các chữ cái trong bảng chữ cái - họa sĩ, giáo sư, nhà thơ, bác
sĩ và tất nhiên, một người khuyết tật. Mỗi câu hỏi phản ánh những câu hỏi
mà tác giả tự đặt ra, về cuộc sống, đau khổ, ước mơ, huyền thoại và hiện thực,
cũng như ý nghĩa của cuộc sống
trong những điều kiện này, tìm kiếm con đường thoát khỏi đau khổ trong tình yêu
Năm
2006, khi sức khỏe ngày càng suy giảm, ông chỉ cho phép ông viết hai giờ mỗi ngày, rồi cách ngày, ông lại xuất bản một
cuốn tiểu thuyết phức tạp khác, lần đầu xuất bản dưới dạng rút gọn, sau đó xuất
bản đầy đủ vào tháng 1 năm 2006:《我的丁一之旅 Ngã đích đinh nhất chi lữ ),
có thể dịch là “Tôi ở Dingyi”. Đây là một cuốn tiểu thuyết thử nghiệm,
tập trung vào một tâm trí du hành
xuyên thời gian và ở trong cơ thể của nhiều người khác nhau, bao gồm Adam, chính tác giả và anh hùng Dingyi. Bắt đầu từ cuộc gặp gỡ giữa Adam và Eva, nó phản ánh
tình yêu đích thực. Nhưng tác giả lại ít nói về cuốn tiểu thuyết của mình, ông
chỉ nói: “Tôi
muốn tìm lý do
để
sống. »
Những bài viết hấp dẫn như tiểu thuyết
Lý do sống này đã là chủ đề của cuộc tìm kiếm không mệt mỏi trong nhiều năm.
Kỳ nghỉ của tôi ở Dingyi được phản ánh trong các bài tiểu luận cũng như trong các truyện ngắn của ông.
Nó là một kiểu tóm tắt lại các mô-típ được phát triển trong các tác phẩm trước đây của ông, một sự phản ánh về thời kỳ mà ông sống cũng như một sự suy ngẫm cá nhân và trực quan về số phận chung cuối cùng của con người, và luôn có cùng một giọng điệu đều đều, thản nhiên. . cũng không phải đau khổ cùng cực.
Mỗi bài trong số sáu bài luận trong tập này đều kết thúc bằng câu hỏi “Làm thế nào chúng ta có thể giải quyết vấn đề này?” » tất nhiên là anh ấy không có câu trả lời. Tuy nhiên, ông nói, “con đường tâm linh chính xác là ở chính quá trình nghiên cứu…”
Truyện
ngắn kể về hai nhạc sĩ mù, một
bậc thầy sanxian già (三弦: tam huyền), một loại đàn luýt ba dây) và học trò và đệ tử trẻ tuổi của ông. Thầy nói một ngày nọ
với học trò của
mình rằng chỉ sau khi bẻ được hàng ngàn sợi dây, anh ta mới có thể mở nhạc cụ của mình ra
và vào bên trong, anh ta sẽ tìm thấy công thức của một loại thuốc có thể chữa
khỏi bệnh và giúp anh ta lấy lại được thị lực. Người học sinh vì vậy dần dần
già đi và trở thành một nhạc sĩ già. Cuối cùng, khi anh ấy bẻ dây đàn thứ
nghìn và mở nhạc cụ ra, anh ấy chỉ tìm thấy một mảnh giấy trắng bên trong. Khi đó
anh ta hiểu được bài học mà người thầy cũ muốn truyền cho anh ta, và đến lượt
anh ta cũng truyền lại cho học trò của mình:
‘记住,人命就像这琴弦,拉紧了才能弹好,弹好了就够了’
'Hãy nhớ
rằng: cuộc đời giống như một sợi dây tam huyền, chỉ khi căng mới có thể chơi hay, chơi hay mới
thành công, thế là đủ [không cần phải tìm đâu xa]'
Đó là thứ trí tuệ giản dị toát lên từ những truyện ngắn, tiểu luận của ông, thấm đẫm tính nhân văn sâu sắc, nơi cảm xúc luôn tiềm ẩn. Văn bản nổi tiếng nhất trong số này, một trong những văn bản đẹp nhất và có ý nghĩa nhất, chắc chắn là “Đền của Trái đất và Tôi” (《我与地坛, ngã dữ địa đàng ), xuất bản năm 1991, trong đó ông tâm sự những kỷ niệm gắn liền với mười lăm năm sinh hoạt hàng ngày. đi dạo trong công viên của 'ngôi đền của trái đất', ở Bắc Kinh, gần nhà anh. Chúng tôi bắt gặp một số nhân vật vô danh thường xuyên gặp ở đó, một số mảnh đời hầu như không chạm tới, nhưng cũng có bóng dáng của mẹ anh gắn liền với bước chân anh, người đã chết từ rất sớm như thể bà không thể chịu đựng được nữa, và chúng tôi theo dòng chảy những suy nghĩ của anh ấy theo thời gian...
Đây là lời giới thiệu tốt nhất có
thể về Sử Thiết Sanh. Sau đó chúng ta có thể đọc một trong những truyện ngắn thành
công nhất của ông, nhưng lại tương đối ít được biết đến, xuất bản năm 1990:
“Ngôi
thứ nhất ”《第一人称, đệ nhất
nhân xưng )
Đột nhiên biến mất vào cuối năm 2010
Sử Thiết Sanh chết vì xuất huyết não vào đêm ngày 30 rạng ngày 31 tháng 12 năm 2010, tại Bệnh viện Tuyên Vũ ở Bắc Kinh.
Ông ấy cảm thấy không khỏe sau đợt điều trị lọc máu cần thiết cho bệnh suy thận của mình; hôn mê, ông được đưa đến bệnh viện nhưng không tỉnh lại. Ông ấy đã năm mươi chín tuổi.
Đau khổ là điều thường ngày của ông . Đau khổ và cái chết là chủ đề thường xuyên trong tác phẩm của ông. Họ là hai người quen quen mà anh đã học cách chung sống. Ông nói: “Bệnh tật là nghề của tôi, viết là nghề bán thời gian của tôi.
Vào ngày 4 tháng 1 năm 2011, tại khu 798 nghệ sĩ ở Bắc Kinh, một sự kiện kỷ niệm đã diễn ra quy tụ hàng nghìn người. Theo truyền thống tưởng nhớ những vĩ nhân đã qua đời, những lời chứng cảm động được trang trí bằng hoa hồng đỏ đã được đặt trên bức tường tưởng nhớ xung quanh bức ảnh của ông.
Chủ tịch Hiệp hội Nhà văn Quốc gia Trung Quốc, Thiết Ngưng, đã đích thân đến bày tỏ lòng kính trọng cá nhân đối với nhà văn: “Bị kết án phải ngồi xe lăn,” cô nói, “anh ấy có lòng tốt và những suy nghĩ sâu sắc khiến anh ấy hiểu được. cuộc sống sâu sắc hơn người thường”.
Nó được sáng tác như một chu kỳ, giống như chính cuộc sống, và câu chuyện lấy bối cảnh trong một khung cảnh khắc khổ tạo nên bối cảnh lý tưởng cho triết lý rất đơn giản vốn là chủ đề thiết yếu của nó: mục tiêu nào chúng ta đã cố định trong sự tồn tại thì có quan trọng gì? , điều quan trọng là hành trình chúng ta theo đuổi để cố gắng đạt được nó, cho dù cuối cùng chúng ta nhận ra rằng đó chỉ là ảo ảnh.
