LỜI CHÀO MỪNG
CỦA CHỦ BIÊN TẠP CHÍ VĂN PHONG
Kính thưa các bậc trưởng thượng,
Kính thưa quí cô chú và quí anh
chị,
Sông Potomac dài 652 km, bắt nguồn từ tiểu bang West Virginia, chảy ngang qua thủ đô Washington, D.C., tiểu bang Virginia và tiểu bang Maryland.
Khoảng 6 triệu người đang sống bên dòng sông Potomac, trong đó có khoảng 120 ngàn người Việt (Virginia khoảng 100 ngàn, Maryland khoảng 8 ngàn và Washington, D.C. khoảng 12 ngàn). Người Việt vốn cần cù, chịu khó nên khá thành công nơi vùng đất này. Đây cũng là nơi các sinh hoạt văn học nghệ thuật của người Việt hải ngoại được hình thành rất sớm. Nhiều văn nghệ sĩ đã chọn vùng đất này làm nơi định cư lâu dài.
Nhân kỷ niệm 50 năm xa xứ (1975-2025), tạp chí Văn Phong thực hiện cuốn sách này nhằm giới thiệu 86 khuôn mặt văn nghệ người Việt đã từng sống hoặc đang sống và viết bên dòng sông Potomac. Cách đây 26 năm, Văn Phong là một tạp chí in, ra được 17 số thì đình bản. Năm 2025, Văn Phong tục bản dưới dạng online và “Viết bên dòng Potomac 1975-2025” là cuốn sách đầu tiên chúng tôi thực hiện sau khi tục bản.
Thực hiện cuốn sách này thực ra
là để trả lời một vấn nạn. Một câu hỏi đau đáu trong lòng không thể trả lời
bằng một câu, hay rộng ra, không thể trả lời bằng một bài viết, và cũng không
thể trả lời bời một người.
Bởi vì, câu hỏi chính sẽ kèm theo
hàng loạt câu hỏi phụ khó trả lời rốt ráo.
Câu hỏi đó là gì?
Tại sao chúng ta có mặt trên đất nước này? Là một dân tộc có bốn ngàn năm văn hiến, có nền tảng văn hóa lâu đời và một truyền thống yêu quý nơi chôn nhau cắt rốn, vậy khi định cư nơi đây chúng ta đã làm gì với vốn liếng văn hóa đó. Rồi khi chạm tới nền văn mình tiên tiến và phát triển của nước Mỹ, chúng ta đã hòa nhập thế nào để tôn tại và phát triển.
Câu hỏi trên, nếu ngay bây giờ được hỏi. Chúng ta có thể trả lời, có thể sẽ dài dòng, có thể chưa bao quát, nhưng ít nhất là chúng ta đã có một quá khứ sống qua hai chế độ, có một thực tế đắng cay bi thương đã trải qua, để có thể trả lời, giải thích.
Nhưng những câu hỏi đó được đặt khoảng 50 năm sau, liệu còn có ai có cái nhìn tổng thể để giải thích với con cháu chúng ta đời sau có được câu trả lời thuyết phục, minh triết, rõ ràng với những bằng chứng hiển nhiên bằng sự thật, để con cháu chúng ta tự hào là người Việt, tự hào về văn hóa tổ tiên và tự hào sự hòa nhập với cư dân chính quốc để phát triển bản thân.
Từ những trăn trở, tự xét lại chính mình và dăm ba người bạn chí
thiết chung quanh, đều cảm thấy câu trả lời của mình sẽ rất phiến diện, riêng
tư, và chưa thuyết phục người nghe.
Không thể làm được một mình. Cho nên phát sinh ra ý định thực hiện một tập sách, trong đó thỉnh mời nhiều người cùng tiếp tay để có những cái nhìn rộng rãi khoáng đạt cho một vấn đề quá tế nhị và nhạy cảm này.
