Tạp Chí Văn Phong: 664 . TT THÁI AN . HAI VAI GÁNH NẶNG CHỒNG CON.

Bé Hiền vừa nhìn thấy mẹ bước vào nhà vội chạy ra mừng; vì lúc nào về, mẹ cũng cầm theo thức ăn cho các chị nấu cơm tối.

Tuy ngày nào cũng từng ấy thứ, vài bó rau muống, rau lang, một tí thịt mẹ bán còn dư đem về xào chung với rau hoặc rim mặn cho mỗi đứa một miếng nhỏ xíu, còn dư nước mắm kho thịt thì chan cơm ăn đã lắm; cơm thì lúc nào cũng phải độn bo bo, độn sắn (khoai mì) thì mới đủ cho cả nhà 11 miệng ăn. Mẹ là nguồn cung cấp thực phẩm cho cả nhà, có mẹ về là có thức ăn. Hiền thấy vui và ấm áp trong lòng khi thấy mẹ về. Có lẽ chỉ có mẹ ân cần hỏi han Hiền mỗi ngày, còn bố thì hay quát tháo, la mắng các anh chị nên Hiền chẳng dám đến gần bố.

Không chỉ riêng Hiền sợ bố, mà các anh chị của Hiền cũng sợ bố một phét vì bố hay đánh đòn, đánh thật đau, các anh chị khóc lóc van xin mà bố vẫn đánh cho đến khi bố mỏi tay thì thôi. Hiền chưa thấy bố cười bao giờ. Năm 1975, bố phải đi học tập cải tạo khi Hiền còn quá bé, chỉ mới 7 tuổi. Hai năm sau bố về, Hiền đã lên 9 tuổi, nghe các anh chị gọi bố, Hiền cũng gọi theo nhưng vui được vài ngày thì bắt đầu thấy sợ vì bố hay quát tháo các con, kể cả mẹ.

Từ khi trở về, bố chẳng làm gì; chỉ có mẹ một tuần 7 ngày dậy sớm khi trời chưa tỏ để đi lấy thịt về bán ở chợ Thiết để nuôi đàn con 9 đứa và một ông chồng.

Hôm nay mẹ đưa gói thịt lớn hơn mọi ngày cho chị Thoa. Nhìn thấy gói thịt, chị Thoa trợn mắt có ý hỏi sao miếng thịt hôm nay lớn thế, có lẽ nửa ký chứ ít. Mẹ hiểu ý nói ngay:

-Hôm nay bán ế nên còn dư nhiều. Thôi! Con cứ kho hết cho khỏi bị hư rồi chia ra ăn nhiều ngày.

Nói xong, mẹ đưa gói gạo cho chị Thêm đem đi cất; gói gạo hôm nay cũng nặng hơn mọi lần. Mẹ lại giải thích:

-Có chút tiền mua gạo để dành; chỉ cần độn thêm khoai, sắn hay bo bo là có thể ăn được vài tuần.

Nói xong, mẹ quay ra Hiền đưa tay xoa đầu và hỏi thăm:

-Hôm nay con đi học có vui không?

- Không vui!

-Sao thế?

-Thằng Hùng ngồi cạnh con không đi học hôm nay. Con nghe tụi nó nói thằng Hùng đi vượt biên rồi.

-Thế à! Sao con biết?

-Hễ trong lớp có đứa bỏ học là chúng nó bảo thế.

-Con nhớ thằng Hùng lắm à?

-Nhớ chứ! Nó ngồi cạnh con mà.

Anh của Hiền, là Quân hỏi mẹ:

-Đi vượt biên là đi đâu vậy mợ?

Bà Thảo trả lời con:

-Thì họ đi ra nước ngoài xum họp với người nhà đã đi trước.

Quân lại hỏi:

-Thế bác Thu đi Mỹ rồi, khi nào thì mình đi xum họp với bác Thu?

Bà Thảo ôm đứa con út đang đứng gần vào lòng, trả lời Quân:
- Khi nào có dịp thì mẹ sẽ đi thăm bác Thu, bác hay giúp đỡ nhà mình lắm.

-Khi nào mẹ đi?

-Làm sao biết được. Con không nên nói với bạn bè là mình có bác Thu ở bên Mỹ nhé.

