HƯƠNG NHỤC
TT-Thái
An
Ngày
còn nhỏ, mỗi khi đi ngang tiệm Kỳ Pháp 7 Món trên đường Võ Di Nguy, gần
ngã tư Phú Nhuậ, tôi hay thắc mắc chẳng biết họ bán gì. Một hôm tôi hỏi ông ngoại:
-Ông
ơi! Cái tiệm Kỳ Pháp 7 Món bán gì
vậy ông?
Ông
tôi tủm tỉm cười rồi nói:
-“Kỳ”
có nghĩa là “Cờ”; “Pháp” có nghĩa là “Tây”. “Kỳ Pháp” là “Cờ Tây”.
Rồi
ông hỏi lại tôi:
-“Cờ
Tây” nói lái thành ra chữ gì?
Tôi
suy nghĩ một lúc rồi trả lời:
-Là
“Cầy tơ” phải không ông?
Ông
bảo:
-Đúng
rồi! Thế “cầy tơ” là con gì?
-Cháu
không biết. Tôi trả lời.
Ông
lại cười cười giải thích:
-“Cầy”
là con chó. “Tơ” là còn nhỏ, còn
non. “Cầy tơ” là chó vừa lớn tới, còn non. Tiệm đó bán thịt chó. Họ bán 7 món thịt chó đó mà. Thật ra “Cầy” là con cầy hương, họ mượn
tên con cầy hương để gọi thịt chó cho đỡ trắng trợn ấy mà.
À
thì ra thế! Ở gần nhà tôi có nhà
hàng “Bò 7 Món Ánh Hồng”. Bây giờ
lại có tiệm “Cầy 7 món” nữa.
Nhưng
lần nào đi ngang tiệm Kỳ Pháp 7 Món tôi tò mò nhìn vào nhưng chẳng
thấy họ bầy thịt chó trước tủ kính.
Khi
lớn lên, học lớp đệ tam, thỉnh thoảng vào buổi chiều, tôi ghé nhà cô
bạn học tên Bich ở trong chợ Ông Tạ.
Chợ chiều vắng vẻ, nhưng các cửa hàng trong chợ vẫn còn buôn
bán. Tình cờ tôi đi ngang qua một
cửa hàng có treo một nửa con chó đã thui. Tôi biết ngay đó là hàng bán thịt
chó.
Một
hôm đang ngồi trên gác với Bích, bố nó gọi nó xuống đi mua thịt cầy
cho bố. Nó dạ thật lớn rồi chạy
ngay xuống gác. Mộ lúc sau nó trở
về sau khi đã hoàn tất nhiệm vụ, tay còn cầm miếng thịt chó đưa vào
miệng ăn có vẻ ngon lành lắm. Nó
bảo: “Bố tao thích thịt cầy, tuần nào cũng phải ăn ít nhất một
hoặc hai lần”.
Lúc
đó, tôi thấy hễ nơi nào có chợ của những người Bắc xóm đạo di cư
là có hàng thịt chó nên tôi tưởng chỉ có người Bắc ăn thịt chó. Nhưng có lần tôi nghe thấy người Nam
cũng có món thịt cầy nấu với nước cốt dừa và xả. Nhưng có lẽ người Nam không ăn thịt chó
nhiều như người Bắc. Người Bắc
dùng riềng, mẻ, mắm tôm để nấu thịt cầy, món rựa mận. Sau này vì có người không ăn thịt chó
nên biến chế ra món “Giò lợn giả cầy” .
Tôi
không biết món cầy rựa mận ăn ngon ra sao.
Nhưng ăn món “giò lợn giả cầy” cũng thấy ngon rồi.
Khi
ở Đài Loan, hễ trời bắt đầu trở lạnh vào thu rồi sang đông. Các xe thịt chó lại xuất hiện rải rác
đó đây trên các vỉa hè vào buổi tối.
Lý do vì người Tàu cho rằng thịt chó là loại thịt nóng,
nhiều dinh dưỡng nên họ ăn vào mùa đông cho ấm áp và bồi bổ cơ
thể. Đã thế hình như họ chỉ bán
một món thịt chó tiềm thuốc bắc.
Đi ngang hàng thịt chó chỉ ngửi thấy mùi thuốc bắc là chính. Nhưng người Tàu không gọi là thịt chó
vì tránh viết chữ “Cẩu” treo lủng lẳng trước xe hay sao đó mà thay
vào đó chữ “Hương Nhục”, có nghĩa là ”Thịt Thơm”. Khách hàng ngồi chung quanh xe thịt chó,
vừa ăn món hương nhục tiềm thuốc bắc vừa uống vài chung rượu Kao
Liang (Cao Lương). Khách đa phần là
những anh tài xế taxi,đang chạy xe lòng vòng chưa có khách nên ghé
vào ăn cho ấm lòng và cho đã ghiền, hay những ông nhậu nhà ở gần
đó.
