THÁNG MƯỜI ĐẸP LẮM EM ƠI!
Thế là mình đã đi đến tháng Mười rồi em ơi! Cái vòng tròn
của năm sắp sửa trở lại điểm xuất phát ban đầu, điểm đầu cũng là điểm cuối. Những
vòng tròn đồng tâm bất tận. Những vòng tròn lớn nhỏ khác nhau, nhỏ nhất từ vòng
tròn giây, phút, ngày rồi đến tuần, tháng, năm; lớn hơn nữa thì là thế kỷ, bách kỷ, thiên niên kỷ… nhưng tất cả
đều đồng tâm.
Đời người hữu hạn trong những vòng tròn trăm năm, ba vạn
sáu ngàn ngày…Những vòn tròn đồng tâm tụ lại rồi tỏa ra, loang miên viễn trong
trời đất. Những vòng tròn sanh diệt liên lỉ, không đầu không cuối…
Ngày xưa má vẫn thường nói “đêm tháng Năm chưa nằm đã
sáng/ ngày tháng Mười chưa cười đã tối”. Đúng là tháng Năm mùa Hạ ngày dài đêm
ngắn, tháng Mười ngàn ngắn đêm dài…Nhưng ta cũng có thể hiểu rằng: Ta thật sự
đã biết nằm chăng? Biết nghỉ ngơi chăng? Chưa hề! Ta cả đời, quanh năm suốt
tháng cứ chộn rộn việc này, theo đuổi việc nọ, chuyện cơm áo gạo tiền, chuyện
thị phi, chuyện yêu ghét… ta có nằm đi nữa cũng chỉ là thân xác nằm chứ cái tâm
chưa hề nằm, chưa hề nghỉ. Ngay cả khi thân xác đã ngủ nhưng tâm ý vẫn loạn động
với những giấc mơ đầy những chuyện ngũ dục lục trần, thất tình lục dục ban ngày
đeo đuổi đến tối lại hóa ra những cơn mơ. Ta biết cười chưa? Chưa hề! có cười
đi nữa cũng là cười tầm phào, cười vu vơ, cười chuyện xàm, chuyện gian trá kiểu
như “Ba Giai Tú Xuất”…Còn cười chánh niệm, cười an lạc, cười chơn hạnh phúc…
thì chưa từng, dễ mấy ai! Ấy là chưa nói đến cái cười dõng mãnh của thánh nhân
hay cái cười liễu ngộ như ngài Ca Diếp khi thấy Phật giơ đóa hoa sen lên.
Tháng Mười đã đến rồi em ơi! Cố quận vật vã với vô số
chuyện xã hội và tự nhiên. Xã hội nhiễu nhương vì những thế lực xã hội đen kết
hợp xã hội đỏ, phỉ quan và gian thương kết hợp nhau lũng đoạn kinh tế, văn hóa…
và đạo đức suy đồi là chuyện tất nhiên. Tự nhiên cũng rối loạn, nước ngập khắp
mọi nơi, ngập từ thôn quê đến thành thị, từ đồng bằng đến miền núi: Sài Gòn,
Nha Trang, Quy Nhơn, Đà Lạt, Phan Thiết, Hà Nội, Cao Bằng, Lạng Sơn, Thái
Nguyên… ngập hết, ngập càng ngày càng nặng đó là hậu quả nhãn tiền của việc quy
hoạch quản lý điều hành yếu kém, chỉ biết tư lợi mà không nghĩ đến lợi ích
chung. Phỉ quan gian thương cấu kết phân lô bán đất, cất nhà, xây chung cư, lấp
hết kênh rạch, núi rừng cạo sạch… Tàn phá thiên nhiên để biến thành những biệt
phủ, những bộ ghế chạm rồng phụng, những tài khoản kếch xù trong nhà băng…Giờ
đây biệt phủ, xe hơi, chung cư cao cấp… cũng ngập chứ chẳng thể nào tránh được!