Như trường hợp thường thấy của Sử Thiết Sanh , các nhân vật đều có một khuyết điểm: họ là hai người mù. Nhưng họ là những người kể chuyện, nghĩa là những người trông coi nghệ thuật cổ xưa đã góp phần vào sự phát triển của xiaoshuo, giống như những người kể chuyện này ( Cuộc sống ở cuối sợi dây ), người mà Mạc Ngôn đã tỏ lòng tôn kính cá nhân trong bài phát biểu nhận giải Nobel.
Do đó, câu chuyện được tắm trong bầu không khí thơ mộng của câu chuyện, điều này củng cố tính chất ngụ ngôn của chính truyện ngắn.
* * *
Trong khung cảnh núi non với những đường nét mơ hồ, hai người đàn ông mù tiến lên, một già, một trẻ, người đi trước,
người kia đi sau, hai chiếc mũ đen của họ hoạt hình theo cùng một chuyển động đi lên rồi đi xuống, theo
nhịp bước nhanh của họ. , như thể họ bị dòng sông cuồn cuộn cuốn đi. Không ai biết họ đến từ đâu và đi đâu, nhưng mọi người đều mang
theo một chiếc đàn ba dây. ( tam huyền cầm ): đó là những người kể chuyện.
Khắp hàng dặm, trong vùng núi non bao la này, đỉnh nối tiếp khe núi,
khe núi nối tiếp đỉnh, có rất ít dấu hiệu của sự sống con người, từ những chùm cỏ dại, trên đường đi của chúng, đôi khi có một cặp chim trĩ bay đi hoặc một con thỏ rừng, một con cáo hoặc một số động vật hoang dã nhỏ khác chạy
trốn. Chim ưng thường bay lượn trên các thung lũng. Không một bóng người trong
sự tĩnh lặng sâu thẳm của dãy núi này, mặt trời chiếu thẳng xuống thật khốc liệt.
“Hãy cầm lấy
đàn ba dây của bạn trong tay,” ông già mù hét lên, lời nói của ông được khuếch đại bởi tiếng vang. “Tôi cầm nó trong tay,” thanh niên mù trả lời.
“Hãy cẩn
thận kẻo mồ hôi làm ướt nó; Nếu cậu bị ướt thì tối nay tôi sẽ nhào nặn xương sườn
của cậu. »
“Nhưng tôi đang cầm nó trong tay. »
Với phần thân trên để trần,
hai người đàn ông tiến lên, dò đường bằng đầu một thanh gỗ. Những chiếc áo vải
thô họ quấn quanh eo đã ướt đẫm mồ
hôi, bụi đất vàng mà họ bước đi tung lên thật ngột ngạt. Đó là mùa của
những người kể chuyện. Ngày rất dài. Ở tất cả các làng, sau khi ăn tối xong, không
ai ở nhà; một số thậm chí còn cầm bát đi ăn ngoài, ven đường hoặc ngoài đồng. Muốn tận dụng mùa nắng nóng, ông già mù chạy từ làng này sang làng khác, có chàng
trai mù bám sát gót, kể lại câu chuyện của mình không bỏ sót một buổi tối
nào. Người kể chuyện già càng hồi hộp hơn, càng phấn khích hơn, bởi vì ông đang đếm từng ngày: chắc chắn một ngày nào đó trong mùa hè này, ông sẽ đứt sợi dây thứ nghìn của chiếc đàn ba dây
của mình, và có lẽ tại ngôi làng này, nơi họ đến Đèo Dê.
Mặt trời đã lặn suốt ngày nay đang lặn một cách yên bình, tia sáng của nó bắt đầu có sắc thái sâu hơn.
Tiếng hót của ve sầu cũng trở nên ít chói tai hơn.
" Này, cậu nhỏ ! Cậu không
thể di chuyển nhanh hơn một chút sao? » ông già mù hét lên mà
không quay lại hay giảm tốc độ. Chàng trai mù chạy vài bước; chiếc túi lớn mà anh ấy đeo trên vai và đập vào lưng anh ấy cùng với bước
chạy của anh với một tiếng động nhấp nháy, nhưng anh ấy luôn ở phía sau một khoảng cách.
“Bọn bồ câu rừng đã về tổ. »
" Cái gì ? » người thanh niên mù hỏi, vẫn bước nhanh hơn.
“Tôi nói rằng chim bồ câu hoang dã đã trở về tổ
của
chúng, và ông không được di chuyển nhanh hơn nữa! »
“Ha! »
“Ông lại thao túng chiếc radio của tôi rồi.”
"Sao thế được! Tôi không chạm vào nó!
"Ông sẽ làm hỏng tai
nghe." »
“Nhưng tôi không chạm vào chúng!” »
Ông lão tự nhủ, cười thầm: Bạn nhỏ của tôi, bạn chỉ
là một kẻ ngốc nghếch thôi. “Tôi thậm chí còn nghe thấy tiếng kiến cãi nhau,” anh nói.
Chàng trai mù ngừng tranh cãi; anh kín đáo nhét tai nghe vào túi rồi tiếp tục đi theo gót ông
già. Vô tận, không ngừng nghỉ, một con đường buồn chán chết người.
Xa hơn một chút, người
thanh niên mù nghe thấy con lửng đang gặm hạt trên đồng, anh ta bắt chước
tiếng chó sủa, và con lửng chạy
hết tốc lực. Anh thấy buồn cười và bắt đầu ngân nga một giai điệu trong hơi thở,
anh trai tôi à em gái tôi à... Ông chủ cũ của anh ấy không muốn anh ấy
nuôi
chó; ông sợ họ sẽ bị chó trong làng tấn công,
hoặc con chó của anh ta đánh nhau với người khác, họ sẽ không thể làm việc được
nữa. Đi xa hơn một chút, chàng trai mù nghe thấy tiếng rắn bò trong cỏ; anh cúi xuống nhặt một hòn đá và ném vào
- nó rơi xuống với âm thanh như tiếng lá lúa miến bị nghiền nát. Ông già mù cảm thấy hơi tiếc cho anh và dừng lại đợi
anh.
“Lần này không còn là con lửng nữa mà là một con rắn,” anh nhanh chóng giải thích vì sợ chủ sẽ mắng.
“Có những cánh đồng, cách đây không xa lắm,” ông
già mù vừa nói vừa truyền nước cho cậu học trò nhỏ tuổi của mình. “Để kiếm sống, trong nghề, chúng tôi phải bước đi không ngừng. » - “ Cậu
có mệt không? » ông ấy nói thêm.
Người đàn ông mù trẻ tuổi không đáp lại, biết rõ rằng điều ông
già ghét nhất là nghe ông nói rằng ông mệt mỏi.
“Sư phụ ta xui xẻo, cả đời đi bộ cũng không đứt được sợi dây tam
tiên thứ nghìn của mình, thật không công bằng. »
Thấy ông chủ của mình có
vẻ đang vui vẻ, chàng trai mù hỏi ông:
“Ngồi trên chiếc ghế dài màu xanh lá cây có ý nghĩa gì? »
" Cái gì ? Tiên nghiệm hơn, nó giống
một chiếc ghế dài hơn. »
“Và cổ ký túc xá ngoằn ngoèo là gì? »
“Cổ của một con chuột ký túc xá? Một cổ ký túc xá như thế nào? »
“Một cái cổ ký túc xá ngoằn ngoèo. »
" Tôi không biết "
“Tôi đã nghe nó trên radio. »
“Ngươi rất thích nghe loại chuyện này, có ích
lợi gì?” Có rất nhiều điều thú vị ngoài
kia, nhưng mục đích của chúng ta
là gì? »
“Ông vẫn chưa giải thích cho tôi ý của ông khi nói ‘điều chúng
tôi quan tâm’” người thanh niên mù trả lời, nhấn mạnh vào chữ chúng tôi.
