50 NĂM ÂM NHẠC HẢI NGOẠI (1975 -2025)
Nguyễn
Phú Yên
Năm 1975, sau sự
sụp đổ của
chế độ Việt
Nam Cộng hòa, một
bộ phận người Việt liên quan chính quyền cũ rời khỏi Việt Nam với các hình thức di tản, vượt biên,
các dạng bảo lãnh của chính quyền (HO), bảo lãnh gia đình hoặc ra đi trong trật
tự (ODP). Các cộng đồng người Việt sống lưu vong tại nhiều nước trên thế
giới, tập trung ở các nước châu Âu, châu Mỹ, đông nhất là tại Hoa Kỳ mà hiện nay đã đạt đến con số 2,3 triệu
người. Trong số những người lưu vong có nhiều nghệ sĩ, diễn viên, nhạc sĩ, ca
sĩ. Trong hoàn cảnh ly hương, các nhạc sĩ cũ và mới tiếp tục sáng tác nhiều bài
hát mới.
Nhạc hải ngoại là một khái niệm thường được dùng để chỉ các hoạt động
âm nhạc do các nghệ sĩ gốc Việt sáng tác và trình bày tại các nước mà người Việt
sinh sống. Nền âm nhạc đó còn bảo lưu những ca khúc tân
nhạc Việt Nam thuộc
nhiều dòng nhạc khác nhau đã từng hiện diện ở trong nước mà họ đem theo
như nhạc
tiền chiến, rồi
đến các sáng tác với nhiều chủ đề từ 1954 đến 1975. Ngoài ra trong hoàn cảnh mới
có những sáng tác được viết trong nhiều thập niên sau 1975, trong đó có những
ca khúc nước ngoài được viết lời Việt hay những sáng tác mang âm hưởng dân
ca ba miền. Họ còn viết các thể loại nhạc không lời, nhạc kịch, nhạc
đương đại... để
phục vụ các thế hệ trẻ.
Có thể kể đến các dòng chảy nhạc Việt chính như sau.
1.
Dòng
nhạc về thân phận lưu vong.
Người rời bỏ quê hương luôn mang trong mình nỗi ám ảnh về thân phận lưu
vong. Từ đây trong hoàn cảnh mới, họ cảm thấy xa lạ nơi vùng đất mới, xa lạ với
mọi phong tục, tập quán của họ trong quá khứ. Một thứ tiếng nói lạ họ phải làm
quen. Do đó, trong cuộc sống, khi đối diện với chính mình, họ luôn bày tò cảm
xúc của một người mang tâm trạng lưu đày đang đi tìm một chốn nương thân. Chủ đề
thân phận lưu vong đã xuất hiện trong sinh hoạt văn nghệ của họ ngay từ những
ngày đầu mới đến vùng đất mới.
Có thể nói tác phẩm của NS Nam Lộc là tâm
trạng của một người di tản cô đơn, buồn khổ, khi họ nghĩ đến quê hương xa vời, nơi
đó có những con phố, những hàng cây thân quen, nghĩ đến người thân yêu của mình
có thể lạc loài ở phương trời nào đó với bao nỗi trầm luân:
Chiều nay có một người
đôi mắt buồn
Nhìn xa xăm về quê hương rất xa
Chợt nghe tên Việt Nam ôi thiết tha
Và rưng rưng lệ vương mắt nhạt nhòa…
Cho tôi xin lại một ngày, ở nơi nơi thành phố cũ
Cho tôi xin lại một đời, một đời sống với quê hương
Cho tôi đi lại đoạn đường, hàng cây vương dài bóng mát
Cho tôi an phận ngàn đời, bên bờ đê vắng làng tôi…
(Nam Lộc, Người di tản buồn)
NS Võ Tá Hân sinh ra ở Huế, lớn lên ở Sài
Gòn và cuối cùng ở Singapore. Ông viết bài hát đầu tiên năm 1974 Ai trở về xứ
Việt (thường được biết là bài Nhớ Mẹ), với lời ca từ một bài thơ của
cô ông, Minh Đức Hoài Trinh:
Ta nhớ mẹ nơi đây
Thương mẹ màu tóc trắng
Mỗi khi nhìn áng mây
Đôi mắt mờ xa vắng
Khi sương chiều đang say…
Khi cành cây rớt lá
Tơi tả trong bóng nắng
Khi mùa đông buốt giá
Thương mấy đốt xương gầy
Ta vẫn thường luyến tiếc
Nhớ khi nằm gối tay
Nghe văng vẳng câu hát
Tiếng mẹ hiền đâu đây…
(Võ Tá Hân, Ai trở về xứ Việt)
Như các tác giả khác, khi đến xứ người NS Việt Dzũng
cũng nghĩ về quê hương và muốn gửi chút quà tặng
người thân:
Em gởi về cho anh một cây
bút máy
Anh vẽ cuộc đời như ước vọng
mong manh
Gởi về cho mẹ dăm gói chè xanh
Mẹ pha hộ con nước mắt đã khô cằn…
Gởi về Việt Nam khúc hát ân cần
Mơ ước yên lành... trong giấc ngủ da vàng.