Quân không hiểu sao mẹ hay dặn anh em mình như thế. Nhưng Quân thấy hãnh diện vì có bác ruột đang ở Mỹ, thỉnh thoảng gửi một thùng quà về cho gia đình Quân, nhờ thế mẹ đỡ vất vả phần nào. Vào những lúc có quà của bác gửi về, nhà mình có thêm thức ăn, Quân thấy vui lắm.

Trước ngày 30 tháng 4, 1975, bà Thảo làm thư ký trong Quân Tiếp Vụ. Chồng bà là ông Quốc đang mang lon Trung Úy cũng làm ở Quân Tiếp Vụ. Lương hai vợ chồng cộng lại cũng tạm đủ nuôi đàn con 9 đứa.

Bà lấy chồng khi mới 18 tuổi, do bà mối giới thiệu ông Quốc với cha mẹ bà, rằng ông Quốc chỉ có hai anh em di cư vào Nam với nhau, ông lại đỗ Tú Tài toàn phần, đi sỹ quan, đeo lon Chuẩn Úy. Lấy ông thì con gái hai cụ không phải làm dâu. Đã thế, lấy sỹ quan thời đó cũng là điều hãnh diện cho gia đình. Hơn nữa, hai cụ rất quý con rể đồng hương, cùng là dân di cư với nhau.

Bà Thảo vâng lời cha mẹ đi lấy chồng như bao người con gái thời đó, không cần phải yêu nhau trước, có người tử tế xin cưới là tốt rồi.

Ở với nhau rồi mới biết tánh nết của nhau. Tánh ông cọc cằn, hay quát tháo, nhưng được cái không lăng nhăng, không tứ đổ tường. Tánh bà hiền lành, nhỏ nhẹ nên hay nhường chồng cho yên cửa yên nhà. Ấy thế mà hai vợ chồng sản xuất đều đều, cứ ba năm hai đứa, có khi cách năm một đứa. Vì thế, sau 14 năm sống chung, hai vợ chồng đã cho ra 10 đứa con: 5 trai, 5 gái. Nhưng một đứa con trai đã chết từ khi còn bé vì bệnh sốt tê liệt, lúc vừa 3 tuổi.

Sau 30 tháng Tư, 1975. Cộng sản miền Bắc tràn vào miền Nam, bà mất việc làm, ông ở nhà vài tuần rồi bị lừa đi cải tạo. Nhìn đàn con 9 đứa đang sức ăn, bà chới với xoay xở. Thấy hàng xóm ai nấy đem đồ đạc trong nhà ra đường bán để có tiền ăn từ từ. Bà còn chút tiền để dành nhưng sẽ mau hết nếu không tiếp tục làm ra tiền. Bà dặn mấy đứa lớn ở nhà giữ em để bà đi tìm người hỏi han cách nào làm ăn cho thích nghi với hoàn cảnh mới.

Cũng may, trong số mấy chị em cùng làm văn phòng với bà lúc trước, vì cùng hoàn cảnh nên ai nấy lo kiếm cách khác làm ăn. Có người dắt bà theo ra bến xe đò miền Tây lúc còn chạng vạng tối để chờ con buôn vừa xuống xe đi bộ ra xa một khoảng đường là bu lại lấy hàng. Họ quen mặt nhau nên mua bán nhanh chóng, không cần nói thách, chẳng kỳ kèo trả giá; mua cho nhanh, bán cho lẹ để chạy cho mau, kẻo công an đến bắt là mất hết vốn.

Các bà đem thịt heo “chui” từ miền Tây lên, dấu trong bụng, trong người ra từng bao nylon đưa cho mấy bà lấy mối, tiền trao, hàng lấy chóng vánh. Sau đó, mấy bà buôn chui lại buộc chặt những bao thịt vừa mua được vào bụng, vào người mình rồi kéo áo che lại; vội vàng rời chỗ lấy hàng, lên xe ôm hoặc do người nhà chở về chợ của mình.

Bà Thảo nhờ thế mà biết đường đi nước bước. Bà ra chợ Thiết gần nhà thuê trước một sạp bán thịt vì lúc này nhiều hàng thịt biến mất, họ bỏ chạy hay dọn về quê nên nhiều sạp bỏ trống. Có được chỗ bán rồi, hôm sau bà lại theo người bạn đi lấy hàng. Từ từ bà dạn dĩ lấy hàng, dạn dĩ bán hàng. Bà Thảo được cái tánh nhẹ nhàng, giọng nói thủng thỉnh, dịu dàng nên khách dễ có cảm tình. Bà cũng có một khuôn mặt khả ái, thuộc loại đẹp, khiến người ta thích nhìn. Đã thế bà không muốn nói thách làm gì, bán buôn vừa phải cho mau hết hàng để về nhà với con và được nghỉ ngơi sau một ngày mệt nhọc.

