CHIỀU ƠI CHIỀU
Ca dao Việt Nam là một kho
tàng vô tận ( và vô giá ):
đủ mọi hình thức, thể
loại, đề tài. Có khi chỉ nêu lên một kinh nghiệm sống. Cũng có lúc gợi đến một
địa danh, một nhân vật / sự kiện lịch sử… Chỉ riêng những câu bắt đầu bằng hai
tiếng “ chiều chiều “ cũng có thể
kể đến trên năm mươi câu:
1. Chiều chiều ra đứng ngõ
sau,
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều.
2. Chiều chiều ra đứng bờ
sông,
Trông về quê mẹ mênh mông nỗi buồn.
3. Chiều chiều ra đứng cửa
sau,
Ngó về quê mẹ ruột đau chín chiều.
4. Chiều chiều dắt mẹ qua
đèo,
Chim kêu bên nớ, vượn trèo
bên ni.
5. Chiều chiều đứng ngóng mỗi chiều,
Ngó con thuyền nhỏ lắc lều
ngoài khơi.
6. Chiều chiều ra ngắm trời
mây,
Ngóng ai nơi ấy, biết ngày
nào duyên.
7. Chiều chiều ra bến sông
sâu,
Muốn qua mà sợ, sông sâu đò
đầy.
8. Chiều chiều ra đứng bờ
đê,
Thấy
anh đi kiểm mà mê tấm lòng.
9. Chiều chiều ra đứng cửa
đình,
Thấy
anh đội nón mà tình chẳng nguôi.
10. Chiều chiều ra đứng ngõ
sau,
Ngó lên mấy núi mà đau tấm lòng.
11. Chiều chiều lại nhớ chiều
chiều,
Nhớ người quân tử khăn điều vắt vai.
12. Chiều chiều ông Ngự đi câu,
Cái ve, cái túi, cái bầu trên lưng.
13. Chiều chiều quạ nói với diều,
Vườn hoang cỏ rậm có nhiều gà con.
14.Chiều chiều ra đứng bờ
sông
Muốn về với mẹ mà không có đò.
15.Chiều chiều chim rét kêu chiều
Bâng khuâng nhớ mẹ chín chiều
ruột đau.
16.Chiều chiều ra đứng lầu tây
Thấy cô gánh nước tưới cây ngô đồng.
17.Chiều chiều ai đứng hàng ba
Quần đen áo trắng nết na dịu
dàng.
18.Chiều chiều bắt bướm đang
bay
Bâng khuâng nhớ bạn, bạn rày
nhớ ta.
19.Chiều chiều bắt nhâm cầm câu
Nhái kêu cái cọ thảm sầu nhái ơi.
20.Chiều chiều bóng ngả về
tây
Hỡi cô bán củi bên đầy bên vơi
Cô còn bán nữa hay thôi
Cho tôi bán với làm đôi vợ
chồng.
21.Chiều chiều bước xuống
ghe buôn
Sóng bao nhiêu gợn em buồn bấy nhiêu.
22. Chiều chiều buồn miệng
nhai trầu
Nhớ người quân tử bên cầu ngẩn ngơ.
23.Chiều chiều chim vịt kêu
chiều
Bâng khuâng nhớ bạn chín chiều
ruột đau.
24.Chiều chiều con quạ lợp nhà
Con cu chẻ lạt, con gà đưa tranh
Chèo bẽo nấu cơm nấu canh
Chìa vôi đi chợ mua hành về nêm.
25.Chiều chiều dạo mát dưới
trăng
Trông lên chỉ thấy chị Hằng ở trong.
26. Chiều chiều đứng bên Vân
Lâu
Trông về Vĩ Dạ ruột đau chín
chiều.
27.Chiều chiều mây phủ Sơn
Trà
Sóng xô cửa Đại trời đà chuyển
mưa
Công đâu công uổng công thừa
Công đi gánh nước tưới dừa
Tam Quan.