(Việt Dzũng,
Một chút quà cho quê hương)
Đến giữa thập niên 1980, các nhạc sĩ bắt đầu giảm bớt chủ đề thân phận
lưu vong và tỵ nạn. Một số tác phẩm mới xuất hiện, bày tỏ mong muốn được quay
trở lại quê hương Việt Nam của các nhạc sĩ mới nổi lên ở hải ngoại.
2. Dòng nhạc hoài niệm và
thương nhớ quê hương.
Những nhạc sĩ tên tuổi đầu tiên rời Việt Nam kể từ năm 1975 trở đi.
Trong những năm đầu, chủ đề sáng tác chính của họ là sự hoài niệm và thương nhớ
quê hương. Trên các sân khấu phòng trà, những bài hát này phù hợp với tâm trạng
những người lưu vong luôn nhớ về quê cũ.
Trong nhiều bài hát viết về Sài Gòn thì
bài hát của Nam Lộc ra đời đầu tiên và khá nổi tiếng. Bài hát này được viết khi
ông ngồi trên máy bay rời khỏi Sài Gòn trong đêm 27-4-1975, tự nhủ thầm rằng
mình đấ mất Sài Gòn từ đây:
Sài Gòn ơi, tôi đã mất
người trong cuộc đời
Sài Gòn ơi, thôi đã hết thời gian tuyệt vời
Giờ còn đây, những kỷ niệm sống trong tôi
Những nụ cười ngát trên môi
Những giọt lệ ôi sầu đắng.
Sài Gòn ơi, nắng vẫn có
còn vương trên đường
Đường ngày xưa, mưa có ướt ngập lối người về
Rồi mùa thu, lá còn đổ xuống công viên
Bóng gầy còn bước nghiêng nghiêng
Hay đang khóc thương cho người yêu…
(Nam Lộc, Sài Gòn ơi! Vĩnh biệt)
NS
Phạm Đình Chương
viết bài hát sau đây vào năm 1978, trong một đêm khuya khi trở về từ sở làm.
Ông đã cảm xúc khi thấy một vầng trăng dõi theo lộ trình hiu quạnh của ông và
giai điệu bài hát hình thành:
Đêm về trên bánh xe lăn
Tôi trăng viễn xứ, hồn thanh niên vàng
Tìm tôi đèn thắp hai hàng
Lạc nhau cuối phố, sương quàng cổ cây
Ngỡ hồn tu xứ mưa bay
Tôi chiêng trống gọi, mỗi ngày mỗi xa
Đời tan, tan nát chiêm bao
Tôi trăng viễn xứ, sầu em bến nào
Đêm về trên chiếc xe qua
Nhớ tôi xa lộ, nhớ nhà Hàng Xanh
Nhớ em, kim chỉ khứu tình
Trưa ngoan lớp học chiều lành khóm tre
Nhớ mưa, ôi nhớ mưa
Nhớ mưa buồn khắp Thị Nghè
Nắng Trương Minh Giảng, lá hè Tự Do…
(Phạm
Đình Chương, thơ
Du Tử Lê, Đêm nhớ trăng Sài Gòn)
Bài hát Khi Xa Sài Gòn được nhạc sĩ
Lê Uyên Phương sáng tác ở Đà Lạt, trước năm 1975 nhưng chỉ được hát khi cặp đôi
này sang đến hải ngoại:
Sài Gòn bây giờ trời mưa hay nắng
Sài Gòn bây giờ ai khóc thương
ai
Sài Gòn giới nghiêm che kín đêm
dài
Sài Gòn khói bay Sài Gòn nắng đổ
Sài Gòn đã buồn như trời sớm
mai
Sài Gòn bây giờ trời mưa hay nắng
Sài Gòn bây giờ ai khóc thương
ai
Sài Gòn giới nghiêm che kín đêm
dài
Sài Gòn khói bay Sài Gòn nắng đổ
Sài Gòn có còn bước chiều bơ
vơ…
(Lê Uyên Phương, thơ Kim Tuấn, Khi xa Sài Gòn)
Sài Gòn bây giờ buồn
không em
Và em còn hong tóc bên thềm
Em còn đợi chờ ngoài hiên vắng
Em còn gội nắng trong sân trường.