“Đàn tam huyền !” Cha cậu giao cậu cho tôi để tôi dạy cậu cách chơi đàn tam huyền và biến cậu
thành người kể chuyện. Đây là điều chúng tôi quan tâm. »
Đáp lại, người thanh niên
mù uống một ngụm nước lớn rồi nuốt một ngụm lớn.
Khi họ rời đi, anh ấy sẽ
dẫn đường.
Bóng núi dần trải dài xuống
thung lũng. Những đường cong của địa hình trở nên dịu dàng hơn, đường chân trời
rộng mở hơn.
Đến gần làng, ông già mù chào đón người bạn trẻ của mình; dưới chân núi, đã chìm trong bóng tối, từ một vết nứt
trên đá chảy từng giọt nước mỏng từ một con suối nhỏ; nó tạo thành một cái ao nhỏ có kích
thước bằng cái bát, xung quanh có cỏ mọc um tùm, nhưng nước không chảy xa lắm, tối đa khoảng
mười mét, trước khi biến mất vào lòng đất khát nước.
“Đi tắm đi, người đầy mồ
hôi. »
Chàng trai mù quỳ bên mép nước, đẩy đám cỏ sang một bên,
tiếp tục nhẩm lại trong lòng câu chuyện “cái cổ ngoằn ngoèo của chú chuột tập thể” này.
“Và hãy tắm rửa thật sạch, trông cậu giống như thứ mà chúng ta thường gọi là
một cậu bé ăn xin vậy.”
“Nhưng vậy thì người ta gọi ông là ông già ăn
xin phải không? » chàng trai mù đáp lại với một tràng cười lớn, nhúng tay xuống nước.
Ông già mù cũng cười lớn, lấy nước trong lòng bàn tay vẩy lên mặt. “Nhưng chúng tôi không phải là kẻ ăn xin, chúng
tôi có nghề nghệ thuật .”
“Đối với tôi, có vẻ như chúng tôi đã từng ở đây trước đây. » người thanh niên mù nói, lắng nghe mọi tiếng động xung quanh.
“ Cậu
không thể tập trung vào việc học, cậu dàn trải quá nhiều. Cậu không nghe những gì tôi đang nói. »
“Tôi chắc chắn chúng tôi đã từng ở đây trước đây. »
“Hãy nghe
những gì tôi nói với cậu . Cậu vẫn còn lâu mới chơi tốt được đàn ba dây.
Số phận của chúng ta được chơi trên dây đàn, đó là điều mà ngày
xưa thầy tôi đã nói với tôi. »
Nước mát. Anh chàng mù trẻ tuổi lại bắt đầu ngân nga : “ anh lớn của tôi à, em gái tôi à.” Ông già mù tức giận: “ Cậu có nghe thấy tôi vừa nói gì không? »
“Số phận của chúng ta được chơi trên dây đàn của chúng ta, đó là điều mà chủ nhân của ngươi đã nói,
ngươi đã nói với ta hàng trăm lần rồi. Thầy của cậu đã để lại cho cậu một đơn thuốc mà cậu sẽ nhận được khi cắt đứt một ngàn sợi dây, và
một khi đã dùng phương thuốc được đánh dấu trên đó, cậu sẽ
có thể nhìn thấy. Tôi đã nghe nó cả ngàn lần rồi. »
“Và cậu tin điều đó à?” »
Người thanh niên mù không trả lời thẳng: “Tại sao phải bẻ ngàn sợi mới có phương thuốc? »
“Đây là điều kiện. Cậu tưởng mình thông minh nhưng
phải thỏa mãn điều kiện này thì mới có thuốc chữa. »
“Tìm ngàn sợi dây đứt đâu có khó,” thanh niên
mù không nhịn được cười mà giễu cợt.
Cậu không nên cười, cậu không hiểu gì cả; cậu có thể đạt được điều này bằng cách bẻ hết
sợi dây này đến sợi dây khác của đàn ba dây.”
Anh mù không nói gì thêm để khỏi chọc tức ông chủ thêm nữa. Lần nào cũng vậy, chủ nhân của hắn không thể chịu đựng
được việc hắn có thể có một chút nghi ngờ nào đối với vấn đề này.
Ông già mù im lặng nhưng không giấu được sự bực tức, hai tay đặt lên đầu gối, mắt hướng lên trời, ông
như lạc vào ký ức về những sợi dây mình đã đứt từng sợi một. Chơi bao nhiêu năm,
ông già mù nghĩ, đã năm mươi năm rồi! Và trong suốt thời gian này, bao nhiêu ngọn núi
đã vượt qua, bao nhiêu con đường đã đi qua! Bao nhiêu ngày trên đường chịu lạnh hay chịu nắng nóng,
với cùng một cảm giác bất công trong lòng! Chơi đêm này qua đêm khác, luôn đồng tâm niệm sợi
dây đứt,
dẫn dắt từng người một hướng tới mục tiêu cuối cùng. Bây giờ ông đã ở gần, mùa hè này dường như vô tận. Ông ấy biết mình không phải lo lắng về việc bị ốm, ông sẽ vượt qua mùa hè mà không gặp vấn đề gì. “Tôi may mắn hơn chủ tôi nhiều,” anh nói, “ông
ấy không bao giờ có thể mở mắt ra và nhìn được. »
“ Sư phụ, chúng ta tới thôn Đèo Dê à?” » người thanh niên mù hỏi. Câu hỏi lại khiến ông chủ già khó chịu,
không trả lời nên người trẻ trở nên mất kiên nhẫn.
“Đây là làng Đèo Dê mà chúng ta đang đến phải không,
thưa Chủ nhân? »
“Cậu bé, cậu sẽ xoa lưng cho
tôi,” ông già mù nói, quay lưng về phía cậu, cong như cánh
cung.
“Chủ nhân, đây có phải là làng Đèo Dê không? »
" Đúng ! Nhưng nó có vấn đề
gì? Cậu giống
như một
con mèo đang động dục , dừng lại một chút. »
Trái tim của chàng trai mù bắt đầu đập thình thịch, nhưng anh ta tận tâm
xoa lưng cho chủ nhân của mình, người nhận thấy rằng anh làm điều đó rất tốt.
“Ngôi làng ở Đèo Dê này có gì hay thế? Bạn giống như con lừa ngửi cỏ khô. »
Để cảnh giác, người
thanh niên mù không còn nói gì nữa và cố gắng che giấu sự phấn
khích của mình.
"Ông đang nghĩ về điều gì?" Đừng cố giấu
nó khỏi tôi. »
“Tôi, có chuyện gì ? »
“ Làm sao vậy? Lần trước chúng ta ở đây,
cậu có nghĩ mình chơi chưa đủ không? Cô gái này giỏi phải không? » ông già mù tự nhủ, “có lẽ mình không nên đưa cậu ấy về làng này. » Nhưng chuyện đã được thực hiện. Đây là một ngôi làng quan trọng và hàng năm công việc kinh doanh ở đây rất phát đạt; họ có
thể ở lại trong hai tuần, và ông già mù hy vọng sẽ bẻ được những dây đàn cuối cùng của
nhạc cụ của mình ở đó. Chàng trai mù trong lòng vui mừng, lẩm bẩm trong miệng khi nghĩ đến giọng nói the thé của cô gái trẻ yếu đuối trong làng.