Tháng Mười phương ngoại đẹp lắm em ơi! Mùa đã lên, lá
vàng lá đỏ hòa với muôn sắc thiên nhiên. Hiện tại thì xứ Cờ Hoa cũng loạn động
bất an. Thật sự không ai có thể ngờ xứ Cờ Hoa lại có cái ngày tệ hại như bây giờ.
Khi mà sự gian trá, hàm hồ, ích kỷ, nhỏ nhen… lên ngôi, thắng thế thượng phong.
Chính phủ cực hữu thượng đẳng da trắng muốn nhập nhà thờ vào trường học, muốn
biến thành một quốc gia da trắng, muốn đứng riêng một mình, muốn thiên hạ phải
phục tùng và phục dịch mình. Nếu người da trắng ủng hộ chính phủ cực hữu da trắng
thì còn có thể hiểu. Nhưng những kẻ nhập cư, người da màu mà lại đi ủng hộ cái chính
phủ độc đoán kỳ thị thì không sao hiểu nổi! Bọn người da màu nhập cư ấy cũng từng
là thân phận tị nạn chạy trốn bạo quyền, chạy trốn kỳ thị, chạy trốn đói nghèo…
vậy mà bây giờ quay qua ủng hộ kẻ kỳ thị người da màu, kỳ thị người nghèo, căm
ghét người nhập cư…Ta chỉ có thể dùng câu “ngưu tầm ngưu, mã tầm mã” để nói cái
hiện tượng quái đản này!
Quốc vận, thế vận, chính sự… thịnh suy là lẽ thường, là đương
nhiên, là quy luật vô thường. Tuy nhiên ta là những kẻ phàm phu thì làm sao “thịnh
suy vô bố úy” như các ngài! Ta là những kẻ bình thường, còn đầy thất tình lục dục,
còn đắm say dính mắc trong ngũ dục lục trần… thì làm sao có thể “nằm thảnh
thơi” hay “cười an lạc” như người liễu đạo được! Tháng Năm có dài, tháng Mười
có ngắn thì các ngài vẫn an nhiên còn ta cứ phan duyên.
Tháng Mười phương ngoại đẹp như mơ, thiên nhiên bừng lên
muôn sắc gấm hoa mặc cho thế sự có xám xịt hay tối đen. Vòng tròn thịnh suy của
thế sự vẫn quay không dừng lại dù chỉ là một khoảnh khắc. Thịnh suy vốn thế,
chuyện thành tựu và suy vong vẫn cứ lập đi lập lại liên lỉ. Những chuyện tưởng
chừng như mới nhưng thật ra nó đã có tự ngày xưa. Hy Lạp xưa có kẻ đốt đền. Đại
học Nalanda với thư viện sách khổng lồ cũng bị đốt cháy. Bạo chúa Thủy Hoàng đốt
sách chôn nho. Những đoàn quân Hồi giáo đi đến đâu thì đốt hết sách vở và những tác phẩm nghệ thuật. Sau cuộc nội
chiến nơi cố quận, quân thắng trận cũng đốt sạch sành sanh sách vở của bên bại
trận…Nay đến lượt xứ Cờ Hoa cũng “đốt sách” dưới hình thức khác. Tất cả sách của
những tác giả mà kẻ cầm quyền không thích đều bị gỡ bỏ khỏi thư viện trường học,
thư viện công cộng. Sách về những đề tài đa dạng – công bằng - bình đẳng hay
LGBT, dân nhập cư… cũng đều gỡ bỏ khỏi các kệ sách. Ngay cả tác giả được giải
Nobel Văn chương là Toni Morrison cũng có sách bị gỡ khỏi các thư viện. Xứ Cờ
Hoa xưa nay nổi tiếng tự do, dân chủ, khai phóng, khoan dung…ấy vậy mà giờ hành
xử và quản lý không khác những thể chế độc tài toàn trị. Nói làm sao cho hết nỗi
bi hài kịch này!