Đường nào anh trở về bên em
Hàng me ngày xưa chắc ngỡ ngàng
Anh còn để lại một chút nắng
Anh còn gởi đó một tình yêu…
(Song Ngọc, Sài Gòn bây giờ buồn không em)
Sài Gòn ơi! Đến những
ngày ôi hè phố xôn xao
Trong niềm vui tiếng hỏi câu chào
Sáng đời tươi thắm vạn sắc màu nay còn gì đâu...
Ai đã xa nhớ hàng me già,
Thu công viên hoa vàng tượng đá
Thôi hết rồi mộng ước xa xôi, theo dòng đời trôi...
(Nguyễn Đình Toàn, Sài Gòn niềm nhớ
không tên)
Trong bài hát viết vào năm 1983, NS Trầm
Tử Thiêng nhớ lại hình ảnh của Sài Gòn một thời, nhưng giờ đây đó
là hình ảnh đìu hiu và buồn bã:
Đêm nhớ về Sài Gòn
Tiếng nhạc vàng gọi từng âm xưa
Ánh đèn vàng nhạt nhòa đêm mưa
Ai sầu trong quán úa
Bóng mẹ hiền mờ mờ bên song
Mắt người tình một trời mênh
mông
Gợi bao nhiêu cho cùng…
(Trầm
Tử Thiêng, Đêm
nhớ về Sài Gòn)
Nhạc sĩ Lam Phương sáng tác bài hát sau đây
vào năm 1981, thể hiện mong muốn được về thăm lại quê cũ:
Đến bao giờ trở về Việt
Nam,
Thăm đồng lúa vàng, thăm con đò chiều hoang
Đường mòn quanh co ôm chân hàng tre thắm,
Nghe gió chiều nhẹ đưa…
Quê hương ơi, Việt Nam nước tôi,
Tôi mong ngày về từng phút người ơi
Quê hương tôi nằm cạnh biển khơi,
Cho tôi tiếng khóc từ khi ra đời.
Bây giờ mình đã đôi nơi,
Bây giờ buồn lắm người ơi
Thương cho ai chờ mong héo hắt,
Nhắc qua để rồi đêm xuống ngậm ngùi…
(Lam Phương,
Đường về quê hương)
Một tác phẩm khác cũng nói lên nỗi buồn
thương của người ra đi. Đó là lời giãi bày tha thiết về một miền quê hương đã nằm
trong ký ức. Những hình ảnh dĩ vãng luôn ám ảnh tâm thức người ra đi. Đó là lời
thúc giục trở về chốn cũ, quê xưa:
Hình bóng cố hương nghìn
năm, gọi ta như sóng xô bờ
Thành những bước chân mộng du,
men theo lối về quê cũ
Để nghe con sông con suối với
mái tranh cây đa đầu làng
Cùng trách những câu thật đau
"người đi đi mãi mới về".
Làng xóm xiết bao tình thân,
ngày xưa như mới hôm nào
Mẹ nấu chín xong nồi khoai,
quanh thôn tiếng gà eo óc
Bình minh vang sau khóm trúc, hứa
mang thêm tin vui một ngày…
(Trầm Tử Thiêng &
Trúc Hồ, Việt Nam về trong nỗi nhớ)
3. Dòng nhạc tình ca.
Sau thời gian ổn định cuộc sống, nhiều tác giả quay lại viết nhạc tình
ca. Đây là chủ đề thích hợp với các nhạc sĩ lâu nay gắn bó lâu dài và có thế mạnh,
từng nổi tiếng ở trong nước. Với Phạm Duy,
năm 1983 ông viết khúc tình ca sau đây:
Như một dòng sông nhỏ
Cuộc tình đã ra đi
Ra đi cùng năm tháng
Ra đi tít muôn trùng.
