VÔ TẬN Ý
Y ngồi thừ ra
đấy, cắn quản bút từa lưa ra mà đầu óc thì đặc sệt. Y cố nặn cho ra một ý tưởng
hay một manh mối nho nhỏ nào đấy để viết nhưng tuyệt nhiên chẳng có mảy may
nào. Y vận dụng trí nhớ, đào sâu vào mớ ký ức cũ, tưởng tượng điều chưa xảy ra
trong tương lai để viết cái gì đó nhưng hoàn toàn bất lực. Nếu bảo cái đầu mít
đặc không có kẽ hở nào để ý len lỏi cũng đúng mà giả như nói cái đầu rỗng
không, chẳng có một chút gì để khuấy lên gợi một niệm thì cũng chẳng sai.
Y như thể cái
bị thịt giờ chỉ biết ăn, ngủ, cày kiếm cơm, làm tình thế thôi! Giờ một chữ cũng
không viết nổi vì ý đã cạn, tứ đã kiệt, tâm tư khô khan như thể suối ngọn mạch
nguồn bị lấp đi rồi.
Y thảng thốt,
tâm thần phiêu hốt không biết mình lại làm sao mà ra nông nỗi này? Nhìn nghiên
mực đầy chưa hao hớt giọt nào, trang giấy trắng tinh chưa có một nét dù là
ngang dọc để có thể gọi là văn tự. Y đã đóng chặt cửa, cắt hết mọi nhân duyên bên ngoài, dốc toàn
tâm ý để viết, ấy vậy mà chịu thôi! Cả
ngày rồi chẳng có một chữ nào, có lẽ vì vận công lao tâm khổ tứ quá độ mà y gục
xuống bàn thiếp đi lúc nào không hay biết.
**
Trời đất vào
xuân, phong quang rạng rỡ, hoa nở chim ca, thiên hạ dập dìu trẩy hội du xuân.
Hoa đào hồng cả một góc trời, hoa mai vàng sáng lạn khắp đó đây. Y ngơ ngẩn ngắm
hoa ngỡ mình lạc vào cảnh sắc thần tiên, lòng hân hoan thấy mình như cánh bướm.
Y nhớ ngày xưa đọc sách thấy Trang Châu đã từng ngơ ngác không biết mình hóa
thành bướm hay bướm hóa ra mình thì giờ đây y đang ở cảnh giới này. Một con bướm
Monarch sặc sỡ đầy ảo diệu vỗ đôi cánh mỏng như mây ngũ sắc đậu trên vai. Y đứng
yên không dám cử độngvì e sợ con bướm sẽ bay đi. Cứ như thế đã không biết mấy
canh giờ trôi qua. Chợt có cô gái trẻ xinh đẹp như hoa đào đến bên y thỏ thẻ:
- Ơ kìa chàng
văn sĩ, từ đâu chàng đến cõi này? Nghe thiên hạ kháo nhau chàng đã cạn đề tài,
ngày đêm lao tâm khổ tứ để tìm ý viết, chuyện ấy có thật chăng?
Y trố mắt nhìn
cô gái, tâm hồn bay bổng trong cơn mê đắm, đôi chân dường như không còn trụ
trên mặt đất. Bấy giờ y thật sự không còn ý niệm mình hóa ra bướm hay bướm hóa
ra mình. Dĩ nhiên là y chẳng còn ngôn từ để trả lời cô gái xinh đẹp kia. Y miên
man trong cơn mê bất tận của tâm ý. Cô gái đẹp như hoa đào lại tiếp:
- Mùa xuân bất
tận với hoa nở chim ca, suối chảy gió reo, bao nhiêu gái xuân xanh son sắc sao
chàng không viết? Mùa xuân với vô vàn ý niệm đẹp, những tình ý yêu đương trai
gái say men tình sao chàng không chấp bút? Tình yêu trong cõi nhân thế như thể
muôn hình vạn trạng không đủ cho ngòi bút của chàng chăng? Mùa xuân sang núi rừng
xanh biếc, phố thị hào hoa, nam thanh nữ tú tung tăng trẩy hội không động lòng
chàng ư? Nội mùa xuân thôi viết đến muôn đời chưa hết ý cớ sao chàng cắn bút
suy tư?
