Mấy hôm nay, người ta bàn ra, tán vào… bình luận, khen chê về phim “Mưa Đỏ” đang chiếu ở trong nước. Sự đời lắm nỗi thị phi - đó là chuyện thường tình! Cho nên tôi lắng nghe từ mọi phía.
Bố cục, kỹ thuật quay phim và cách diễn xuất của các tài tử làm cho khán giả cảm thấy hay hay dở là do cảm nhận của mỗi người. Xin miễn bàn!
Nhưng phim Mưa Đỏ có liên quan đến lịch sử Việt Nam cận đại trong đó cho thấy hằng vạn sinh linh đã bỏ mình trong các trận đánh đẫm máu chung quanh Cổ thành Quảng Trị - gợi lại trong tôi nỗi đau lòng.
Từ lâu, tôi đã nghĩ rằng dân tộc tôi không thiếu những người
tài ba, mưu lược, nhưng thiếu những chính trị gia có lòng nhân ái và đặt quốc
gia và tinh thần dân tộc lên trên quyền lợi của đảng phái.
Nếu dân tộc tôi có được một người lãnh đạo như Gandhi của Ấn Độ hay Nelson Mandela của Nam Phi thì có thể đất nước tôi không xảy ra “một cuộc chiến tranh phi lý - không cần thiết” kéo dài đến ba mươi năm.
Hãy quên nó đi và coi nó như tai họa của dân tộc. Tôi từng nhủ lòng như thế!
Bây giờ, thấy trong nước cho chiếu bộ phim “Mưa Đỏ”. Tôi tự
hỏi:
- Để nung nấu lòng căm thù và lòng yêu nước cho con dân Việt
Nam chăng?
Tôi nghĩ: không phải! Nếu những người làm phim có ý tưởng đó thì họ dựng lại bộ phim : “Chiến tranh biên giới Việt-Trung năm 1979” sẽ có ý nghĩa hơn nhiều.
- Để khơi dậy niềm tự hào dân tộc và vinh danh những người
đã từng tham dự trận đánh ở Cổ thành Quảng Trị chăng?
Tôi nghĩ: sẽ không đạt được! Lịch sử đã ghi lại đất nước Việt Nam có hai lần chia cắt: lần thứ nhất do Trịnh Nguyễn phân tranh - lấy sông Gianh phân chia cương thổ và nòi giống, vào năm 1672. Lần thứ hai lấy sông Bến Hải làm ranh giới chia đôi đất nước qua Hiệp định Genève 1954 giữa hai phe Quốc gia và Cộng sản. Cả hai lần chia cắt đều để lại đau thương, ô nhục trong lịch sử nước nhà.
Đây sông Gianh, đây biên cương thống
khổ
Đây sa trường, đây nấm mộ dân Nam
Đây dòng sông, dòng máu Việt còn
loang
Đây cổ mộ xương tàn xưa chất đống,
Và còn đấy hận phân chia nòi giống
Và còn đây cơn ác mộng tương tàn
Và còn đây hồn dân Việt thác oan
Bao thế hệ chưa tan niềm uất hận
Ôi Việt Nam cùng Việt Nam gây hấn
Muôn đời sau để hận cho dòng sông
Mộng bá vương Trịnh Nguyễn có còn
không?
Nhục nội chiến
non sông còn in vết
Đây sông Gianh
nơi nồi da xáo thịt
Nơi con Hồng
tàn phá giống Lạc Hồng
Nơi máu hồng
nhuộm đỏ sóng dòng sông
Máu nhơ bẩn
muôn đời không rửa sạch.
- Làm phim “Mưa Đỏ” để ca ngợi sự anh hùng của các chiến binh miền Bắc và vinh quang cho đảng Cộng sản trong công cuộc giành độc lập và thống nhất đất nước chăng?
Tôi nghĩ: sẽ không có tác dụng mà còn phơi bày cho người ta thấy ai là kẻ đã làm cho đất nước bị phân chia Nam Bắc. Cứ xem lại từng trang sử Việt, phân tích và suy nghĩ cho kỹ sẽ thấy tại sao sau Đệ Nhị Thế Chiến, phong trào giải thể chế độ Thực Dân bùng lên, nhiều quốc gia Á Phi giành được độc lập không tốn xương máu và họ xây dựng quốc gia trong hòa bình thịnh vượng thì Việt Nam lâm vào cảnh chiến tranh điêu linh, nhân dân thống khổ… để rồi đưa đến sự chia cắt đất nước năm 1954.