Ôi! Cuộc tình thơ mộng
Chỉ còn thoáng dư âm
Năm năm rồi không gặp
Mười năm mất nhau không
Có mất nhau không?...
(Phạm Duy, Nghìn năm vẫn chưa quên)
Nếu anh còn trẻ như năm
trước
Quyết đón em về sống với anh
Những buổi chiều vàng phơ phất lại
Anh đàn em hát níu xuân xanh.
Nhưng thuyền em buộc trên sông hận
Anh chẳng quay về với trúc tơ
Ngày tháng tỳ bà vương ánh nguyệt
Mộng héo bên song vẫn đợi chờ.
Nếu có ngày nào em trở
gót
Quay về thăm lại bến thu xa
Thì đôi mái tóc không xanh nữa
Mây bạc trăng ngàn vẫn thướt tha...
(Phạm Duy, thơ Hoàng Cầm, Tình cầm)
Ở hải ngoại Phạm Duy còn tiếp tục viết thể
loại “mười bài” như tổ khúc Bầy Chim Bỏ Xứ, Rong Ca, Kiều ca,
Hoàng Cầm ca…
Các nhạc sĩ cũ tiếp tục viết tình ca như NS
Đức Huy với bài hát viết trong lúc đang ở trên chiếc tàu du lịch với tâm trạng cô
đơn:
Và con tim đã vui trở lại
Tình yêu đến cho tôi ngày mai
Tình yêu chiếu ánh sáng vào đời
Tôi hy vọng được ơn cứu rỗi.
Và con tim đã vui trở lại
Và niềm tin đã dâng về người
Trọn tâm hồn, nguyện yêu mãi riêng người mà thôi…
(Đức
Huy, Và con tim đã vui trở lại)
NS Trần Quảng Nam sinh năm 1955, tại Tam Kỳ, Quảng Nam, quê gốc tại Hải
Dương. Mười
năm tình cũ được sáng tác vào năm
1985 là ca khúc nổi tiếng nhất trong sự nghiệp của ông:
Mười năm không gặp tưởng
tình đã cũ
Mây bay bao năm tưởng mình đã quên
Như mưa bay đi một trời thương nhớ
Em ơi bên kia có còn mắt buồn?
Mười năm cách biệt một lần bỡ ngỡ
Quên đi quên đi mộng buồn bấy lâu
Nhưng em yêu ơi một vùng ký ức
Vẫn còn trong ta cả một trời yêu…
(Trần Quảng Nam, Mười năm tình cũ)
Nhạc sĩ Hoàng Thanh Tâm đã phổ nhạc bài thơ nổi tiếng của thi sĩ Nguyên
Sa vào năm 1987 ờ Canberra, châu Úc:
Tháng sáu trời mưa trời
mưa không dứt
Trời không mưa anh cũng lạy trời mưa
Anh lạy trời mưa phong kín đường về
Và đêm ơi xin cứ dài vô tận.
Mình dựa vào nhau cho thuyền ghé bến
Sưởi ấm đời nhau bằng những môi hôn
Mình cầm tay nhau nghe tình dâng sóng nổi
Hãy biến cuộc đời thành những tối tân hôn…
(Hoàng
Thanh Tâm, thơ
Nguyên Sa, Tháng sáu trời mưa)
Nhạc sĩ Trúc Hồ là con trai
NS Trúc Giang, vượt biên và định cư tại Hoa Kỳ, vào năm 1981,
là NS trẻ khá nổi tiếng từ sớm:
Ta gặp nhau trong muộn màng
Ta gặp nhau trong lỡ làng
Cơn mưa đến sao vội vàng
Như đôi ta xa nhau.