“Nếu cậu nghe tôi, nó sẽ không làm tổn thương
bạn,” ông già mù nói, “tóm lại, câu chuyện này không chắc chắn. »
“Câu chuyện gì?” »
“Đừng cố chơi trò chơi với tôi. Cậu biết rất rõ ý tôi. »
“Ông vẫn chưa kể cho tôi nghe câu chuyện đó là
gì,” chàng trai mù nói, cười thầm.
Nhưng ông chủ cũ không còn
nghe lời anh nữa. Anh hướng đôi mắt thủy tinh của mình lên bầu trời nơi mặt trời
biến thành vũng máu.
Cả hai đều có lưng màu
son giống như ngọn núi; nhưng thân xác ông già mù mang dấu vết của năm tháng, gầy gò góc cạnh như tảng đá trơ trụi dưới chân dốc. Ông bảy mươi tuổi, người kia còn rất
trẻ, mới mười bảy tuổi, mới mười bốn tuổi, cha giao ông cho ông già mù để dạy
nghệ thuật kể chuyện; Thật là một điều tốt trên thế giới này khi có thể tự mình
kiếm sống.
Ông già mù đã làm công việc này hơn năm mươi năm. Trong vùng núi hoang vắng và lạc lõng này, mọi người đều biết đến ông: tóc ông
ngày càng bạc trắng, lưng ông mỗi ngày cong thêm một chút, nhưng ông vẫn tiếp tục
chu du khắp đất nước với đàn ba dây của
mình. Mỗi khi tìm được một nơi kiếm được ít tiền, anh lại lấy nhạc cụ ra và hát những bài hát
của mình suốt một buổi tối, mang lại niềm vui nho nhỏ cho những ngôi làng hẻo lánh này. Nó thường bắt đầu bằng mấy chữ này: “Từ xa xưa khi Bàn Cổ tách đất khỏi trời , từ thời
Tam Hoàng Ngũ Đế cho đến ngày nay, có hàng loạt vua chúa chuyên gây bất hạnh cho dân chúng. Tôi nhẹ
nhàng véo tam huyền của mình, chậm rãi lặp lại câu tụng, có hơn ba nghìn bảy trăm câu chuyện để hát, câu chuyện nào sẽ chạm đến trái tim bạn? »
Sau đó, tiếng kêu vang lên
từ đám đông người xem: đứa lớn hỏi câu chuyện Dong Yong sẵn sàng trả tiền tang lễ cho cha mình bằng sức
lao động của mình , đứa trẻ muốn câu chuyện Ngô Song đi đến núi Wugong vào ban đêm
, và câu chuyện những người phụ nữ của Qin Delian . Đó là khoảnh khắc thân thương nhất trong trái
tim của ông già mù, khoảnh khắc khiến ông quên đi mệt nhọc trên
hành trình và nỗi cô đơn khi tồn tại; Anh ta uống một ngụm nước
không vội, đợi cho đến khi tiếng ồn ào và tiếng khóc xung quanh lắng xuống, gảy
vài nốt trên tam tiên rồi bắt đầu hát: “Hôm nay tôi sẽ hát cho các bạn nghe một câu
chuyện về cậu bé Lạc Thành và không ai khác…”, hoặc một lần nữa:
“Uống trà, hút thuốc, tôi sẽ kể cho bạn nghe câu
chuyện về Mạnh Giang Nữ, người đã rơi nước mắt khiến Vạn Lý Trường Thành sụp đổ
.” một cái đinh rơi trong khán giả, xung quanh ông già mù hoàn toàn say mê với câu chuyện của mình.
Ông ấy biết rất nhiều câu
chuyện cổ. Nhưng ông cũng có một chiếc radio, người ta nói rằng ông đã mua với
giá cao từ một người lạ đi ngang qua, để học những
câu chuyện mới, những giai điệu mới. Trên thực tế, người dân ở vùng núi này rất chú ý đến những gì ông nói, những
gì ông hát… […].
Chàng trai mù cho rằng mình rất mạnh mẽ, nhưng anh ta mới học
được ba năm và khi mới bắt đầu thì anh chẳng biết gì cả. Học kể chuyện, chơi đàn
tam huyền, điều đó không khiến anh hứng thú; khi cha anh đưa anh đến, ông đã cố
gắng khuyên can anh đừng để anh ở đó nhưng đều vô ích; Cuối cùng, chính chiếc radio đã giữ anh lại, hơn bất
cứ điều gì mà bất cứ ai có thể nói với anh. Anh cầm lấy nó và lắng nghe nó một
cách say mê đến nỗi anh ta thậm chí không nhận thấy sự ra đi của cha mình.
Ông già mù chơi đùa trong thiền đường; hôm trước anh ta
bẻ một sợi dây và thay nó; Nhạc anh chơi căng thẳng, thanh niên mù sợ anh ngã bệnh, mang nước nóng cho anh ngâm chân... người kia tiếp tục
đàn, tập trung rồi đưa anh đi ngủ, nhưng anh mù muốn để đợi anh ấy
Đêm tĩnh lặng, ở vùng núi này chỉ có một chút gió thổi xào xạc
ngọn cỏ bên bờ tường. Chúng tôi nghe thấy tiếng cú kêu từ xa, và đôi khi là tiếng
sủa của vài con chó trong làng, sau đó là tiếng
trẻ con khóc. Qua tấm rèm cửa sổ xơ xác,
ánh sáng trắng của mặt trăng chiếu sáng hai người mù và ba hình ảnh thần thánh.
“Tại sao lại đợi tôi? Đã muộn rồi. »
“Đừng lo lắng cho tôi, tôi
ổn mà,” ông già mù nói thêm.
“Con có nghe thấy không, nhóc? »
Nhưng người mù nhỏ còn rất trẻ, anh ấy đã ngủ quên. Ông già giúp anh nằm dễ chịu hơn và nghe
anh lẩm bẩm thêm vài lời trước khi chìm vào giấc ngủ hoàn toàn. Khi che nó lại, anh ta cảm
thấy dưới ngón tay mình những cơ bắp của cơ thể này đã đến tuổi mà người ta muốn
làm những điều chắc chắn hứa hẹn nhiều khoảnh khắc đau đớn. Nhưng tiếc là chúng ta không thể làm gì
để giúp
ai đó tránh được điều đó.
Ông già mù lại cầm cây đàn lên, vuốt ve dây đàn, bị ám ảnh bởi cùng một ý tưởng dai dẳng: Mình sắp bẻ một dây khác, mình sẽ bẻ một
dây nữa... Ông ta di chuyển nhẹ nhàng, lần nữa và ngay lập tức. nghe thấy tiếng
xào xạc của tờ giấy khi nó cọ vào da con rắn, một tiếng xào xạc nhỏ tự nó hứa hẹn sẽ là câu trả lời
cho ước muốn đau đớn nhất của anh. Niềm hy vọng của một đời.
Chàng trai mù có những giấc mơ ngọt ngào. Anh giật mình thức
giấc bởi tiếng gà gáy và ngồi dậy, lắng nghe. Chủ nhân của anh đang ngủ say, mọi
thứ đều ổn. Anh mò mẫm tìm chiếc túi, từ từ lấy chiếc radio ra và
rón rén đi ra ngoài.