Đức đệ ngũ tăng thống Thích Quảng Độ từng nói; “Ta không
làm chính trị nhưng ta có chánh kiến của ta”. Ta có chánh kiến, ta không làm
chinh trị, không tham gia chính trị nhưng chí ít cũng phải nói lên chánh kiến của
mình, ủng hộ cái lẽ phải, ủng hộ sự thật! Danh ngôn Âu – Mỹ có câu: “Vấn đề
không phải kẻ ác mạnh mà là ở chỗ người tốt im lặng”. Im lặng là tốt nhưng im lặng
đến độ không dám ủng hộ lẽ phải, không dám phản đối cái xấu thì lại hóa ra đồng
lõa hoặc vô cảm. Nếu một quốc gia, một xã hội mà ai ai cũng im lặng trước cái xấu,
không dám ủng hộ cái tốt thì quốc gia ấy, xã hội ấy khó mà tốt đẹp được!
Tháng Mười vàng Thu, tháng Mười gấm hoa. Cái vòng tròn
tháng Mười vừa khởi nhưng cái vòng tròn năm đang khép lại dần. Những cái vòng tròn
tuần, ngày, giờ, phút… vẫn sanh diệt liên miên, vẫn lan tỏa ra rồi tụ lại không
đoạn bao giờ. Những vòng tròn đồng tâm vô thủy vô chung , không mất không còn…
nó vốn như thế tự bao giờ. Cái khái niệm
tháng, năm, ngày, giờ…là do ta chế ra đấy thôi! Tự nhiên làm gì có tháng năm
ngày giờ, cũng chẳng có mùa màng thì làm gì có xấu hay đẹp, ngắn hay dài. Tất cả
không ngoài một niệm tâm.
Ngày nay khoa học kỹ thuật, công nghệ, trí tuệ nhân tạo… phát
triển cao độ, làm thay nhiều việc cho người từ sang tác cho đến sản xuất và chiến
đấu. Những vũ khí thông minh chính xác đến từng mét hay xăng ti mét(cm) tiêu diệt
con người một cách chính xác nhất, giết nhiều nhất, tàn phá nặng nề nhất… tất cả
những thứ ấy được chế ra cũng bởi từ tâm tưởng của con người. Từ cái tâm ấy con
người mới chế ra trí thông minh nhân tạo, có thể coi đây là đỉnh cao của trí tuệ
loài người (chí ít là đến thời điểm hiện tại). Trí tuệ nhân tạo có thể làm được
những việc kinh thiên động địa hay kinh ngạc cả nhân loại nhưng nó không thể
làm cho con người hết già, hết bệnh, hết chết! Vì thân này là giả hợp của tứ đại
nên nó không là ta, không của ta, không phải ngã của ta nên nó già, nó bệnh, nó
chết như lẽ thường. Khoa học công nghệ cực cao, trí thông minh nhân tạo cực đỉnh
cũng vô tác dụng với thân ta. Nó có hiện đại và tân kỳ cách mấy cũng không thể
nào làm cho ta hết khổ, hết già, hết bệnh, hết chết! nếu không muốn nói là ở một
góc độ nào đó chính nó lại làm gia trọng thêm cái khổ của ta. Ngoài những giá
tri về kinh tế, khoa học, ứng dụng… thì trí thông minh nhân tạo, kỹ nghệ công
nghệ cao góp phần vào chế ra vũ khí thông minh, vũ khí tinh vi chính xác để giết
nhiều người hơn, gây sát thương nhiều nhất, tàn phá kinh khủng hơn, khuếch
trương cực đại sự dối trá, kích động sân hận, tham dục… thông qua mạng xã hội.
Ta đã có vô vàn nỗi khổ, giờ bồi thêm khổ như thế này!