Cô gái má đỏ
như hoa đào, nét rạng rỡ như hoa mai, miệng cười tươi như hoa xuân, đôi mắt biếc
long lanh làm choáng ngợp tâm hồn y. Lời cô ta thánh thót lọt vào tai y mà ngỡ
như thanh âm của hạc cầm. Y như thể uống dược thảo thần tiên cả người lâng lâng
sung sướng. Y quăng quản bút, hất đổ nghiên mực để hưởng thụ mùa xuân. Y chợt
nghĩ sao mình khờ dại tốn bao công sức tâm lực và thời gian để suy nghĩ tìm ý tứ
viết văn trong khi ấy thì mùa xuân và gái đẹp đang ở bên mình.
Cô gái xinh đẹp
quá, đôi mắt trong veo, làn da như cánh hoa đào, dáng vóc mình hạc xương mai, lời
nói như ngọc khua khánh chạm. Y hoàn toàn mê đắm, bao nhiêu ngôn ngữ kiến thức
học được cả một đời bay biến hết, tựa như sương sớm mùa xuân bị tia nắng xuân
chiếu rọi.
- Chàng đừng
xé bỏ giấy, hãy tiếp tục viết, viết tất cả những gì chàng đã thấy, đã nghe, đã
cảm nhận trong buổi xuân sang. Đời đâu chỉ có mùa xuân, còn hạ biếc cây lá
ngàn, sức sống tràn trề, con người vào độ sung mãn nhất, những tấm thân trần
nóng bỏng trên bãi biển, những cuộc vui thâu đêm suốt sáng. Mùa thu thì càng
không phải nói nữa, muôn sắc gấm hoa rực rỡ cả đất trời phương ngoại, một góc
trần gian như thể hóa địa đàng. Cái đẹp như thế hợp với tâm chàng, dù chàng có
đủ trăm năm cũng không sao viết hết, cớ sao chàng bảo tâm ý khô cạn không còn ý
niệm để viết? Mùa thu lá đổ muôn trùng, nắng vàng hanh hao, chàng đếm lá đợi
người, chàng phơi chữ hong thơ đủ để viết đến cạn máu tàn xương sao chàng không
chịu viết? Em nhắc cho chàng nhớ, mùa đông
trinh bạch tuyết băng, cả vùng ngoại phương như thể trở lại cổ tích
nguyên sơ, bên bếp sưởi lửa hồng tí tách chàng ngồi với tình yêu ngắm hoa tuyết
giăng đầy trời, nhiêu đó đủ để chàng viết hết tháng năm.
Y ngơ ngẩn
nhìn và nghe cô gái hoa đào. Cô ấy mỉm cười nói với y mà như thể độc thoại vì y
có biết nói gì đâu! Đôi khi thế vậy mà hay, nếu y mở miệng ra thì sẽ tan vỡ cả
giấc mơ đẹp đến nhường này. Y vốn không phải là người giỏi nói, nào ngờ trong
khoảnh khắc này lại hóa vi diệu thay. Thế rồi một đám gái xuân xanh đẹp như hoa
xuân kéo đến, áo quần thướt tha như hoa như bướm, cả bọn cười nắc nẻ kéo cô gái
đẹp tựa hoa đào đi. Y đứng một mình giữa cung trời xuân chưa biết nên làm gì, vừa
toan dợm bước quay về thì đụng phải tay tráng sĩ Minh Quân, hắn ta thân thể cường
tráng, gương mặt cương nghị, đôi mắt sáng tỏ ra khí chất hơn người. Tay tráng
sĩ vỗ vai y:
- Này anh văn
sĩ, ta nghe người đời bảo anh đã khô cạn ý tưởng, mạch nguồn bế tắc toan xé giấy
không viết nữa, việc ấy có đúng không?
Y nhìn tay
tráng sĩ mà cổ họng khô khốc, lưỡi cứng đơ, muốn nói mà không nói được. Tay
tráng sĩ nói tiếp mà không đợi y trả lời
- Đời vô tận,
dẫu viết muôn kiếp người cũng không hết cớ sao bảo không có đề tài? Mơ mộng bướm
hoa, trai xinh gái đẹp thì cũng vui; tình ái yêu đương lãng mạn cũng là chuyện
thường tình của con người, ăn uống chơi bời, khoe thân khoe của xem ra cũng
dung tục tầm thường. Một chút mơ mộng cho đời đẹp thì được, còn như chỉ toàn mơ
mộng thì hóa ra thoát ly đời thường lạc vào viển vông. Kiếp nhân sinh có vô vàn
chuyện để viết, nhất là với người và quốc độ của chúng ta: nào là nạn dân oan mất
đất đai nhà cửa ruộng vườn; nạn văn hóa suy đồi, ngôn ngữ vô nghĩa tràn lan; nạn
đạo đức xuống cấp thê thảm, cả xã hội chạy theo kim tiền; nạn trẻ em người già
lê la đầu đường xó chợ; nạn quan nha họanh họe nhũng nhiễu; nạn côn đồ xã hội
đen kết hợp phỉ quan gian thương hoành hành như chỗ không người; nạn quốc gia mất
đất liền, biển, đảo, biên giới; nạn bạo lực học đường; nạn thực phẩm toàn hóa
chất độc hại… sự tồn vong của cả dân tộc và quốc gia này là cả một rừng đề tài
nóng bỏng khẩn thiết, sao anh không viết mà lại than van chẳng có đề tài?