Anh đi về phía ngôi làng,
nhưng một lúc sau nhận ra có điều gì đó không ổn. Gà đã thôi gáy, làng vắng lặng,
không một bóng người. Anh dừng lại một lát, gà trống chỉ gáy một lần? Anh có ý
định bật radio lên nhưng nó cũng im lặng. Trên thực tế, lúc đó là nửa đêm và lúc đó
không có gì trên đài. Chiếc radio là chiếc đồng hồ của anh ấy. Tất cả những gì anh ấy phải làm là bật nó lên
để biết thời gian, dựa trên các chương trình phát sóng.
Thế là anh ta trở lại tu
viện. Ông già mù quay lại.
"Bạn đang làm gì thế?" »
“Tôi đi tiểu,” thanh niên mù nói.
Cả buổi sáng, sư phụ buộc
anh ta phải luyện tập tam tiên. Chỉ sau bữa trưa, người thanh niên mù mới tìm được cơ hội chạy từ tu viện về làng. Đã đến giờ ngủ trưa,
ngay cả lũ gà cũng đang ngủ gật dưới bóng cây và lũ lợn dọc theo bức tường. Nắng
gay gắt,
làng quê u ám.
Chàng trai mù trèo lên cối xay trước nhà Lam Tú, đến đỉnh tường, trước sân, khẽ gọi: " .Lam Tú.,.Lam Tú"
Từ trong nhà vọng ra tiếng
ngáy to như sấm.
Anh ấy do dự một lúc trước
khi tiếp tục với giọng to hơn một chút: “Lam Tú!,…Lam Tú!” »
Một con chó bắt đầu sủa.
Trong nhà, tiếng ngáy đã ngừng. Một giọng nói nghèn nghẹt vang lên: “Ai vậy? »
Chàng trai mù trẻ tuổi không dám trả lời, thò đầu ra khỏi đỉnh
tường. Anh ta nghe thấy tiếng nuốt nước bọt phát ra từ trong nhà và tiếng ngáy lại bắt đầu.
Anh thở dài, bước ra khỏi
đống đồ và nhanh chóng rời đi. Nhưng đột nhiên anh nghe thấy tiếng cửa sân cọt
kẹt, sau đó là tiếng bước chân nhỏ chạy về phía mình.
Đoán xem đó là ai! » một giọng nói nhỏ, the thé vang lên trong khi hai bàn tay mềm mại nhắm mắt
lại – một cử chỉ hoàn toàn thừa thãi, nhưng
Lam Tú chỉ mới mười lăm tuổi; phải nói rằng cô ấy vẫn còn là một đứa trẻ.
“Lam Tú!” »
“Anh có mang theo radio hay không?” »
Người thanh niên mù mở vạt áo: chiếc radio được gắn vào thắt lưng. “Suỵt…, không phải ở đây, chúng ta sẽ đi nơi
khác, nơi không ai có thể đến nghe được. »
"À tốt à? »
“Nếu chúng tôi ở lại đây, chúng tôi sẽ thu hút
mọi người. »
“Vậy thì sao?” »
“Nếu có quá nhiều người đến nghe sẽ tốn rất nhiều điện!” »
Lam Tú gật đầu, có chút
ngưỡng mộ. Sau đó, người thanh niên mù bật radio với vẻ nghiêm túc nhất; một không khí vui vẻ dâng lên trong thung lũng. Nơi đây mát mẻ và
vắng vẻ, không có ai đến quấy rầy họ.
“Giai điệu này gọi là ‘leo từng bước ’,” thanh
niên mù giải thích, ngâm nga và đánh nhịp.
Tiếp theo là một bài hát
khác, ‘sấm sét trong ngày không mưa’, mà chàng trai mù cũng hát cùng lúc. Lam Tú cảm thấy có chút xấu hổ.
“Giai điệu này còn được gọi là ‘nhà sư tìm kiếm
phụ nữ’. »
Lam Tú nhân bật cười: thật là một kẻ hay đùa, người mù này!
“Bạn không tin tôi à? »
" Không . »
“Đó là quyền của bạn. Có
rất nhiều câu chuyện kỳ lạ trên đài phát thanh. »
Chàng trai mù chơi đùa với làn nước mát từ suối, một lúc
sau mới nói thêm: “Em có biết nụ hôn nghĩa là gì không? »
“Nói đi, cái gì thế? »
Đến lượt anh mù trẻ tuổi bật cười nhưng anh chỉ cười chứ không đáp lại. Lam Tú nhân hiểu rằng đây không
phải là điều đúng đắn để nói; cô ấy đỏ mặt và không hỏi thêm câu nào nữa.
Cuối chương trình ca nhạc, giọng một người phụ nữ thông
báo: “Chủ đề trong ngày của chúng tôi là vệ sinh”.
" Cái gì ? » Lam Tú không nghe rõ nói.
“Vệ sinh”.
"Đó là cái gì? »
“Ừm… bạn có chấy không?” »
“Tôi đã có một ít…. Đừng chạm vào! »
Chàng trai mù lập tức rút tay lại, giải thích rất nhanh: “Nếu có thì là do bạn không giữ vệ sinh. »
“Tôi không có. » Lam Tú
nhân vừa nói vừa gãi đầu vì cảm
thấy ngứa. “Nhưng hãy để tôi nhìn mặt cậu! » cô nói thêm, quay đầu người
mù, “nếu tôi thấy con nào to, tôi sẽ nghiền nát chúng cho anh. »
Đúng lúc đó, có tiếng ông
già mù vọng đến, người ở xa xa, nửa đường dốc: “Này bé con, quay lại đi, chúng ta phải chuẩn bị bữa tối, ăn xong phải về. đi và thực hiện một buổi
kể chuyện. » Anh ấy ở đó một lúc để đề phòng.
Ánh sáng ban ngày đã buông
xuống làng. Chúng ta nghe thấy tiếng cừu kêu, tiếng chó sủa, tiếng trẻ con la hét, trong khi khói bếp bốc lên khắp nơi; những
tia nắng cuối cùng vẫn chiếu sáng ngôi làng và tu viện nhỏ yên
bình tắm trong ánh sáng nhợt nhạt này.
Người thanh niên mù cúi xuống nhóm lửa, trong khi người chủ cũ của anh ta ở gần đó đang rửa hạt kê, nơi
anh ta dùng tai phát hiện ra những hạt cát cần loại bỏ.
Chàng trai mù nói: “Hôm nay đống củi khô quá rồi”.
“Hừm…. »
“Tôi có nên hầm hạt kê không? »
“Hừm…. »
Đầy nhiệt huyết, chàng
trai mù cố gắng bắt chuyện, nhưng anh biết rằng cơn
giận của ông chủ già vẫn chưa nguôi ngoai và chỉ cần có cơ hội nhỏ nhất, ông sẽ
xúc phạm ông. Mọi người đều làm công việc của mình mà không nói bất cứ điều gì và giữ im lặng cho đến
khi bữa tối được nấu xong. Mặt trời sau đó biến mất sau sườn núi.
Ông già mù hỏi anh ta đã làm gì với Lam Tú , không có gì,
người kia nói, chúng tôi nghe radio và đến
để nói về chấy rận... chúng tôi không làm gì cả.
Hai người mù tiếp tục ăn trong im lặng. Đã mấy năm trôi
qua kể từ khi ông già mù nhận cậu đệ tử
trẻ tuổi này, ông ta biết rõ cậu ta, cậu ta là một đứa trẻ không biết nói dối; hai đặc điểm tính cách
khiến anh ấy được quý mến nhất là sự thẳng thắn và tốt bụng.