Ông Quốc không phải là lính tác chiến, cũng không phải là Chiến Tranh Chính Trị nên sau khi đi học tập cải tạo gần 2 năm ông được thả về. Về nhà thì mỗi tuần phải ra công an phường trình diện, chẳng làm ăn gì được, ông hoàn toàn sống nhờ vợ. Những người như ông, sau khi đi cải tạo trở về đều kiếm cái xích lô để đạp hoặc may mắn có cái xe gắn máy làm nghề chạy xe ôm, nếu có cái xe đạp thì bán xe kem, hay đẩy xe ba bánh bán nước đá. Còn ông được vợ ưu ái cho ở nhà trông 9 đứa con để vợ yên chí bán buôn đem tiền về trang trải mọi thứ trong gia đình.

Từ ngày ông về, mấy đứa con trai lớn bớt chạy rông ngoài đường với bạn bè nên bà yên tâm hơn; dù sao con có cha như nhà có nóc vậy.

Thời đó xà bông tắm khan hiếm, bà phải dùng xà bông giặt quần áo pha với nước cho tan để tắm. Nó chẳng thể nào khử hết cái mùi hôi của thịt heo mà bà buộc từng bao vào người ban sáng rồi chạy từ bến xa cảng miền Tây về chợ Thiếc. Cho nên, ông Quốc không chịu được mùi thịt heo sống còn bám trên người bà nên ít muốn gần bà. Chuyện chăn gối vợ chồng đâm ra lạnh nhạt. Cũng có thể vì mặc cảm sống nhờ vợ, tâm lý ông không ổn định, không thoải mái nên bị “tắt điện.”

Bốn giờ sáng hôm sau, bà Thảo dậy như thường ngày để ra bến xe đò miền Tây. Nhưng hôm nay bà ghé qua giường mấy đứa con lớn đứng nhìn từng đứa, rồi qua giường thằng út và mấy đứa anh nó nhìn một lúc lâu. Có đứa cựa mình, bà chỉ sợ nó thức dậy trông thấy bà đang đứng nhìn chúng. Bà muốn ôm từng đứa vào lòng mà không dám gây tiếng động. Bà nén tiếng thở dài rồi dứt khoát quay đầu ra cửa. Đó là một ngày gần cuối năm 1979.

Tối hôm qua, sau khi ăn tối xong, bà đã chờ khi không có đứa nào đứng gần thì vội nhét cái bao thư nhỏ vào gối của Thoa, đứa con gái lớn. Bà hy vọng khi nào Thoa tháo áo gối ra giặt sẽ nhìn thấy cái thư của bà, trong đó bà để lại chút tiền.

Bà ra bến xa cảng miền Tây hôm nay với mục đích khác: Đi chui! Bà nhờ anh xe ôm thường ngày chở đi nên trong nhà chẳng ai để ý. Bà chỉ đem theo một túi nylon nhỏ trong để một bộ quần áo. Trong cái áo đang mặc, bà để ít tiền trong túi để tiêu xài dọc đường, có gài kim băng. Trong cái quần lót, bà may thêm một cái túi phía trong để hai tờ giấy $20 đô la Mỹ. Trong người nịt theo 2 chỉ vàng để đóng cho người ta khi đến biên giới. Đó là tất cả những gì bà có được.

Nhờ bán thịt ngoài chợ cả 4 năm nay bạn hàng ai cũng thương; nhất là thấy hoàn cảnh của bà là gia đình “Ngụy” nên họ tin cậy mách bảo cho bà đường dây vượt biên bằng đường bộ này. Bà cảm thấy may mắn vì số tiền họ đòi chỉ có 2 chỉ, trong khả năng bà có thể lo được.

Sau khi bộ đội Việt Cộng tấn công vào Cam Bốt đầu năm 1979, đánh tan quân Khờ Me Đỏ, đám tàn quân chạy qua biên giới Thái Lan thì sau đó ít lâu làn sóng vượt biên bằng đường bộ của người Việt miền Nam tràn qua Cam Bốt khá nhiều, vì rất nhiều tổ chức khác nhau đưa người đi chui, họ kiếm tiền cách này thật dễ dàng.