Hãy xem bên lề hội nghị Genève năm
1954, phái đoàn Việt Nam Dân Chủ Cộng Hoà ( phe Cộng Sản) ký vào văn bản chia
đôi đất nước, còn phái đoàn Quốc Gia Việt Nam (phe Quốc gia) không ký vào văn
bản - cả hai đều rơi nước mắt! Hai dòng nước mắt tuy khác nỗi niềm nhưng cùng
chung bi kịch: Vận mệnh dân tộc Việt Nam không hoàn toàn do người Việt quyết
định.
Hãy tìm hiểu Chu Ân Lai đã thúc ép phái đoàn Bắc Việt như thế nào trong Hội nghị Geneve 1954 và trước đó ông Phạm Văn Đồng đã gặp Chu Ân Lai ở Liễu Châu ra sao thì sẽ rõ hết nguồn cơn.
Soi cho kỹ để tìm thấy ai là kẻ “tội đồ” của dân tộc.
Ba mươi năm chiến tranh thống khổ, huynh đệ tương tàn, đất nước điêu linh - vào thập niên 1975 -1985 Việt Nam xếp vào hàng các quốc gia nghèo khổ nhất thế giới. Tại sao? Có số người bảo: Vì đế quốc, vì thực dân, vì chiến tranh… Đúng thôi! Thằng đế quốc, thằng thực dân nào chẳng tham tàn, hung hiểm - chúng muốn nhân dân ta chia rẽ để dễ bề thống trị … và gây chiến tranh để thủ lợi.
Xem lại lịch sử nước nhà, cho ta thấy: Ngày xưa ông cha ta lấy tình tự dân tộc làm gốc để tạo nên nội lực quốc gia qua sự đoàn kết toàn dân - một lòng chống giặc ngoại xâm. Nhưng từ khi có học thuyết chính trị ngoại lai Marx-Lenin xâm nhập vào nước ta với chủ trương đấu tranh để tiến lên chủ nghĩa cộng sản: không còn tư hữu, không còn giai cấp… và chủ trương đảng Cộng sản lãnh đạo cách mạng bạo lực lật đổ chế độ cũ để xây dựng nhà nuớc “vô sản chuyên chính”.. . Điều đó đi ngược lại truyền thống dân tộc. Thế là có sự mâu thuẫn và chia rẽ giữa những người theo Chủ nghĩa Quốc gia Dân tộc và những người theo Chủ nghĩa Cộng sản. Từ đó “cái thù trong được giặc ngoài thúc đẩy ” đã đưa con dân Việt Nam đến một cuộc chiến huynh đệ tương tàn. Càng nói càng thấy đau lòng….
Ngày nào bao nhiêu chiến sĩ Điện Biên đã ngã xuống cho Hiệp định Genève 1954 được ký kết - chia đôi đất nước. Và rồi lịch sử oái oăm đã lặp lại! Hai mươi năm sau hằng vạn thanh niên trai trẻ đã vùi chôn nơi chiến trường Quảng Trị, An Lộc Bình Long để hỗ trợ việc thống nhất đất nước qua Hiệp định Ba Lê năm 1973.
Ai không biết “mưa bom của Mỹ, đạn pháo của Tàu, xe tăng của Nga” có sức tàn phá và huỷ diệt sự sống con người ghê gớm như thế nào. Vậy mà tháng 3-1972 các nhà lãnh đạo Miền Bắc xua trên 30 ngàn quân vượt sông Bến Hải đánh chiếm tỉnh Quảng Trị với thiết giáp, pháo binh hạng nặng yểm trợ - ngày đầu tiên Bắc quân đã nã 10 ngàn quả đạn pháo vào thành phố Quảng Trị bất kể sinh mạng của thường dân. Rồi tiếp theo là các trận chiến khốc liệt! Các cơ quan truyền thông ước tính từ 10 ngàn đến 15 ngàn quân Bắc Việt tử trận; 3 ngàn đến 5 ngàn lính VNCH hy sinh để lấy lại Cổ thành Quảng Trị vào ngày 16-9-1972; thường dân bị thương vong vì bom đạn của hai phía được ước tính từ 20 ngàn đến 25 ngàn*
Ôi! Một con số thương vong khủng khiếp chỉ vì một lý do là lấy được một vài ưu thế trên bàn đàm phán ở Ba Lê (Paris)
Chỉ có những nhà lãnh đạo nhẫn tâm với đồng bào mình mới làm như thế. Cũng có thể nói chỉ những người mang bịnh tâm thần hoang tưởng có máu cuồng sát mới phát động cuộc tấn công biển người như vậy.