Nguồn
gốc của chữ “Hương nhục” đã có từ lâu bên Trung Hoa; từ đời Hán Lưu
Bang đã có từ “Hương nhục”. Có lẽ
do mặc cảm khi ăn con vật có tiếng trung thành với người nên người ta
tránh gọi thịt chó. Cũng như người
Việt Nam tránh gọi thịt chó mà đọc trại thành “thịt cầy”. “Cầy” cũng lại là một từ Hán Việt
dùng để chỉ một con vật hoang dã khác con chó, là con cầy hương.
Dân Tàu là dân ăn tạp; mõm gấu, móng ngựa, thịt chồn, vòi voi, óc khỉ,
ngầu pín, dái dê, lưỡi vịt, rắn, rết, bò cạp, dơi, chuột họ ăn tuốt
tuồn tuột hết. Càng hiếm càng đắt,
càng cho là bổ phải kiếm cho được mà ăn.
Người
Việt Nam cũng là dân ăn tạp và còn chịu ảnh hưởng cái lối “ăn gì
bổ nấy” của người Tàu nên người Tàu cho cái gì bổ thì người Việt
cũng tin ngay. Như ăn óc bổ óc, ăn
tim bổ tim, ăn phổi bổ phổi, ăn gan bổ gan, ăn cật bổ cật, ăn chân bổ
chân. Còn ăn thịt chó thì bổ
gì? Chắc lại “không bổ âm thì cũng
bổ dương”.
Riêng
cái món hương nhục thì có hiếm gì đâu.
Chó chạy quanh làng quanh xóm.
Ngày xưa ở Việt Nam và Trung Hoa cứ thả chó chạy rông ngoài
đường, đi chán thì chúng lại về nhà.
Vì thế, thỉnh thoảng có nhà bị mất chó là chuyện thường,
biết ngay chó nhà mình đã bị nhà khác ăn cắp, giết làm thịt, cho đi
đầu thai làm kiếp con vật nào khác rồi.
Nhưng
người Tàu lại biện minh cho việc ăn thịt chó của mình bằng câu tục
ngữ “Thịt của các loại chim trên trời không loại nào thơm bằng thịt
chim am thuần (một loại gà ri), thịt của các loài thú trên mặt đất
không loại nào thơm bằng thịt chó”.
Ý của họ cho rằng người sành ăn lắm mới biết thưởng thức
thịt của hai con vật này.
Còn
dân nhậu Việt Nam có câu “Sống trên đời có miếng dồi chó; chết xuống
âm phủ biết có còn hay không?”. Ý
họ bảo rằng thịt chó ngon quá mà, còn sống ngày nào thì cố mà
thưởng thức miếng dồi chó ngày đó.
Tựu chung, cũng là tỏ ra mình sành ăn và biện hộ cho việc ăn
thịt chó của mình.
Dân
Tàu dù ở tỉnh nào cũng ăn thịt chó.
Ngày xưa thịt chó bán ở mấy xe đẩy quanh phố, ngày nay thịt
chó được nhẩy vào cửa hàng, cửa tiệm, có trương bảng thật lớn, chó
treo lủng lẳng trong tủ kính còn nhe cả hàm răng trắng nhỡn ra. Vì thịt chó được họ liệt vào hàng
đặc sản, hiếm hơn thịt nuôi công nghiệp như heo và gà, nên đắt tiền
hơn.
Thế
nên, khi thế vận hội Olympic 2008 được tổ chức tại Bắc Kinh, chánh
quyền Bắc Kinh ra lệnh đóng cửa các tiệm bán thịt chó trong những
ngày có đại hội Olympic. Vì họ
biết du khách ngoại quốc sẽ kinh hoàng khi nhìn thấy cảnh “dã man”
này. Làm sao mà con chó yêu quý
của họ luôn được săn sóc kỹ lưỡng, chải chuốt, cắt tỉa lông, cho ăn
ngon, mặc đẹp, bồng ẵm suốt ngày trên tay, có khi còn được ngủ chung
giường với chủ nữa mà lại bị đánh đập, giết lấy thịt rồi còn treo
lủng lẳng trình bày “tội ác” thế này?
Ngày
xửa, ngày xưa ở Việt Nam, thịt chó là món ăn bình dân của người
nghèo. Vì nó không tốn tiền mua,
chỉ cần bắt con chó nhà ra mà làm thịt thì có một bữa ăn bồi bổ
cho cả nhà. Nuôi chó lại cũng không
tốn thóc tốn cám như nuôi gà, nuôi lợn; chỉ cần cho nó ăn chất thải
của người, hay cho ăn vớ vẩn mấy thứ bỏ đi. Người nghèo ở Việt Nam ngày xưa làm gì
có cơ hội ăn thịt gà thịt lợn mỗi ngày, tiền đâu mà mua? Quanh năm
họ chỉ ăn rau, ăn cơm độn sắn, độn khoai; cơ thể luôn thiếu dinh dưỡng,
thiếu chất đạm. Vì thế có được
miếng thịt chó để bồi bổ là một niềm hạnh phúc. Nên thông cảm với họ.