Ta gặp nhau trong tình cờ
Không lời nói nhưng trao thật nhiều
Qua ánh mắt, qua nụ cười
Sưởi ấm trái tim anh đã lạnh khô…
(Trúc Hồ, Trái tim mùa đông)
Ca sĩ - nhạc sĩ Ngọc Trọng, tên thật là Nguyễn Ngọc Trọng, là em út của
MC - nhà văn Nguyễn Ngọc Ngạn. Ông
rời Việt Nam khoảng năm 1979, định cư ở Canada,
sau đó đến Hoa Kỳ:
Buồn vương màu áo hồng
Nước mắt theo em đi về với chồng
Giá băng cơn mộng
Một mình anh bước đi âm thầm
Ngày lê từng bước chậm
Phố cũ mênh mang trong chiều gió lộng
Bóng em đâu còn
Đợi chờ đã chín cơn mưa buồn…
(Ngọc Trọng, Buồn vương màu áo)
Nhạc sĩ Trịnh Nam Sơn sáng tác ca khúc sau đây vào cuối năm 1988, vốn là
một bài tập không có lời, viết năm 1985-1986 khi theo học tại một trường nhạc
chuyên nghiệp ở Hoa Kỳ:
Ngày xưa em cất bước ra đi, không từ giã,
Để lòng ai nuối tiếc mối tình, chìm cuối trời xa
Ngày đó xa nhau, đời ngừng tiếng hát
Ngày đó chia tay, trời buồn ngơ ngác
Quạnh hiu đời tôi, từng năm tháng qua.
Lời yêu thương em nỡ vô tình, quên thật sao
Còn lại tôi ôm lấy riêng mình, tình dưới vực sâu
Ngày ấy em đi, đời buồn ủ rũ,
Ngày ấy chia ly, đường về quên lối
Và tôi từ đây, tìm ly rượu cay…
(Trịnh Nam Sơn, Dĩ
vãng)
Nhạc sĩ Nguyễn Tâm đã có một khúc tình ca nổi tiếng trong số những sáng
tác ít ỏi của ông:
Thà là rong rêu, lênh đênh
trên biển.
Thà là chim bay vui theo tháng ngày
Thà là mây trôi mênh mang giữa bầu trời
Lang thang giữa cuộc đời mà vui.
Một ngày bên em, cho em hơi thở
Từ dạo yêu em, con tim tan vỡ
Để rồi đêm nay trên căn gác lạnh lùng
Đêm thương nhớ một mình lẻ loi…
(Nguyễn Tâm, Rong rêu)
Nhạc sĩ Phạm Anh Dũng sinh năm 1949, là bác sĩ tại California. Ông có lẽ
là người y sĩ sáng tác nhạc được nhiều người biết đến nhất. Ông đã có hàng trăm
ca khúc với 14 CD được phát hành. Đây là một tình ca của ông:
Em ơi, đêm thơm một đóa quỳnh
Cùng em hương vương không gian
Cho ta mơ say mộng ngát tình
Quyện màu sắc thắm môi em.
Rồi tình ta như trăng sáng ngát trên cao
Bầy chim uyên lao xao theo gió đêm về
Ngàn vì sao đua nhau thắp nến lung linh
Dòng sông đêm dâng lên tiếng hát long lanh…
(Phạm Anh Dũng, Dạ quỳnh hương)
Nữ nhạc sĩ Lê Tín Hương sinh năm 1949 tại Huế, từng theo học nhạc cùng
giáo sư Lê Quang Nhạc. Cô bắt đầu sáng tác năm 1970, rời Việt Nam năm 1979. Hiện
cư ngụ tại Hoa Kỳ. Những bài tình ca của cô được nhiều bạn trẻ lắng nghe:
Có những niềm riêng làm sao nói hết
Như mây như mưa như cát biển khơi
Có những niềm riêng làm sao ai biết
Như trăng trên cao cách xa vời vợi.
Có những niềm riêng lệ vương khóe mắt
Như cây sau mưa long lanh giọt sầu
Có những niềm riêng làm tim thổn thức
Nên đôi môi xinh héo hon nụ cười…
(Lê Tín Hương, Có
những niềm riêng)
Nhạc sĩ Diệu Hương tên thật Lê Thị Diệu Hương, sinh năm 1955
tại Huế. Cô viết bản nhạc đầu tay vào năm 1977
và theo gia đình sang Mỹ năm 1990. Bài
hát sau đây được nhiều người yêu thích:
Không cần biết em là ai
Không cần biết em từ đâu
Không cần biết em ngày sau
Ta yêu em bằng mây ngàn biển rộng
Ta yêu em qua đông tàn ngày tận
Yêu em như yêu vùng trời mênh mông
Không cần biết đêm dài sâu
Không cần biết bao gầy hao
Ta ngồi đếm tên thời gian
Nghe thương yêu dâng cao như ngọn đồi
Như xa xôi nay quay về gần gụi
Yêu em khi chỉ biết đó là em…
(Diệu Hương, Vì
đó là em)
Đôi chim là chim ríu rít trên cành
Em yêu là yêu tiếng gọi
Của mình là mình, mình ơi!