Trời ơi! Trung Quốc có hơn tỷ dân, họ “nướng quân” bằng chiến thuật biển người không kể đến sinh mạng binh sĩ. Nhưng nước ta lúc đó kể cả hai miền chưa đến 60 triệu dân mà “rập” theo chiến thuật biển người của Trung Quốc dưới mưa bom, đạn pháo… Quả là một kiểu rập khuôn mù quáng và nhẫn tâm!
Một câu người đời hay nói, nghe có lý: “Có lẽ không bao giờ có chiến tranh, nếu các chính trị gia phải cầm súng xông pha ngoài chiến trường.”
- Bộ phim Mưa Đỏ gợi ý: Đốt nén nhang tưởng niệm và tri ân
hàng vạn chiến sĩ Miền Bắc đã bị chôn vùi trong trận chiến Quảng Trị và bên
dòng sông Thạch Hãn ở tuổi thanh xuân với lý tưởng “ giải phóng Miền Nam, thống
nhất đất nước”.
Nhà thơ Lê Bá Dương thể hiện tình cảm và nỗi niềm của ông đối với đồng đội qua mấy câu thơ rất xúc động.
Đò lên Thạch Hãn… ơi… chèo nhẹ
Đáy sông còn đó, bạn tôi nằm
Có tuổi hai mươi thành sóng nước
Vỗ yên bờ bãi… mãi ngàn năm
Với tôi, phim Mưa Đỏ như một bản “hùng ca bi thảm”. Cho nên tôi tôn trọng và xúc động trước những lời phát biểu hào hùng của các chiến sĩ của cả hai bên đã tham dự cuộc chiến Quảng Trị còn sống sót trở về. Nhưng khi nói đến “sự biết ơn” quân Bắc Việt tràn qua sông Bến Hải để “giải phóng Miền Nam - thống nhất đất nước” thì tôi “nghẹn”, vì:
- Thực sự đa số người dân Miền Nam không cần và không muốn
quân Miền Bắc vào giải phóng.
- Thống nhất đất nước là một nhu cầu của dân tộc. Nhưng có
nhiều cách giải quyết, không nhất thiết phải gây chiến tranh đem đến tang
thương cho dân tộc. Nước Đức đã Thống nhất trong hòa bình, nhân văn và đồng
thuận. Nước Triều Tiên cũng chia đôi, lãnh tụ Bắc Triều Tiên, Kim Jong Un, một
tên có vẻ mang máu lạnh, nhưng bao nhiêu năm nay hắn chỉ đánh “võ mồm” chứ chưa
nhẫn tâm khai chiến. Hắn biết chiến tranh sẽ đem đến đau thương cho đồng bào và
dân tộc của hắn.
Chỉ có những nhà lãnh đạo Cộng sản Việt Nam là vội vã, bất
kể đau thương và sinh mạng của đồng bào mới gây ra cuộc chiến tranh thảm khốc
này. Thống nhất sớm làm gì để cho: “Hằng triệu người vui mà cũng có hằng triệu
kẻ buồn…” như ông cựu Thủ tướng của Việt Cộng - Võ Văn Kiệt - đã phát biểu.
Vội vã làm gì - thế hệ này còn bất đồng, thì thế hệ kế tiếp sẽ tìm được đồng thuận để thống nhất đất nước. Đàn áp và bạo lực không phải là lý tưởng tối ưu để theo đuổi.
Trước ngày Miền Bắc xua trên 30 ngàn quân tràn qua sông Bến để chiếm tỉnh Quảng Trị đã có biết bao thanh niên rời bỏ ruộng vườn và nhiều sinh viên mười tám đôi mươi rời bỏ giảng đường hăng hái gia nhập đoàn quân nam tiến được kích động bởi lý tưởng: “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.