28.Chiều chiều mây phủ về
kinh
Ếch kêu giếng lạn cảm tình
đôi ta
Đôi ta như lửa mới nhen
Như trăng mới mọc như đèn mới
khêu.
29. Chiều chiều bãi bể sóng xô
Dã tràng xe cát cơ đồ phù vân.
30. Chiều chiều ông Lữ đi cày
Trâu tha, gãy
ách, khoanh tay ngồi bờ.
31.Chiều chiều én liệng trên trời
Rùa bò dưới đất, khỉ ngồi trên cây.
32.Chiều chiều én liệng Truông Mây
Cảm thương chú Lía bị vây trong
thành.
33.Chiều chiều én liệng cò bay
Khoan khoan hỏi bạn, bạn rày
nhớ ai?
34.Chiều
chiều én tiếng
ngoài khơi
Thấy
anh ba chốn, bốn nơi mà buồn.
35.Chiều chiều vịt lội bàu
sen
Để anh lên xuống làm quen với nàng.
36.Chiều chiều xách giỏ hái
rau
Ngó lên mả mẹ ruột đau như dần.
37.Chiều chiều có kẻ thất tình
Tựa mái mái ngã, tựa đình đình xiêu.
38.Chiều chiều hoa trải góc
đền
Muốn vô làm bé có bền hay không?
39.Chiều chiều hoa trải sập vàng
Điếu Ngô xe trúc sao chàng
chẳng say.
40.Chiều chiều em đứng bên trông
Trông non non ngắt, trông
sông sông dài
Trông mây mây kéo ngang trời
Trông trăng, trăng khuyết
trông người ở xa.
41.Chiều chiều én liệng bờ kinh
Ếch kêu giếng lạnh thắm tình
đôi ta.
42.Chiều chiều én liệng bờ sông
Hỏi thăm chú lái đò chồng em đâu?
Chồng em lên ngọn sông Ngâu
Buôn bè Mạn hảo năm sau mới về.
43. Chiều chiều én liệng cò bay
Bâng khuâng nhớ bạn, bạn rày
nhớ ai?
Bạn rày nhớ củ, nhớ khoai
Nhớ cam, nhớ quýt, nhớ xoài cà lăm.
44.Chiều chiều gọt mướp nấu canh
Thấy
anh qua lại bỏ hành lộn om.
45.Chiều chiều lại nhớ chiều
chiều
Tay
bưng cái rổ, tay dìu con thơ.
46.Chiều chiều lo bảy lo ba
Lo cau trổ muộn, lo già hết duyên
47. Chiều chiều lửa cháy cơm sôi
Heo la, con khóc, chồng người
nhậu say.
48.Chiều chiều mang giỏ hái
dâu
Hái dâu không hái nhớ câu ân
tình.
49.Chiều chiều mây phủ Hải
Vân
Chim kêu ghềnh đá gẫm thân em buồn
Buồn riêng rồi lại tủi thầm
Hai tay áo vải ướt đầm cả hai.
50. Chiều chiều ra đứng ngõ
sau
Trông cô hàng xóm ruột đau quá chừng.
51.Chiều chiều lại nhớ chiều
chiều
Nhớ nồi cơm nguôi, nhớ niêu nước chè.
52.Chiều chiều lo bảy lo ba.
Lo cha
mẹ già đầu bạc tuổi cao.
53. Chiều chiều ngư phủ đi câu
Sấm bắt ngư phủ biết đâu mà
tìm.
54.Chiều chiều ông Lữ đi câu
Bỏ ve, bỏ chén, bỏ bầu ai mang.
55.Chiều chiều gọt mướp nấu canh
Thấy
anh qua lại bỏ hành lộn om.
56.Chiều chiều lại nhớ chiều
chiều
Tay
bưng cái rổ, tay dìu con thơ.
THÂN TRỌNG SƠN
Tháng
12 / 2025