98 tác giả đã đáp lại lời thỉnh mời của chúng tôi, để rồi từ những góc đứng riêng biệt về tuổi tác, giới tính, quá khứ, hiện tại, ngành nghề, khuynh hướng và cả phong cách diễn đạt nữa, đã đến nước Mỹ bằng nhiều cách khác nhau, chỉ có những điều giống nhau là những người hoạt động về văn hóa, cùng cư trú ở lưu vực dóng Potomac, kể lại chuyện vì sao đến đây và đến để làm gì và đặc biệt là đã sống và viết những gì trong năm mươi năm xa xứ.
Không phải là câu trả lời trực tiếp. Nhưng bàng bạc trong 98 bài viết, chúng ta bây giờ, và con cháu chúng ta ngày sau đã có câu trả lời cho chuyện có mặt của chúng ta bây giờ trên đất Mỹ.
Đây không phải là một tuyển tập. Chỉ là một tập
hợp những khuôn măt văn nghệ trong vùng được lưu giữ như một ghi nhận những đóng
góp trên lĩnh vực văn học nghệ thuật của các tác giả trong cuốn sách. Góp mặt
vào cuốn sách còn có 12 tác giả ở Hòa Lan, Pháp, Canada và ở các tiểu bang
Texas, California, New Jersey, Ohio và Michigan. Còn nhiều tác giả khác đã sống
và viết bên dòng Potomac trong suốt thời gian 50 năm qua, nhưng vì nhiều lý do
riêng đã không thể có mặt trong tập sách này, Chúng tôi có cố gắng liên lạc nhưng
rất tiếc là cho đến ngày chót đúc kết bài vở vẫn không thể nhận được phản hồi.
Bài vở gồm thơ, truyện ngắn, hồi ký, tự truyện,
bút ký, biên khảo, nhận định và dịch thuật.
Về hội họa, có 28 tác giả có chân dung do các họa
sĩ vẽ. Ngoài ra, còn có các phụ bản và tranh minh họa của các họa sĩ Võ Đình,
Ngọc Dũng, Đinh Cường, Trương Vũ, Đinh Hoàng Oanh, Nguyễn Trọng Khôi, Đinh Trường Chinh, Quốc Vũ.
Về bộ môn nhạc, tất cả các sheet nhạc và các bài thơ (trong sách) đã được phổ nhạc đều có cài mã QR code. Người đọc có thể nghe các bản nhạc bằng cách mở chế độ camera trên điện thoại và quết vào mã QR code đó,
Mặc dù rất cố gắng nhưng chắc chắn không tránh khỏi những sai sót. Rất mong sự thông cảm của các tác giả và quí độc giả.
Cuối cùng, chúng tôi xin gửi lòi cám ơn đến các tác giả đã đóng góp bài vở, cám ơn gia đình của các tác giả đã qua đời và cám ơn các anh chị Đặng Đình Khiết, Trương Vũ, Trần Anh Chương, Bà Bích Duyên, Bà Many Hay, Bà Nguyễn Tú.. đã hỗ trợ tài chính để chúng tôi có thể trang trải những chi phí ban đầu khi thực hiện cuốn sách này.
Chúng tôi cũng xin gửi lời cám ơn đến Mục sư Phạm Đức Hiếu và Hội Thánh Tin Lành Giám Lý Việt Mỹ, Văn Bút Việt Nam Hải Ngoại vùng Đông Bắc Hoa Kỳ, nhà in Focus Digital Publishing, Tổ chức Nhà Việt Nam, các ca nhạc sĩ tham gia chương trình và các tình nguyện viên đã đóng góp công sức, tiền bạc để tổ chức buổi gặp gỡ hôm nay.
Hy vọng trong tương lai chúng tôi sẽ có thêm những công trình khác để tiếp tục phục vụ cộng đồng, tiếp tục gìn giữ và phổ biến tiếng Việt của chúng ta ở quê người.
Xin kính chúc sức khỏe đến toàn thể quí vị và mong rằng cuốn sách quí vị đang cầm trong tay là niềm vui chung của tất cả chúng ta.
Xin cám ơn, và trân trọng kính chào.