Bà xuống xe ôm, trả tiền cho anh xong vội đi về bến xe đi An Giang để gặp người kia; họ đã lấy vé xe cho bà, bà chỉ cần đưa tiền và lấy vé để đi cho kịp, khỏi phải hồi hộp việc có mua được vé hay không. Lên xe ngồi xuống ghế của mình bà thở phào cầu mong cho xe đi đến nơi suôn sẻ, không bị găp công an chặn xét dọc đường.

Khoảng 3 giờ chiều xe đến nơi. Mọi người bước xuống; bà kín đáo nhìn quanh tìm người hướng dẫn. Có một phụ nữ bán khoai lang luộc đến gần chào bà giả vờ như chào hàng, hỏi nhỏ có phải bà là “Hoa giấy 2”. Bà gật đầu, mừng quá nhưng không dám cười. Người kia đưa cho bà hai củ khoai lang luộc rồi bảo bà đi vào chợ ăn cơm cho no, nhớ ăn ở hàng cơm bình dân của bà “Được” vì chút nữa sẽ có người đến đưa đi. Bà móc túi lấy ít tiền lẻ trả tiền hai củ khoai. Bà kia nhắc nhớ cầm theo khoai để dọc đường có cái mà ăn. Nghe thế bà mua thêm 2 củ khoai nữa.

Vào chợ, bà nhìn thấy hàng nước, hàng bánh trái lại mua thêm 2 cái bánh tét chuối, 2 cái bánh ú mặn. Bà có cầm theo 1 chai nước mà bà vẫn đem theo ra chợ mỗi ngày, nhưng đã uống gần hết. Bà định bụng vào hàng cơm sẽ xin thêm nước đổ vào.

Bà vào hàng cơm của bà Được như đã được dặn dò. Bà gọi một đĩa cơm cá kho vì rẻ tiền. Vừa ăn bà vừa nhớ đến chồng con, có lẽ họ chưa biết bà đã ra đi thật xa. Chiều nay trước giờ cơm tối có lẽ cả nhà sẽ nhốn nháo lên vì không thấy bà về. Nghĩ thế bà cảm thấy bồi hồi, khó chịu. Ăn vừa xong thì có người đàn bà vào nói nhỏ với bà đi theo cho kịp giờ. Bà trả tiền rồi vội vã đi theo người đàn bà.

Nơi tập trung cách xa chợ vài trăm mét, bà đã thấy vài người đứng rải rác quanh đó. Có một người đàn ông đứng xa xa ngoắc tay ra hiệu cho mọi người theo ông ta. Từ đó đám người lạ bước theo người đàn ông được gọi là anh Năm. Anh Năm đi nhanh và luồn vào ngõ ngách, xa xa lại có một người xuất hiện, được anh Năm cho đi theo. Ra khỏi khu dân cư thưa thớt, nương rẫy hiện ra, anh Năm đi trước dẫn đường vào khu rẫy, đi mỏi chân muốn dừng lại cũng không được. Cứ thế đi cho đến lúc chiều tà thì đến gần khu rừng biên giới.

Ở đây, một gã người Miên xuất hiện, anh Năm giao đoàn người lại cho hắn rồi chào từ biệt. Cả đám giật mình hỏi anh Năm: “Anh bỏ tụi tôi sao?” anh Năm trả lời: “Nhiệm vụ của tôi chỉ đến đây thôi. Bây giờ đến phiên anh Kho dẫn tiếp, vì anh là người Miên nên biết đường đưa ông bà qua đó”

Thế là miễn cưỡng chia tay anh Năm, đoàn người chỉ còn biết trông vào Kho. Kho bảo mọi người mau đi theo hắn qua đoạn rừng biên giới này. Các bà bảo nhau xin hắn cho đi xả một chút rồi mới có thể đi tiếp, hắn đồng ý chờ.

Chân đã bắt đầu đau, có bà than biết thế tôi mang giầy bố đi cho khỏe, mang dép bây giờ đã thấy mỏi chân rồi. Kho bảo khi qua đến Miên sẽ có xe trâu chở các bà. Nhưng bây giờ phải giữ im lặng, không được nói lớn tiếng sợ bọn lính biên giới nghe thấy, nhiều phe nên nhiều thứ lính, gặp lính phe nào cũng đáng sợ.