Đêm qua thức giấc bùi ngùi
Nhìn quanh là em không thấy mặt người
Là người mình thương…
(Diệu Hương, Mình ơi)
Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên tên thật Ngô Quang
Bình, sinh năm 1948 tại Hải
Phòng.
Năm 1963, ông bắt đầu viết tình khúc đầu tiên Chiều nay không có em và
hoàn tất năm 1965. Năm 1975, ông vượt biên. Trong thập niên 1990, nhạc sĩ tiếp
tục sáng tác nhiều ca khúc, trong đó có bài sau đây viết năm 1996:
Tình
yêu như nắng, nắng đưa em về, bên giòng suối mơ
Nhẹ vương theo gió, gió mang câu thề, xa rời chốn xưa
Tình như lá úa, rơi buồn, trong nỗi nhớ
Mưa vẫn mưa rơi, mây vẫn mây trôi, hắt hiu tình tôi
Người vui bên ấy, xót xa nơi này, thương hình dáng ai
Vòng tay biếc nuối, bước chân âm thầm, nghe giọt nắng phai
Đời như sương khói, mơ hồ, trong bóng tối
Em đã xa xôi, tôi vẫn chơi vơi, riêng một góc trời…
(Ngô Thụy Miên, Riêng một góc
trời)
Dề tài tình yêu là đề tài muôn thuở trong
nguồn cảm hứng của người nghệ sĩ. Cho nên dù ở phương trời xa lạ, các nhạc sĩ Việt vẫn
không quên viết những tình khúc ngợi ca đôi lứa. Những sáng tác đó cùng những
tình ca trong nước sẽ làm phong phú thêm tài sản âm nhạc Việt Nam.
4.
Dòng
nhạc cộng đồng.
Đây là những bài sinh hoạt ca, bài hát cộng đồng đã có từ trước năm 1975
ở trong nước, giờ được tiếp tục phát triển ở hải ngoại với các nhóm tập thể được
hình thành theo thời gian như nhóm Phong trào Du Ca, Hưng
Ca cùng nhóm Tổng hội Sinh viên Việt Nam tại Paris. Những tên tuổi mới có các nhạc
sĩ Phan Văn Hưng, Khúc Lan, Đinh Tuấn, Việt Dzũng, Nguyệt Ánh, Trần Lãng Minh, Huỳnh
Công Ánh, Châu Đình An, Nguyễn Hữu Nghĩa, Hà Thúc Sinh… Cùng thời gian này có
phong trào hát lại nhạc tiền chiến, các bài hùng ca, sử ca được sáng tác thời
kháng chiến chống Pháp như Hội
nghị Diên Hồng,
Bạch
Đằng Giang của Lưu
Hữu Phước,
Không
quân Việt Nam của Văn
Cao,
Xuất quân của Phạm Duy, các bài thanh niên ca của nhóm Đồng Vọng và của phong trào Hướng đạo Việt Nam như Bóng cờ lau, Nước non Lam
Sơn của Hoàng
Quý,
Hùng Vương, Trưng
Nữ Vương
của Thẩm
Oánh...
5.
Dòng
nhạc trẻ.
Từ giữa thập niên 1990, cũng có nhiều nghệ sĩ sáng tác và biểu diễn nhạc
trẻ. Nhạc trẻ với tiết điệu nhanh, sôi động, lôi cuốn lớp trẻ nhiệt tình
tham gia như các thể loại new age, new wave, rap, hip hop… với lời Việt, chẳng hạn:
- Pop: có Kristine Sa, Roni Trần Bình Trọng, Quỳnh Anh, Thanh Bùi, Tinna Tình, Vy Nguyễn, Shayla, Trish
Thùy Trang... Quỳnh
Anh từ năm 13 tuổi giành giải nhất cuộc thi mang tên Pour la gloire của
đài truyền hình RTBF (Bỉ) và năm 2005 tạo nên hiện tượng Bonjour Vietnam. Thanh Bùi lọt vào Tốp 8 Australian
Idol 2008 và thành công với những chuyến lưu diễn các nước châu Á. Roni Trọng
được chú ý qua Idols Finland, một chương trình Pop Idol của Phần Lan.