“Nếu bạn nghe tôi, bạn sẽ tránh được rất nhiều
rắc rối. Tránh xa cô ấy ra sẽ tốt hơn. Khi tôi còn nhỏ, sư phụ tôi cũng nói với tôi điều tương tự, và tôi cũng không tin ông ấy…”
"Chủ nhân của bạn?" Ông ấy có nói
với bạn về Lam Tú nhân không? »
“Ý
bạn là gì, Lam Tú ? Lúc đó cô ấy vẫn chưa ở
đó, nhưng…” Ông già mù quay mặt buồn
bã về phía chân trời nơi hoàng hôn đã tối; Đôi đồng tử thủy
tinh như bộ xương trắng ngần của anh ta đang chuyển động không ngừng, như thể anh
ta đang tìm kiếm thứ mà mình có thể “nhìn thấy”. Một lúc lâu sau, chàng trai mù mới nói với ông chủ với ý định làm vui lòng ông:
“Đêm nay rất có thể ông
sẽ đứt thêm một sợi dây nữa. »
Tối hôm đó, thầy và trò cùng nhau
biểu diễn. “Lần trước tôi đã kể cho các bạn nghe về cái chết của Luo Cheng, linh hồn của anh ấy đã đọa
vào địa ngục như thế nào, ... thưa quý vị, bây giờ tôi sẽ kể cho các bạn nghe phần
còn lại. Linh hồn của Luo Cheng trở về từ địa ngục, trong một cơn gió bất ngờ,
anh ta trỗi dậy từ ngôi mộ của mình và thấy mình rất gần Trường An ..." Trên
tam tiên của mình, ông già mù chơi nhạc hoang dã; về phía
anh, chàng trai mù trẻ tuổi cũng chơi đùa không kiềm chế. Anh nhớ lại cảm giác mềm mại do bàn tay Lam Tú để lại trên mặt, và vẫn còn
trong anh cảm giác khi cô quay đầu lại. Nó còn hơn cả những gì ông già mù nghĩ…..
Đêm đó, ông già mù trằn trọc mãi không ngủ được; biết bao tiếng nói xưa quay
lại ám ảnh ông , làm xao xuyến trái tim anh; anh cảm thấy như có thứ gì đó bên
trong mình sắp nổ tung. Ông thấy
không khỏe, sợ bị ốm. Đầu óc quay cuồng, ngực thắt lại, toàn thân căng thẳng khó
chịu. Ông đứng thẳng lên và tự lẩm bẩm: “Mình không được ốm, nếu không sẽ không bao giờ
đếm được số dây. » Anh ấy chạm vào đàn ba dây của mình. Anh ta
muốn bắt đầu chơi, chơi một cách điên cuồng; anh cảm thấy như nó sẽ xoa dịu nỗi buồn trong anh, làm dịu đi những tiếng
nói trong quá khứ, và thậm chí có thể khiến chúng biến mất
hoàn toàn. Chỉ có ở đó, người thanh niên mù đang ngủ trong giấc ngủ của người công chính.
Anh ấy chỉ thích nghĩ về
đơn thuốc và đàn ba dây của mình: anh ấy chỉ còn một vài sợi dây để đứt, những
sợi dây cuối cùng. Khi đó anh ta sẽ có thể tìm kiếm phương
thuốc, và anh ta sẽ thấy - anh ta sẽ thấy thế giới xung quanh mình, ngọn núi đã
vượt qua rất nhiều lần, con đường đã
đi rất nhiều lần, mặt trời mà anh ta đã bao nhiêu lần cảm thấy sức nóng, dịu dàng
hay cháy, anh sẽ nhìn thấy bầu trời xanh, ánh trăng sáng và vô số vì sao mà anh
đã bao lần mơ ước... Và còn gì nữa? Có cái gì khác không? Trong lúc nửa tỉnh nửa mê, anh ấy dường như còn
rất nhiều điều mà anh ấy mơ thấy…
Gió đêm thổi lên núi.
Nhưng bây giờ ông ấy đã già
rồi. Dù sao ông ấy cũng sẽ không quay lại, quá khứ đã qua rồi, hình như ông mới nhận ra điều
đó. Bảy mươi năm đau khổ sống với hy vọng duy nhất là một ngày nào đó có thể nhìn
ra thế giới, liệu điều đó có thực sự xứng
đáng? ông tự hỏi.
Chàng trai mù đang mơ: “Đó
là một cái ghế, Lam Tú …” anh ta cười nói.
Chúng ta lại nghe thấy
tiếng kêu thảm thiết của con cú.
Ông già mù ngồi im lặng; trước mặt cũng im lặng như vậy, ông hầu như không thể phân biệt được ba bức tượng
đất này, mà chúng ta không chắc đó là các vị thần Đạo giáo hay Phật giáo.
Khi gà gáy đầu tiên, ông
lão quyết định rời làng vào lúc bình minh và đưa chàng trai mù đi nơi khác. Nếu không, tình hình
sẽ trở nên không thể chịu nổi đối với cả hai chúng tôi. Tốt thôi, Lam Tú, nhưng kết quả có vẻ rõ ràng đối với ông , dù mù quáng. Khi gà trống gáy lần thứ hai, người ta bắt đầu chuẩn bị hành lý.
Nhưng khi tỉnh dậy, chàng
trai mù bị ốm, đau bụng và thậm chí còn lên cơn sốt. Ông già mù buộc phải hoãn chuyến khởi hành.
Những ngày tiếp theo, chính
ông phải nhóm lửa, rửa kê, lấy củi; phải đi thu thập nguyên liệu làm thuốc và chuẩn
bị chúng, đồng thời anh ta tự nhủ: "Đúng, nó đáng giá, tất nhiên là nó đáng giá." » Nếu anh ấy không lặp đi lặp lại điều đó với chính mình thì anh ấy đã suy sụp rồi. “Tôi nhất định phải nhìn thấy nó vào một ngày
nào đó. » - “Tôi không thể chết như thế này được. » - “Chỉ còn vài sợi dây nữa…”. Trong ba câu này là lý do tồn tại của nó. Vì vậy, ông bình thản tiếp tục về làng vào mỗi buổi tối để kể chuyện.
Đây là những ngày hạnh phúc của chàng trai trẻ mù. Mỗi tối, khi sư đi vắng, Lam Tú lặng lẽ lẻn
vào thiền viện nghe đài; cô ấy đến mang theo trứng luộc chín nhưng với điều kiện
cô ấy phải tự đốt lửa. “Bạn nên xoay nút theo hướng nào? » - “Bên phải” - “Không rẽ” - “Bên phải, đồ ngốc, bạn không biết bên phải của mình ở đâu à? » - “Clic” Họ thích mọi thứ, bất kể chương trình nào.
Vài ngày sau, ông già mù lại làm đứt thêm ba sợi dây nữa.
Tối hôm đó, anh ấy kể một
câu chuyện khi đi cùng với đàn ba dây: “Tối nay tôi sẽ không kể cho bạn nghe Luo Cheng đã tái sinh như thế nào,
tôi sẽ hát cho bạn nghe câu chuyện về Li Shimin, vua của Tần . »
Đồng thời, bầu không khí
cũng sôi động không kém trong tu
viện nhỏ phía trên ngôi làng.