Y giật mình,
trán tứa mồ hôi tự lúc nào không hay biết, lòng rúng động tự tâm thấy mắc cỡ vô
cùng. Y nghĩ tay tráng sĩ nói đúng, quốc sự dân tình và xã hội này có biết bao
đề tài cần phải viết. Y né tránh vì hèn nhát không dám đụng vào. Y cũng như nhiều
đồng nghiệp của mình sợ rắc rối với quan nha, sợ côn đồ mạng mạ lị và lũ dư luận
viên ném đá. Nỗi sợ lớn hơn nữa là sợ tù đày, triệt đường sống bởi đám sai nha
xã hội đỏ.
Y ngước nhìn
tay tráng sĩ mà lòng vô cùng khâm phục, anh ta quả là cứng cỏi can cường, dám
đương đầu với những bất công xã hội, lên tiếng vì dân oan quốc nạn, ra tay chấn
tác hầu mong chấn chỉnh xã hội dựng lại những gì hư hao gãy đổ. Trong lúc lòng
còn suy nghĩ và ngưỡng mộ thì tay tráng sĩ lại nói:
- Mọi người có
quyền lựa chọn con đường sống của mình, chữ nghĩa văn chương cũng có năm bảy đường.
Nếu nghệ thuật chỉ vị nghệ thuật, thóat ly đời sống, mặc kệ sự tồn vong của dân
quốc thì thứ nghệ thuật ấy có ích chi? Chữ nghĩa mua vui ấy cũng vứt đi! Nghệ
thuật từ đời sống mà ra, đời sống nhờ nghệ thuật mà thăng hoa, chữ nghĩa cũng
không ngoại lệ. Nếu chữ nghĩa vu vơ viết để khoe chữ thì nếu có cạn ý thì cũng
tốt thôi, cầm bằng như chữ nghĩa có lợi cho văn hóa, cho dân tình quốc sự thì
thứ chữ nghĩa ấy không thể cạn! Dân tình quốc sự là đề tài muôn thuở, bao trùm
cả dân tộc quốc gia và nhân quần. Tuy nhiên đề tài này có lợi ích, nhiều danh dự
nhưng cũng đầy hiểm nguy. Bao nhiêu người vướng vòng lao lý, bị xã hội đen, côn
đồ đỏ tấn công, mạ lị, khủng bố, triệt đường sống...Viết hay né tránh cũng tùy
người chứ không thể nói là cạn đề tài. Còn như chữ nghĩa vô thưởng vô phạt cũng
có vô vàn cớ sao anh bóp óc nghĩ suy chi cho hao tâm tổn trí rồi còn bảo suối cạn
mạch nguồn?
Nói xong tay
tráng sĩ ấy vẹt đám đông ngẩng cao đầu bước đi bỏ lại y bơ vơ lạc lõng giữa
quãng đường. Còn vẩn vơ chưa biết nên làm gì thì chợt thấy lão trượng đi tới,
trông chừng rất tiên phong đạo cốt, mắt sáng râu dài, tóc búi, thần thái ung
dung. Lão đến gần y nhìn lướt từ đầu đến chân rồi cất giọng hào sảng:
- Cô gái đẹp
như hoa đào ấy nói cũng hay, bốn mùa luân chuyển, trời đất thênh thang, dòng đời
bất tận, tình ái muôn thuở...Những đề tài ấy có viết muôn kiếp cũng không hết.