P.Q.
Phan tức Phan
Quang Phục, giáo
sư về sáng tác đương đại tại Trường đại học Indiana, Hoa Kỳ đã đoạt giải âm nhạc
The Prize of Rome năm 1988.
-
Rock: Steel Owl, Adam Hồ...
-
Rap / Hip hop: Tyga, Choosen 1, Phong Lê, Khanh Nhỏ,
Heart2Exist…
-
Jazz: Nguyên Lê, Hương Thanh (ở Pháp), Niels Lan Doky (ở Đan Mạch), Cuong Vu (thành viên Pat Metheny
Group đoạt giải Grammy 2003), Jazzy Dạ Lâm...
-
Nhạc đương đại (contemporary music, world music): Hoàng Ngọc Tuấn, Lê Tuấn
Hùng, Teresa Mai... và các ca sĩ mới nổi lên như Lương Tùng Quang, Andy Quách,
Nguyễn Thắng, Cát Tiên, VPop, Asia4, Dương Triệu Vũ...
6.
Dòng
nhạc cổ truyền và bán cổ điển Tây phương.
Song song với các hoạt động nghiên cứu trong nước, ở hải ngoại các nhà
nghiên cứu âm nhạc cổ truyền Việt Nam tại Hoa Kỳ như Nguyễn Thuyết Phong, Nguyễn Lê Tuyên, Nguyễn Tuấn Khanh đã có nhiều công
trình và đi thuyết giảng nhiều nơi khắp thế giới cũng như phát hành dĩa nhạc,
sách để quảng bá cho nhạc cổ truyền Việt Nam. Nhạc sĩ Cung Tiến
có tấu khúc Chinh phụ ngâm (1987), nhạc đương đại Lơ thơ tơ liễu
buông mành (2003). Nhạc sĩ trẻ Phan Quang Phục có nhiều nhạc phẩm được
trình diễn khắp năm châu.
Tại Pháp có các nhạc sĩ Tôn
Thất Tiết, Trần
Văn Khê, Trần Quang Hải, Nguyễn
Thiện Đạo đã
bắt đầu chú ý đến việc phục hồi Nhã
nhạc cung đình Huế.
Phương Oanh đã mở nhiều lớp dạy đàn tranh. Về sáng tác, NS Nguyễn Văn Tường
viết bài Cộng Tồn, Về Nguồn. Nguyễn Thiên Đạo có nhạc phẩm Thành
Đồng Tổ Quốc, Khóc Tố Như, Mỵ Châu Trọng Thủy. Tôn Thất Tiết có Tứ
đại cảnh, Hy Vọng, Ngũ Hành, Chu Kỳ 1 tới 5, Kiếm
Ai, Tranh…Trương Tăng có Fujiyama, Dạ Hương, Mẹ… Trần
Quang Hải có Shaman, Trở Về Nguồn Cội…
Nhạc bán cổ điển Tây phương cũng được phát
triển. Nhạc sĩ trẻ Nguyễn Mạnh Cường có bài Phụng Vũ đã đoạt giải thưởng tại
Wellington (Tân Tây Lan) năm 1984. Nhạc sĩ Hoàng Ngọc Tuấn định cư tại (Úc
châu) có nhiều nhạc phẩm đương đại. Nhạc sĩ Lê Tuấn Hùng (Úc châu) kết hợp nhạc
Việt và nhạc Tây phương cùng với nữ nhạc sĩ Đặng Kim Hiền có nhiều dĩa CD
phát hành tại Úc.
oOo
Nhìn chung trong dòng chảy âm nhạc Việt hải ngoại, ngoài một số bài hát
mang tính chất chính trị thời gian đầu của cuộc tỵ nạn giờ đã phai dần theo năm
tháng, các bài hát viết về quê hương, các bài tình ca của các nhạc sĩ hải ngoại
là tiếng nói chân thành của con tim, còn có thể được hát lâu dài trong các sinh
hoạt nghệ thuật trong và ngoài nước và sê được lưu giữ mãi mãi trong lòng người
Việt.
Nguyễn
Phú Yên