Âm lượng của radio rất lớn,
chúng tôi nghe thấy tiếng trẻ con khóc, tiếng người lớn la hét, tiếng nổ chói tai . Ánh trăng soi sáng căn phòng; Chàng trai mù đang nằm gặm quả trứng luộc chín, Lam Tú ngồi bên cạnh. Cả hai
đều rất hào hứng với chương trình
họ đang nghe; có lúc nó làm họ cười, có lúc nó làm họ không nói nên lời, họ chẳng hiểu gì cả.
“Chủ nhân của bạn đã mua chiếc radio này ở đâu?” »
“Ông ấy mua nó từ một người không ở đây. »
“Bạn đã từng đến nơi nào khác ngoài đây chưa?” » Lam Tú hỏi.
" Không . Nhưng một ngày nào
đó tôi muốn làm điều đó, bằng cách đi tàu. »
“Tàu hỏa à? »
“Đồ ngốc, cậu không biết
tàu là gì à? »
Nhưng nếu tôi biết thì tất
nhiên là tôi biết. Đó là thứ tạo ra nhiều khói phải không? » Lam Tú trả lời.
Nhưng một lúc sau cô ấy
nói thêm, với giọng hơi sợ hãi: “Nếu điều đó xảy ra, tôi sẽ là người rời khỏi đây.”
»
" Thật sự ? » người đàn ông mù trẻ tuổi kêu lên, đứng dậy “Sau đó, bạn sẽ có thể nhìn thấy nó là gì, một
cái cổ ngoằn ngoèo. »
“Nói cho tôi biết, ở đâu ngoài những ngọn núi
này, mọi người có đài không? »
“Ai biết được? Nhưng bạn có nghe thấy những gì
tôi nói với bạn không? một ký túc xá ngoằn ngoèo, đó là thứ để xem ở đó. »
“Tôi cũng muốn một chiếc radio. » Lam Tú nói, tiếp tục ý tưởng của mình.
“Bạn muốn một chiếc radio? » người đàn ông mù trẻ tuổi trả lời giữa hai tràng cười, "Và
tại sao anh không chấp nhận điều này? Đây không phải là một thành công nhỏ. Bạn có biết
một chiếc radio như thế này có giá vài nghìn nhân dân tệ không? Tôi e rằng bạn sẽ không đủ khả năng mua một cái. »
Lam Tú cảm thấy bị xúc
phạm, tức giận kéo tai thanh niên mù, hét lên: “Thằng mù chết tiệt! »
Tối hôm đó, ông già mù
đã làm đứt hai sợi dây cuối cùng chỉ bằng một cú đánh. Thật bất ngờ khi anh vội vã quay trở lại tu
viện nhỏ. Người thanh niên mù nhất thời có chút sợ hãi: “Sư phụ, chuyện gì vậy? »
Nhìn thấy ông già mù thở hổn hển ngồi đó không nói gì, anh tự hỏi
liệu mình có biết được những gì mình đã làm với Lam Tú hay không.
Ông già mù bây giờ chắc chắn rằng cuộc đời đau khổ này
thật đáng sống. Vì ông ấy sẽ nhìn thấy, cuối cùng cũng nhìn thấy.
“ Ngày mai tôi sẽ đi lấy thuốc. »
" Ngày mai ? »
" Ngày mai. »
“Ông lại làm đứt sợi dây
khác à?” »
"Hai. Tôi đã phá vỡ hai cùng một lúc. »
Ông già mù lấy hai sợi dây, dùng đầu ngón tay vuốt ve chúng, rồi nối chúng với chín trăm chín mươi tám sợi dây còn lại rồi buộc lại với
nhau.
“Ngày mai chúng ta sẽ khởi hành phải không?” »
“Ngày mai lúc bình minh”.
Người đàn ông mù trẻ tuổi cảm thấy trái tim mình như đóng băng, trong khi người đàn ông mù già bắt đầu bóc lớp da rắn che phủ đàn ba dây của mình.
“Nhưng tôi chưa chắc chắn,” anh gắn bắp.
“À, vậy tôi đi đây, cậu chỉ cần ở lại đây, khoảng
mười ngày nữa tôi sẽ quay lại. »
Chàng trai mù vui mừng trước quyết định bất ngờ này.
“Anh tự bảo vệ mình à? »
“Không thành vấn đề,” thanh niên trả lời nhanh
chóng.
Ông già mù hoàn toàn quên mất câu chuyện của Lam Tú, “Ông có đủ ăn, uống và nhóm lửa. Và nếu cảm thấy khác hơn, bạn
có thể vào làng và kể một số câu chuyện mà bạn biết. Được
chứ? »
“ Đã rồi.” thanh niên trả
lời….
Ông già mù khởi động trước bình minh. Anh ấy nói khi rời
đi rằng nhiều nhất là mười ngày nữa anh ấy sẽ quay lại; không ai có thể tưởng tượng
rằng anh sẽ vắng mặt lâu đến vậy.
Khi anh trở lại làng Đèo
Dê thì trời đã là mùa đông. Anh đến
vào một ngày tuyết rơi. Dãy núi
trắng xóa nổi bật trên nền trời xám xịt. Xung quanh không có một âm thanh nào,
không có một chút dấu hiệu nào của sự sống. Ngoài ra, chiếc mũ rơm màu đen chuyển động của anh ấy càng
nổi bật hơn. Anh đau đớn leo từ làng
đến tu viện nhỏ; sân cỏ phủ đầy, phát ra tiếng xào xạc khô khốc, từ đó một con cáo hoảng sợ bỏ chạy.
Người dân trong làng nói
với anh rằng đã lâu rồi người thanh niên mù rời đi.
“Nhưng tôi đã bảo anh ấy đợi tôi. »
“Không ai biết tại sao anh ấy lại rời đi. »
“Anh ấy không nói anh ấy sẽ đi đâu? Anh ấy không
để lại lời nhắn à? »
“Anh ấy đã bảo đừng tìm nó mà.”
“Anh ấy rời đi khi nào?” »
Mọi người suy nghĩ rất lâu
mới nói với cô rằng đó là ngày Lam Tú kết hôn với một người
nước ngoài và rời xa làng. Ông già mù chợt hiểu chuyện gì đã xảy ra.
Người dân trong làng
khuyên ông già mù nên ở lại, ông muốn đi đâu trong thời tiết giá lạnh và tuyết rơi thế này? Sẽ tốt hơn nhiều nếu
anh ấy tổ chức một vài buổi kể chuyện mùa đông trong làng. Nhưng ông già cho họ xem nhạc cụ của mình: nó không
còn dây nữa. Sắc mặt anh hốc hác, hơi thở ngắn, giọng khàn khàn, anh đã thay đổi
rất nhiều. Anh ấy nói rằng anh ấy sẽ đi tìm học sinh của mình.
Nếu không có ông, ông già
mù đã không trở lại làng Đèo Dê. Đơn thuốc này, được bảo quản cẩn thận trong năm mươi năm, cuối cùng chỉ là một tờ giấy trắng. Anh ta không thể tin được, nhờ một đám đông
giúp anh ta đọc nó, nhưng mọi người đều nói với anh ta điều tương tự: đó chỉ là
một tờ giấy trắng, anh ta không có gì viết trên đó. Ông già mù đã ngồi một lúc
trên bậc thềm trước cửa hàng - hay có vẻ như đã lâu, nhưng thực ra đã kéo dài vài ngày đêm - đôi mắt đờ đẫn của ông quét khắp bầu trời, và khuôn mặt ông cũng có vẻ nhợt
nhạt. màu sắc của xương xác chết. Tưởng ông điên, những người qua đường ra sức
an ủi, khuyên nhủ, nhưng ông già mù chỉ nở nụ cười cay đắng: bảy mươi tuổi hóa điên có ý nghĩa gì không? Điều duy nhất anh chắc
chắn là anh không còn muốn di chuyển nữa; tất cả những gì đã thúc đẩy anh tiếp
tục sống, tiến về phía trước, ca hát, tất cả những điều đó đột nhiên biến mất.