Nhưng than ôi! Cái Tổ quốc đó là “Tổ quốc của Xã Hội Chủ Nghĩa - của những người theo chủ nghĩa Cộng sản” chứ không phải là “Tổ quốc của toàn thể dân tộc Việt Nam.”
Trên 11 ngàn quân Bắc Việt đã nằm lại ở chiến trường Quảng
Trị cho lý tưởng: “giải phóng Miền Nam - thống nhất đất nước”, số còn lại chết
thê thảm khi lui binh qua sông Thạch Hãn làm nhói tim thi sĩ Lê Bá Dương nên đã
viết mấy câu thơ nhắn gởi:
“Đò lên Thạch Hãn… ơi… chèo nhẹ/ Đáy sông còn đó bạn tôi nằm.”
Và hơn 3500 binh sĩ Việt Nam Cộng Hòa cũng đã nằm xuống nơi đây vì lý tưởng “Bảo vệ tự do, dân chủ và toàn vẹn lãnh thổ cho Miền Nam.” Cuối cùng Quân lực VNCH đã lấy lại được Cổ thành Quảng Trị và cắm cờ chiến thắng ngày 16-9-1972.
Ai đã gây ra cuộc chiến đẫm máu này? Ai đã dùng “chiến thuật
biển người” đưa hàng vạn thanh niên vào lò lửa chiến tranh hủy diệt ấy?
Xem phim Mưa Đỏ sẽ nhận ra cái sai lầm của các nhà lãnh đạo miền Bắc và họ đã để lại một di sản quá nhiều máu và nước mắt.
Xem phim Mưa Đỏ với cảnh máu chảy thịt rơi, thương vong khủng khiếp, khiến người ta day dứt phải đi tìm sự thật “Trận đánh 81 ngày ở Cổ thành Quảng Trị”.
Người ta đã thất vọng! Vì trong phim Mưa Đỏ có nhiều cảnh diễn ra không đúng sự thật (hư cấu quá mức). Sự thật trận chiến chung quanh Cổ thành Quảng Trị khốc liệt và bi thảm hơn nhiều. Vậy Mưa Đỏ không có giá trị lịch sử để khơi lên niềm tự hào dân tộc mà nó gợi lại một ký ức đau buồn trong một giai đoạn lịch sử ô nhục của dân tộc như thời Trịnh Nguyễn phân tranh.
“Ôi! Việt Nam cùng Việt Nam gây hấn.
Muôn đời sau để hận cho dòng sông.
Mộng bá vương Trịnh Nguyễn có còn
không?
Nhục nội chiến
non sông còn in vết…”
Tuy vậy phim Mưa Đỏ đã khiến cho nhiều người rơi lệ - những giọt nước mắt ứa ra từ tiềm thức chất ngất đau thương - nó khắc họa một trong những giai đoạn bi thảm của cả dân tộc - mẹ mất con, vợ mất chồng, con mất cha… Mưa Đỏ làm người ta khóc không chỉ vì thương những linh hồn tuổi trẻ, mà còn vì nhận ra cái giá quá đắt mà đất nước phải trả cho một cuộc chiến tranh huynh đệ tương tương tàn.
Có phải những điều nêu trên đã làm cho các người lãnh đạo chế độ hiện nay thấy được cái bất cập trong bộ phim Mưa Đỏ? Nó làm cho người xem không cảm thấy đó là bản “hùng ca” tuyên truyền cho chiến thắng hào hùng mà gợi lên cảm tưởng như một bài “ai điếu” dành cho một thế hệ đã hy sinh vô ích trong cuộc chiến tranh huynh đệ tương tàn.
Và có phải vì thế mà phim Mưa Đỏ ngưng chiếu ở các rạp từ ngày 29-9-2025, mặc dù đang ăn khách và đạt doanh thu rất cao - 700 tỷ đồng trong một tháng đầu trình chiếu ở các rạp trong nước?
LÊ ĐỨC LUẬN
(tháng 10 - 2025)
*Con số uớc tính qua báo chí - chưa có thống kê chính xác.