Tháng Mười đã sang, vòng tròn tháng Mười mở ra, những
vòng tròn đồng tâm năm tháng ngày giờ vô hình vô tướng, không có thật nhưng lại
hiện hữu trong đời sống của con người, có đó mà không, không nhưng là có. Đừng
nói chi những vòng tròn đồng tâm vô hình ấy có – không, ngay cả bản thân ta
cũng có mà không, không mà lại có. Có là vì duyên hợp mà tựu thành, không là
khi duyên tan nên tứ đại phân ly. Thân không thật có thì khổ thật có sao? ấy vậy
mà ta vẫn khổ, khổ vẫn hiện hữu đang ngày đêm dày vò cả thân và tâm ta. Tất cả
mọi người trên thế gian này, thấp từ cùng đinh không nhà cửa cho đến cao tột vị
như tổng thống hay giàu sang như tỷ phú cũng đều khổ. Tất cả mọi người đã, đang
và sẽ tiếp tục suốt ngày đêm vật vã trong nỗi khổ, bốc cháy trong sự sân hận,
căm ghét; ngập lụt trong sự tham lam vô độ, ham muốn cực đại; chìm trong đen tối
của ích kỷ, hạn hẹp, nhỏ nhen… Nếu kẻ cùng đinh chỉ khổ vì cơm áo gạo tiền thì
kẻ ngôi cao còn khổ gấp nhiều lần vì cái sự sân hận, tham lam và si mê trong ảo
tưởng quyền lực. Kẻ ngôi vị cao ăn mặc sang trọng, nhà cửa to lớn, xe cộ mắc tiền,
ăn uống sơn hào hải vị…những thứ ấy không làm hạ được lửa cháy trong tâm nếu
không muốn nói nó làm cho lửa cháy còn mạnh hơn. Kẻ ngôi vị cao ấy tuy thân nằm
giường cao, mắc tiền nhưng nào được thảnh thơi. Tuy cười trong cuộc rượu chè
hay với đám bề tôi nhưng cũng chỉ là cái cười thõa mãn phần nào cái tham dục. Cái
cười của kẻ tiểu nhân được thời đắc thế không
phải là cái cười an lạc, cái cười của người tỉnh thức.
Tháng Mười về đây em ơi! Những vòn tròn đồng tâm của năm
tháng ngày giờ vốn không đến không đi, không sanh không diệt nhưng vẫn cứ hiện
hữu. Những tâm niệm trong ta cũng như những vòng tròn đồng tâm lan tỏa trong
cõi người, trong đất trời. Nếu tâm niệm tốt thì những vòng sóng tích cực lan tỏa
ảnh hưởng tích cực đến con người và muôn loài. Nếu những tâm niệm xấu thì những
vòng sóng ấy ảnh hưởng tiêu cực đến người và vật. Những vòng tròn đồng tâm lan
tỏa tự nhiên dù ta có muốn hay không muốn. Mọi người có thể cảm nhận một cách dễ
dàng, ngay cả loài vật cũng cảm nhận được, vì thế khi ta tiếp xúc với con vật
nó sẽ thân thiện quấn quýt bên ta hay nó sợ sệt tranh né, chạy trốn. Với con
người thì khi ta tiếp xúc với ai mà cảm thấy thoải mái, vui vẻ, dễ chịu hay
không thích, khó chịu, thậm chí bất an… ấy cũng chính do tác động của những
vòng sóng đồng tâm của tâm ý tác động đến. Sự cảm nhận ấy phụ thuộc vào sự nhạy
cảm của ta hay nói cách khác là sự giao thoa của những vòng tròn tâm ý đồng
tâm.
Tháng Mười mùa lên
Những chiếc lá vàng rơi trên mặt đất
Nắng vàng rót mật
Muôn sắc màu chất ngất lòng say
Mây trắng bay
Bọt nước bềnh bồng bể cả
Tháng Mười về đây em có hay?
Em có về nhặt lá?
Ta hong thơ trong nắng gió ngút ngàn
Từng trang
Lớp lớp lung linh vàng
Say vũ điệu
Trời ngoại phương
Thương nhớ biết bao nhiêu
Liêu xiêu
Tháng Mười cố quận đến cung trời vô biên xứ
Thời gian không đợi
Không gian không chẻ chia
Lòng người
Vô cùng sai biệt
Kệ!
Vui trong tiết Thu
Rong chơi bờ bãi bốn mùa
Lãng Thanh
Ất Lăng thanh, 1025