Nó giống như một nhạc cụ
mà bạn không thể lên dây một cách chính xác: bạn không thể chơi những giai điệu
hay với nó. Đó là sợi dây trái tim của ông già mù đã đứt, hay nói đúng hơn là nó
đã lỏng ra, không thể thắt chặt lại được. Sợi dây trái tim có hai phần đính kèm: một đầu là tìm kiếm, một đầu là mục tiêu cần
đạt được. Chỉ bằng cách chơi trên sợi dây căng giữa hai điểm này, chúng ta mới có thể khiến âm nhạc của trái tim được nghe thấy.
Nhưng anh vừa nhận ra rằng mục tiêu của mình là vô nghĩa. Ông ở trong phòng trọ
rất lâu, tưởng rằng toàn bộ con người mình đã bị hủy hoại, nằm trên giường cả ngày,
không chơi đùa, không ca hát và già đi nhanh chóng từng ngày. Cho đến khi anh
ta tiêu hết tiền. Và rồi anh nghĩ đến học trò của mình. Anh biết cái chết của mình đã đến gần, nhưng cậu bé vẫn chờ đợi sự trở lại của anh.
Trên lớp tuyết bao la, màu
trắng tinh khiết của những ngọn núi, đó là một chấm đen nhỏ đang tiến tới, uốn
cong trên trái đất. Khi đến gần, ông già mù lom khom đến nỗi bóng của ông trông giống như
một cây cầu. Anh ấy đến đón học sinh của mình. Bây giờ anh biết rõ tình cảm của cậu bé là gì, cậu phải ở trong trạng thái nào.
Anh ấy nghĩ rằng trước
tiên anh ấy cần phải chấn động
bản thân một chút, nhưng không, không thể, anh ấy không có gì để mong đợi ở tương
lai.
Tuy nhiên, khi bước đi,
anh ấy nhớ lại những ngày đã qua; Chỉ khi đó anh mới nhận ra rằng tất cả những chuyến đi xuyên núi này, tất
cả những buổi tối chơi đùa này, tất cả những điều này chứa đựng
bao nhiêu nhiệt tình hạnh phúc, đến mức ngay cả những lo lắng và buồn phiền cũng
có phần vui vẻ! Khi đó có điều gì đó khiến trái tim anh thắt lại, cho dù đó chỉ
là ảo ảnh. Ông già mù nhớ đến thầy
mình vào lúc chết. Anh ta đã nhét tờ đơn thuốc này vào trong tam tiên mà bản
thân anh ta chưa từng sử dụng. “Đừng chết, hãy đợi thêm vài năm nữa, cho đến khi bạn có thể
nhìn thấy, một giây phút cuối cùng. » Anh ấy vẫn còn là một đứa trẻ khi nói điều đó.
Chủ nhân của hắn im lặng một lúc lâu mới trả lời.
Đừng quên, cuộc đời con người giống như một sợi dây của một
nhạc cụ, nó phải căng ra mới có thể tạo ra âm thanh hay, và chỉ cần nó tạo
ra âm thanh hay là đủ. »…. Không tệ, điều đó có nghĩa là không có mục tiêu cuối cùng. Chính sự căng thẳng của toàn bộ sự tồn tại của anh đối với mục tiêu hão huyền này đã mang lại tất cả động lực cho
cuộc đời anh. Điều quan trọng là phải biết tìm được hạnh phúc trong sự căng thẳng
của
cuộc hành trình. Ông già mù biết đây chính là điều ông muốn nói với học
trò của mình. Nhưng anh ngay lập tức tự hỏi liệu
anh có thể nói với cô ấy không. Anh cố gắng rũ bỏ bản thân một lần
nữa nhưng không thể, tờ giấy trắng đó vẫn ám ảnh anh.
Ông già mù tìm thấy cậu học trò của mình nằm bất động trong tuyết, ông đưa cậu
vào một cái hang, nhóm lửa... và cậu kia bắt đầu khóc; ông già mù yên tâm, nếu ông khóc ông sẽ được cứu... ngọn
lửa và nước mắt khiến thú hoang tránh xa...]
Cuối cùng, người thanh niên mù hỏi: “Tại sao chúng tôi mù? »
“Bởi vì nó là như vậy. » ông già mù trả lời.
Sau đó, người thanh niên
mù nói với Ngài: “Thưa Thầy, con muốn mở mắt ra để nhìn, thưa Thầy, con muốn mở mắt ra để nhìn, dù chỉ trong chốc lát thôi!” »
“Đây có thực sự là mong
muốn của con không? »
“Đúng vậy, đó chính là điều
con mong muốn. »
Sau đó ông già mù đốt lửa
để nó cháy sáng hơn.
Tuyết đã ngừng rơi. Trên
bầu trời màu chì, mặt trời như một tấm gương nhỏ, chiếu những tia sáng ngắn ngủi, trong khi một
con chim ưng bay lượn trong chuyến bay bất biến.
“Vậy thì bạn chỉ cần chơi nhạc cụ của mình,” ông
già mù nói, “từng dây một, bằng tất cả sức lực của mình…”
"Sư phụ, ngài đã dùng thuốc chưa?" » người đàn ông mù trẻ tuổi dường như vừa bước ra khỏi giấc mơ hỏi.
“Đừng quên, khi chơi đàn
phải thật đứt dây, chỉ có thể như vậy.
“Ngài đã thấy được chỗ đó chưa, thưa chủ nhân, bây giờ ngài có thấy được không? »
Chàng trai mù cố gắng đứng dậy và đưa tay chạm vào mắt chủ nhân.
Nhưng ông đã nắm lấy tay anh:
“Hãy nhớ rằng,
cậu chắc chắn đã đứt một nghìn hai trăm sợi dây. »
“Một nghìn hai trăm?” »
“Đưa đàn ba dây của cậu
cho tôi, tôi sẽ ghi đơn thuốc vào đó.” » Ông già mù lúc bấy giờ mới hiểu được ý nghĩa lời nói của thầy mình, trong hoàn cảnh tương tự: “Số phận của bạn chơi trên cây đàn của bạn. »
Và bây giờ chúng ta có thể
quay lại từ đầu:
Trong khung cảnh núi non với những đường nét mơ hồ, hai người đàn ông mù tiến lên, một già, một trẻ, người đi trước,
người kia đi sau, hai chiếc mũ đen của họ hoạt hình theo cùng một chuyển động đi lên rồi đi xuống, theo
nhịp bước nhanh của họ. , như thể họ bị dòng sông cuồn cuộn cuốn đi. Không ai biết họ đến từ đâu, đi đâu, hay họ là ai...
THÂN TRỌNG SƠN
dịch và giới thiệu
theo bản tiếng Pháp của
Marguerite Duzan
( tháng 11/2024 )
Nguồn:
http://www.chinese-shortstories.com/Nouvelles_de_a_z_Shi_Tiesheng_La_vie_au_bout_des_cordes.htm