Cố đi cho theo kịp mọi người, vừa hồi hộp, vừa mệt mỏi, không ai dám nói lớn tiếng, chỉ nghe tiếng thì thầm khi cần phải nói. Khi đã vào đất Miên độ hơn 1 cây số thì có khoảng 5-6 người Miên khác ra đón Kho. Họ trao đổi với nhau bằng tiếng Miên rồi chỉa súng vào mọi người ra lịnh chia hai toán: đàn ông riêng, đàn bà riêng, rồi họ bắt đi vào những bụi cây gần đó.

Đàn bà phải cởi hết quần áo ra, kể cả quần áo lót, các cô xấu hổ không dám cởi thì nó lấy báng súng đánh váo lưng, ra lệnh “Cởi mau lên”. Đến bây giờ thì mọi người đã hiểu đang bị cướp nên răm rắp tuân theo.

Chúng lục lọi tất cả quần áo, lôi ra được bao nhiêu vàng vòng, tiền đô thì thâu tóm hết. Còn bắt các bà khom lưng xuống cho chúng lục bên trong xem có dấu chỗ kín kim cương hay vàng thẻ không.

Bà Thảo nghĩ thầm thảm nào chúng chỉ lấy 2 chỉ vàng, qua đây chúng vơ vét hết, chẳng ai còn một chỉ vàng hay một đồng đô la nào trên người. Nhưng lấy xong thì xin tha mạng cho chúng tôi đi cho trót. Bà cầu mong như thế.

Các cô khóc thút thít vì cảm thấy bị làm nhục. Chúng quát lên: “Câm miệng!” Thế là tắt ngúm tiếng khóc, chỉ còn tiếng nấc nhè nhẹ không dám thoát ra khỏi cổ.

Xong việc bóc lột, chúng lại thúc đẩy mọi người tiến bước. Bà Thảo nhìn những người đồng hành như nói ngầm: “Chúng tiếp tục đưa mình đi thì phước lắm rồi.”

Sau 1 tiếng đi bộ, đã ra đến gần đường xe chạy. Chúng bảo đứng chờ, khi xe hàng đến gần rồi ngừng lại. Chúng ra dấu cho mọi người leo lên, ngồi chung với hàng hóa. Chạy vài giờ thì xuống xe, lại núp vào các bụi cây chờ một xe khác đến đưa đi tiếp. Mỗi lần đổi xe là mỗi lần được chui vào bụi đi xả. Ai nấy có thức ăn đem theo thì mở ra ăn cầm chừng, có nước cũng uống cầm chừng.

Sau một ngày mệt nhọc, chúng đưa đến một căn nhà trọ để ngủ qua đêm, mọi người quá mệt và quá khát, nên múc nước trong lu ra uống ngon lành. Bọn dẫn đường phát cho mỗi người một hộp cơm dù chỉ có cơm và 1 khoanh cá kho, một nắm đậu đũa sống cũng thấy ngon lành như ăn tiệc.

Họ phát vài cái chiếu cho cả đám nằm chung, sát nhau như xếp cá hộp. Vì trong căn nhà này còn vài toán đi chui khác cũng tụ lại đây.

Cũng may, đám người Miên dẫn đường không bỏ họ mà đưa cho trót đến biên giới Thái Lan thì chia tay.

Từ biên giới, đám người đi chui phải dìu dắt nhau vượt thêm một đoạn đường rừng, rồi lần mò đến trại tị nạn.

Bà Thảo và đoàn người đi chung gần 20 người nhìn nhau cười sung sướng, cười như chưa từng cười bao giờ.

Sau những thủ tục nhập trại, bà Thảo và đám người đi chung đi kiếm chỗ ở, nghỉ ngơi qua đêm để lấy lại sức.

Hôm sau theo người đến trước ra chợ tham quan, mục đích tìm việc làm. Ra chợ thì họ thấy đã có nhiều người Việt Nam đang làm thuê cho các tiệm ăn, tiệm chạp phô. Hỏi ra, toàn là người tị nạn, ra đây làm công để có tiền gửi về Việt Nam cho gia đình vì ở Việt Nam ai cũng trông mong người đi thoát tiếp tế cho người còn ở lại.

Bà Thảo nghe thế cũng vội vàng tìm kiếm xem có hàng quán nào cần người thì bà làm ngay. Tiếng không biết thì cứ thấy thau chén đĩa là thò tay vào đòi rửa, bà chủ xe bún mắm bò chóc cũng thông cảm gật đầu. Thế là từ hôm đó bà Thảo có việc rửa chén, lau dọn và phụ sơ chế thức ăn. Bà chẳng ngại lao động vất vả vì bà đã quen vất vả từ sau 30 tháng 4, 1975.