Ngày
nay, thịt chó đã trở thành “đặc sản” ở các tỉnh thành lớn ở Việt
Nam. Nó trở thành món thịt đắt hơn
các thứ thịt khác vì càng nhiều hàng thịt chó, càng thiếu nguồn
cung cấp. Cầu nhiều hơn cung thì
giá phải tăng lên. Nghề lái chó
trở nên khá giả, hợp thời. Họ buôn
chó từ các miền quê rồi chở ra tỉnh.
Người cung cấp chó cho họ có lẽ đi thâu mua từng xóm, từng
làng, cũng có thể do bọn bắt cóc chó giao cho.
Ở
Việt Nam hay bên Tàu đều không có hội bảo vệ súc vật nên nghề bán
thịt chó vẫn tồn tại, dân nhậu vẫn ung dung ngâm nga câu “Sống trên
đời có miếng dồi chó...”
Ở
Việt Nam cũng không có luật bảo vệ con người trước sự tấn công của
chó nên vẫn còn chó chạy rông ngoài đường, trong làng, trong xóm. Nếu có người bị chó cắn thì cũng
phải tự đi bác sỹ khám xem có bị chó dại cắn không, chứ chẳng ai
nghĩ đến chuyện bắt chủ nhân của con chó bồi thường. Người bị chó dại cắn, lây bệnh chó
dại rồi chết, mọi người khác cho là hắn xui xẻo bị chó dại cắn. Chung quy cũng chỉ vì không có luật rõ
ràng.
Ờ
mà, mạng sống và sự an toàn của người dân tại Việt Nam hay Trung
Quốc còn không được bảo đảm trước sự hiếp đáp, trấn lột của bọn
cán bộ địa phương thì hơi đâu bảo vệ con người trước mõm mấy con
chó?
Người
Tây phương luôn đề cao con chó là bạn thật của con người. Con người còn có khi phản bội nhau,
nhưng con chó thì luôn trung thành với chủ.
Người
Việt Nam cũng có câu “Con không chê cha mẹ khó, chó không chê chủ
nghèo” để đề cao đức tính trung thành của chó. Ấy thế mà khi ông chủ nghèo thèm ăn
miếng thịt thì cũng hy sinh con chó trung thành để có một bữa bồi
bổ. Chỉ vì ông chủ thích câu ca dao
“Con chó khóc đứng khóc ngồi, mợ ơi đi chợ mua tôi đồng riềng” quá
chừng đi. Xin con chó thông cảm với
ông chủ nghèo nhé.
Nếu
ở miền quê ngoài Trung, ngoài Bắc Việt Nam, người dân luôn có đủ các
thứ thịt gà, vịt, lợn, bò, cá, tôm để ăn mỗi ngày, thì có lẽ
người ta sẽ không nghĩ đến món thịt chó nữa đâu. Hy vọng là như thế. Ở trong Nam gần sông gần biển thì cũng
còn cá tôm cua ghẹ ăn thường nhật, không đến nỗi thiếu dinh dưỡng, mà
sao mấy ông nhậu vẫn còn thích thịt chó?
Ở
Sài Gòn lúc này cũng có bán thực phẩm nuôi chó như bên Âu Mỹ. Một
số người làm ăn khấm khá nên bắt đầu nuôi chó kiểng; người nào yêu
chó thì cứ yêu. Tuy nhiên, tiệm bán
thịt chó vẫn đắt khách như thường.
Có lẽ tâm lý con người muốn tỏ ra mình sành ăn chăng hay là ăn
thịt chó cũng phát ghiền, không ăn chịu không nổi?
Tỏ
ra mình là tay hảo hán, giỏi kinh bang tế thế thì khó chứ tỏ ra
sành ăn thì dễ mà, có chút tiền vào hết hàng này đến quán kia là
“sành ăn” ngay.
Năm
con chó có lẽ các tiệm bán thịt chó từ Tàu đến Việt Nam tha hồ mà
hốt bạc. Thiên hạ có cớ rủ nhau đi
ăn thịt chó để xả xui hay kiếm hên gì gì đó.
Nếu
có kiếp sau, mấy con chó bị giết làm thịt ở Việt Nam và toàn cõi
Á Châu cố mà đầu thai làm chó ở Tây ở Mỹ nhé. Tha hồ mà được cưng chiều, cho ăn ngon,
mặc đẹp, nhiều đồ chơi để chơi, đau ốm còn được đi bác sỹ, chết còn
được chôn cất đẹp đẽ nữa.
TT-Thái An
01/03/2018