CÔ LÁI ĐÒ
Ngày xưa có vị tỳ kheo
Cất am sườn
núi cheo leo non ngàn
Lánh xa bụi
bặm trần gian
Một lòng
thiền định, đạo vàng chuyên tu
Nơi đây thanh
tịnh bốn mùa
Trăng soi
suối ngọc, gió lùa cửa không.
Dưới chân núi
có con sông
Có đò đưa
khách bềnh bồng sang ngang.
Mỗi lần có
dịp hạ san
Để đi hóa độ
xóm làng đó đây
Thời sư phải
đáp đò này
Con đò độc
nhất ngày ngày lại qua,
Lái đò là một
lão bà
Tay chèo còn
khỏe, tuy già vẫn vui.
Một hôm hành
khách tới nơi
Ngạc nhiên
nào thấy tăm hơi bà già
Thay vào là
một dáng hoa
Một cô thiếu
nữ mặn mà xinh tươi
Duyên nét
mặt, đẹp nụ cười
Hỏi ra mới
biết là người phương xa
Tới đây xin
với lão bà
Trước là ở
trọ, sau là tiếp tay
Giúp bà đưa
khách sông này
Bà nhìn người
đẹp nhận ngay chẳng từ.
Thế rồi trên
bến sông xưa
Khách sang đò
bỗng sớm trưa rộn ràng
Thăm sư, lễ
Phật, viếng am
Ngắm phong
cảnh đẹp thênh thang hữu tình
Ngắm thêm cô
lái đò xinh
Dáng người
yểu điệu, thân hình thướt tha
Khiến cá lặn,
khiến chim sa,
Êm đềm tiếng
ngọc, mặn mà lời hoa,
Mái chèo theo
cánh tay ngà
Lướt trên mặt
nước loang ra sóng vàng,
Sóng đưa hành
khách sang ngang
Một vùng sông
nước mơ màng thăng hoa.
Sáng nay sư
phải đi xa
Khi sư xuống
núi cũng qua đò này,
Tiền đò hành
khách nơi đây
Sang sông chỉ
phải trao tay một đồng,
Riêng sư khi
trả tiền công
Cô đòi sư
những hai đồng! Lạ thay!
Ngạc nhiên sư
hỏi cô ngay:
"Sao tôi
phải trả tiền này gấp đôi?"
Mỉm cười cô
khẽ trả lời:
"Sang
sông khách đáp đò tôi hàng ngày
Kẻ qua, người
lại chốn đây
Nào đâu lạ
lẫm như thầy hôm nay,
Thầy vừa đáp
chuyến đò này
Lại luôn nhìn
ngắm tôi ngay từ đầu
Nên thầy phải
trả trước sau
Gấp đôi người
khác cũng đâu lạ gì!"
Sợ lôi thôi,
cãi làm chi
Sư đành vội
trả phứt đi hai đồng.
Chiều về am, phải qua sông
Sư nào dám
ngó bóng hồng xinh tươi
Xuống đò ngồi
khuất xa rồi
Gầm đầu, cúi
mặt xuống nơi lòng đò.
Đò trôi qua
bến êm ru
Kỳ này chắc
mẩm thầy tu hết phiền.
Nào ngờ khi
khách trả tiền
Nhận xong cô
lái đò liền cám ơn,
Riêng sư cô
khẽ nói thầm:
"Xin
thầy trả gấp bốn lần người ta!"
Ngạc nhiên sư hỏi cho ra:
"Tại sao
buổi sáng tôi qua đò rồi
Cô đòi tôi
trả gấp đôi
Nói rằng tôi
lỗi vì ngồi ngắm cô,
Chiều nay
suốt lúc qua đò
Tôi đâu liếc
mắt nhìn cô chút nào
Lòng đò tôi
cứ trông vào
Cô đòi gấp
bốn! Tại sao lạ đời?"
Nghiêm trang
cô lái trả lời:
"Sáng
nay thầy chỉ nhìn nơi phía ngoài
Nhìn bằng cặp
mắt thường thôi,
Chiều nay
thầy lại nhìn tôi toàn phần
Không bằng
mắt, mà bằng Tâm
Tâm nhìn khắp
cả châu thân trong ngoài
Cớ sao thầy
lại kêu nài
Lời tôi nói
vậy có sai đâu nào!"
Sóng vàng
chợt vỗ dạt dào
Sư nghe vừa
dứt bỗng đâu bật cười
Hình như đã
ngộ thêm rồi
Ngước trông
sóng nước êm trôi dập dình
Quay nhìn cô
lái đò xinh
Cô đà biến
mất bóng hình còn đâu!
Kể từ ngày đó
về sau
Chỉ còn bà
lão bạc đầu mà thôi
Mái chèo bà
lão ngược xuôi,
Con đò lờ
lững đưa người sang sông.
Tâm
Minh Ngô Tằng Giao
(thi hóa phỏng theo Truyện Cổ Phật Giáo)