Làm ngày nào lãnh tiền công ngày đó. Bà chủ bán thứ gì thì cho người làm công ăn thứ đó. Ăn mãi một thứ mỗi ngày cũng ngán tận cổ, nên các bà Việt tịn nạn đang làm công ngoài chợ nghĩ ra cách trao đổi phần ăn cho nhau cho đỡ ngán. Khi bà có tiền công thì hỏi ngay cách đánh điện báo tin cho chồng con biết bà đã đến nơi an toàn. Bà chỉ viết vỏn vẹn vài chữ “Mẹ đã gặp bác Thái”. Bà cũng đã biên thư cho chị Thu đang ở Mỹ biết bà đã vượt biên đến Thái Lan bình yên. Chị Thu gửi ngay cho bà $40 đô để bà có tiền tiêu dùng.

Khi để dành được đủ để đóng một thùng quà gửi về, bà gửi ngay vì sợ chồng con đang đói ở nhà. Bà ở trại tị nạn Thái Lan hơn 1 năm thì được chị Thu bảo lãnh qua Mỹ đầu năm 1981.

Cái ngày bà Thảo đi vượt biên, không trở về nhà. Chồng con bà chờ mãi không thấy bà về thì ông Quốc bắt hai đứa con lớn ra chợ kiếm mẹ. Chợ đã vắng teo, chẳng còn sạp nào còn mở. Chẳng biết hỏi ai nên chúng về thưa lại với bố. Ông Quốc tức quá quát tháo ầm ỹ, đổ hết cơn thịnh nộ lên đầu các con. Ông chửi bà là đồ mất nết, bỏ nhà theo trai hay sao chứ! Ông oán bà đi mà không xin phép ông, vì từ xưa đến giờ, đi đâu bà cũng phải xin phép ông. Ông cho phép thì bà mới được đi. Cả bầy con ngồi im cúi đầu chẳng dám nhìn bố. Bụng chúng đang kêu ồn ào, chỉ cầu mong ông cho phép ăn dù hôm nay mẹ không về. Chờ cả tiếng sau, thấy cha đã thấm mệt và hết còn sức để la hét. Thoa, con gái lớn xin phép bố:
-Con xin phép cậu cho con dọn cơm cho cả nhà. Các em, chúng nó đói lắm rồi ạ!

Ông Quốc không trả lời, chỉ lừ mắt nhìn Thoa nên Thoa hiểu ý, rút ra sau bếp gọi vài đứa em phụ dọn cơm.

Qua hôm sau, ông Quốc gọi người đến bán bộ ghế salon bằng gỗ đánh vẹc ni mầu hổ phách lúc trước mua ở đường Hồng Thập Tự khá đắt tiền. Ông bảo với các con rằng:
-Nhà này làm gì có khách đến chơi nữa mà cần ghế cho khách ngồi. Chúng mày ngồi ăn cơm hay học bài thì ngồi ở bàn ăn là được rồi.

Các con đứng nhìn người ta khuân bộ bàn ghế đi mà buồn bã trông theo, vì đó là kỷ niệm của cả nhà. Nhưng chẳng đứa nào dám phản đối, vì biết không có mẹ, chỉ còn nước bán đồ mà tiêu xài.

Sau đó ông Quốc dò hỏi vài người ông quen để họ chỉ cách làm ăn. Ai cũng thông cảm cảnh gà trống nuôi con của ông và nhất là sỹ quan “Ngụy” nên sẵn sàng giúp đỡ. Họ bầy ông cái nghề thêu tranh, thêu khăn bàn. Họ cung cấp đồ nghề, mẫu mã và đến tận nhà chỉ cho các con ông. Từ đứa lớn đến đứa bé, dù trai hay gái, hễ cầm được cây kim, sỏ được sợi chỉ là ông bắt làm việc hết cả bầy. Cái khoảng trống trong phòng khách do thiếu vắng bộ ghế salon thì được trưng dụng làm chỗ để bốn, năm cái khung thêu.

Thế là, ngoài giờ học, các con ông phải thêu tranh, thêu khăn bàn, chúng nghe lời ông răm rắp, trai gái gì cũng phải thêu để kiếm tiền.

Các con ông Quốc rất nể tài xoay sở làm ăn của ông. Ông làm ăn rất tín nhiệm với khách, họ dám giao hàng cho ông dù ông không có tiền vốn đưa trước để lấy vật liệu. Nhờ tính liêm khiết, giữ chữ tín nên ông Quốc tạo được việc làm cho các con và mấy bố con có thể duy trì cuộc sống sau khi vợ ông đã bỏ đi.