Lời của tay tráng sĩ kia thì đầy nhiệt huyết và nghĩa khí, dân tình quốc sự,
văn hóa xã hội, đạo đức lương tâm, tồn vong quốc độ… đều là những đề tài lớn và ý nghĩa cao cả, không
phải người nghĩa khí thì không viết hoặc không dám viết. Văn chương chữ nghĩa
vu vơ phù phiếm để hý luận thì cũng mua vui được nhưng vô tích sự. Viết thế nào
cũng tùy tâm lượng của mỗi người. Chú em không viết nữa, toan xé giấy bẻ
bút thì cũng tiếc thay, làm sao mà để ra
nông nỗi như thế? Chú em không nhìn thấy thiên hạ sự có vô vàn chuyện sao? Quốc
độ trong ngoài có lắm vấn đề cần nêu lên, cớ sao cứ nằng nặc cho là hết đề tài?
Ta bảo cho chú em biết, đời người ngắn ngủi lắm, sống nay chết mai, đời nhiều
khổ lụy, con người ta ai ai cũng có cái khổ của mình. Có kẻ khổ thân lạc tâm
nhưng cũng có khổ tâm sướng thân, nhìn chung thì tuyệt đại đa số người đều khổ
cả thân và tâm. Cũng vì khổ, sanh tử luân hồi bất tận mà Thế Tôn đã đến thế
gian này. Ngài đem giáo pháp từ bi trí huệ để dạy con người một con đường bớt
khổ, thóat khổ, đi đến giải thoát. Người thượng căn lợi trí tu hành đắc thánh
quả nối tiếp Thế Tôn làm thánh hiền, làm tổ duy trì chánh pháp ở thế gian. Người
trung căn thì cũng đạt lợi ích khi đi theo con đường giải thoát này. Kẻ hạ căn
kém cõi chí ít cũng được chút an lạc giữa cuộc đời loạn động đầy sóng gió vô
thường. Ngày nay giáo pháp của ngài lan tỏa khắp thế gian, tây ta cùng tu học,
trắng đen cùng noi theo, già trẻ cùng tiếp bước, sang hèn cùng đi chung trên
con đường… Riêng ở quốc độ này, bọn tà sư ma tăng cấu kết với thế lực chính trị
hắc ám để mưu cầu danh lợi. Bọn chúng bày ra những trò bậy bạ mê tín dụ hoặc
người u mê, phá hoại chánh pháp, cô lập người hiền, cấm bế đồng môn những người
không chịu xu phụ quyền thế. Đám ma tăng tà sư phá hoại chánh pháp, lũng đoạn
tăng đoàn, đăng đàn nói nhảm, ngày tháng xàm ngôn sự thể càng ngày càng tệ khiến
người hữu tâm đau lòng, hàng thức giả cười chê, người sơ cơ mê muội không biết
đâu mà lần, những sự việc quá trầm trọng vậy mà
chú em không viết lại còn bảo hết đề tài, há chẳng phải mê sao? Hay là
vùi đầu vào cát như con đà điểu để được an thân? Chú em phạm phải sai lầm khi đặt
ra đề mục định đề tài để viết. Chú em cân nhắc đếm đo lợi hại nên mới vắt óc
tìm đề tài. Chú em phá bỏ cái nguyên tắc viết tự nhiên “khỏe chơi mệt nghỉ, đói
ăn khát uống” do chính mình đề ra, đừng cưỡng ép mong cầu, đừng mong mỏi hy vọng,
đừng đặt ra hạn ngạch hay bất cứ định đề gì! Thời gian vô thủy vô chung, đất rộng
trời cao mênh mông, không gian vô cùng tận, dòng đời miên viễn trôi không ngừng,
thế sự nhân gian thiên biến vạn hóa, ngay cái tâm của chú em cũng thay đổi muôn
hình vạn trạng, vì thế đừng đóng mình vào bất cứ cái khung nào! Hãy bay như
chim không để lại vết trong hư không, hãy viết như kẻ du tử ghé lại nơi này
chơi một sớm mai. Muôn kiếp nhân sinh có viết đền mòn xương cạn máu cũng không
sao viết hết được, cớ sao chú em than bút cùng mực cạn, khô mạch bít nguồn rồi
ngồi đó vắt óc tầm tứ vét đề tài?
**
Tiếng chuông cửa
đính đon giòn dã làm y giật mình tỉnh giấc. Y ngơ ngác nhìn qua lớp cửa kiếng
thấy ngoài sân vườn hoa đào lung lay trước gió xuân. Tờ giấy trắng nằm trên bàn
còn trinh nguyên chưa có một nét chữ nào.
Tiểu Lục Thần
Phong
Ất Lăng thành,
0423