Nhưng bà Thảo đâu có bỏ chồng con đói khát. Vừa đến trại tị nạn Thái Lan, bà đã lo kiếm việc làm để tiếp tế nuôi chồng và một bầy con 9 đứa. Tháng nào bà Thảo cũng gửi một thùng hàng về tiếp tế cho chồng con. Đến năm 1981, bà Thảo được chị gái bảo lãnh đi Mỹ.

Chị bà Thảo đang làm chủ một nhà hàng Việt Nam, bán đủ thứ món nên cho ngay bà Thảo một chân phụ bếp. Chị Thu khuyến khích bà:

-Dì chịu khó học việc, từ từ lên bếp chánh thì bớt vất vả. Vài năm nữa bảo lãnh chồng con qua thì có thể mua nhà cho cả nhà ở. Vì nhà dì đến 11 người thì chẳng thuê được apartment, dì cũng chẳng có tiền thuê nổi cả một căn nhà.

Bà Thảo lại nai lưng làm việc, tháng tháng lại gửi một thùng quà về tiếp tế cho chồng con. Khi biết được chồng con bà có việc làm tại gia, có thu nhập để mua thức ăn mỗi tháng thì bà không gửi thùng quà mỗi tháng nữa, mà gửi 2 tháng một thùng. Phần tiền còn lại bà để dành để mua nhà.

Bà Thảo được anh rể dạy lái xe. Nhưng dù thi đậu, có bằng lái mà bà chẳng dám tự lái xe. Vì thế, bà vẫn theo xe chị Thu đi làm mỗi ngày vì vẫn còn ở chung nhà với chị. Bà chỉ trả tiền phòng cho chị Thu, ăn uống thì bà ăn ở tiệm ngày 3 bữa với thợ nên tiết kiệm được nhiều.

Sau ba năm ở Mỹ, bà bắt đầu nộp đơn bảo lãnh cho chồng con. Mãi đến năm 1991 chồng và 6 đứa con bà Thảo mới được qua Mỹ. Ba đứa con lớn vì đã có gia đình nên đến năm 1993 mới được bảo lãnh qua sau.

Bà Thảo vui vẻ ra mặt sau 12 năm xa cách chồng con. Giờ đây căn nhà single house hai tầng tràn ngập tiếng nói, tiếng cười. Các con bà phấn chấn với cuộc sống mới. Ba đứa nhỏ nhất qua đây khi đã 19, 21 và 23 tuổi thì xin vào NOVA để học, mấy đứa lớn thì đi học nghề vì chúng đã bỏ học từ lâu, chẳng có căn bản để học tiếp. Đối với bà, chúng nó có cơ hội học nghề để tự sinh sống ở nước Mỹ là bà yên tâm rồi.

Thế nhưng ông Quốc chồng bà vẫn để tâm thù bà vì ra đi không xin phép ông. Ông nhất định không nói chuyện với bà, không ở chung phòng với bà, xem như hai người hoàn toàn ly thân dù vẫn ở chung nhà. Nhưng bà vẫn không yên thân với ông, hở ra là ông mở miệng đay nghiến bà, bà phải im lặng lánh xa ông. Sau vài năm, ông Quốc nộp đơn xin ly dị vợ dù vẫn ở trong nhà của bà. Bà vẫn đi làm mỗi ngày đem tiền về lo trả tiền nhà, tiền điện nước, điện thoại và cả tiền chợ. Khi mấy đứa lớn có việc làm thì phụ mẹ trả tiền điện nước, điện thoại và tiền chợ. Nhưng từ từ chúng có gia đình và dọn ra riêng, bà vẫn là người trang trải mọi thứ trong nhà.

Cho đến khi ông Quốc đủ tuổi xin nhà trợ cấp cho người nghèo, ông nộp đơn ngay. Khi nhận được nhà, ông dọn ra. Bà cũng đã đến tuổi nghỉ hưu, bà bán nhà và dọn đi California theo hai đứa con lớn đã dọn qua đó vài năm trước.

Qua California, bà ở nhà giữ cháu ngoại, cháu nội giúp hai con lo buôn bán ở nhà hàng do chúng tự mở. Khi các cháu đã lớn, không cần bà giữ nữa thì cũng là lúc cơ thể bà đã mệt mỏi, phát bệnh của người già. Con bà nộp đơn cho bà vào nhà già ở chung với các ông bà lão người Việt cho vui.

Nhờ ở nhà già có nhiều người Việt Nam bà quen được một ông bạn già hơn bà vài tuổi, là ông Khang. Ông Khang lúc trước là sỹ quan cấp tá trong quân lực Việt Nam Cộng Hòa, ông qua đây theo diện HO. Sau vài năm qua Mỹ, vợ bỏ ông. Bà Thảo đoán có lẽ ông cũng từng làm khổ vợ nhiều năm nên bây giờ bà có cơ hội bung ra thì đi ngay. Nghĩ thế nhưng bà không cần hỏi. Chỉ biệt hiện tại ông Khang rất tốt với bà, khi bà cần đi đâu, ông lái xe chở bà đi ngay. Hai người lại nói chuyện tâm đắc với nhau lắm. Cuối tuần nào ông cũng chở bà ra ngoài ăn tiệm rồi đi chợ. Bà và ông vẫn ở hai người hai căn apartment trong cùng khu, nhưng ngày nào ông cũng qua nhà bà ăn chung ba bữa cơm vì ông giao hết tiền chợ cho bà.

Riêng ông Quốc, sau khi vào nhà già nhiều năm, ông đã qua đời vì tuổi già.

Nhưng rồi tai họa ập xuống, bà bị tai biến mạch máu não. Đưa vào cấp cứu thì cứu sống được nhưng bà phải ngồi xe lăn vĩnh viễn. Khi bà trở lại căn apartment của bà, ông Khang ngày nào cũng qua săn sóc bà, đẩy xe lăn cho bà ra ngoài phơi nắng mỗi ngày. Nhưng bản thân ông Khang cũng có vài bệnh già. Các con bà ở Virginia quyết định đem bà về Virigina để có thể săn sóc bà. Tại Virginia, bà vẫn xin được chương trình Long Term Care nên có người đến săn sóc bà mỗi ngày 8 tiếng, tuần 7 ngày.

Ngày nào bà và ông Khang cũng gọi cho nhau, ông Khang cứ nhắc bà trở lại California để bầu bạn tuổi già với ông vì cả hai người biết rằng họ chẳng còn sống bao lâu nữa.

Bà Thảo lại năn nỉ các con mua vé máy bay cho bà trở lại Cali. Các con dù rất thông cảm với nỗi cô đơn của mẹ nhưng phải khuyên bà rằng:
-Bác Khang cũng đau yếu nhiều, bác bị tiểu đường nặng, bản thân bác cũng phải cần người giúp, làm sao bác lo được cho mợ? Thôi mợ với bác Khang gọi nhau mỗi ngày nói chuyện cũng được rồi.

Một hôm, bà Thảo thấy nhức đầu, buồn nôn, bà nôn thốc tháo ra nhà; người săn sóc gọi cho con gái bà báo tin, thì con gái trả lời đang bận có khách vì tiệm đang đông khách. Bà Thảo lại nôn thêm vài lần nữa. Đến gần 8 giờ tối, khi con gái về, con trai từ nhà khác đến thăm, thấy bà kêu nhức đầu quá, bà lại nôn thốc tháo ra nhà. Lúc này các con bà mới gọi xe cứu thương đến, xe đến ngay trong vòng 10 phút đưa bà đi. Đến nhà thương thì người ta phát hiện ra bà đã bị tai biến mạch máu não, họ gọi trực thăng đưa bà qua nhà thương Fairfax. Nhưng qua chiều hôm sau thì bà tắt hơi.

Chuông điện thoại ở cái cell phone của bà lại reo lên. Con trai bà nhận ra số phone của ông Khang nên bắt lên trả lời:
-Thưa bác, mợ cháu vừa mất chiều nay. Cháu cũng đang tính gọi cho bác báo tin nhưng bác đã gọi qua.

Có tiếng ông Khang bật khóc bên đầu dây bên kia.

Có lẽ suốt cuộc đời làm vợ ông Quốc, bà Thảo chưa bao giờ thật sự có hạnh phúc, nhưng bà an phận làm vợ, làm mẹ, không so đo phân bì với những người đàn bà may mắn hơn bà. Có lẽ thời của bà, phụ nữ chẳng dám đòi hỏi có hạnh phúc, được chồng tôn trọng hay săn sóc, quan tâm, nên bà thấy bình thường khi có ông chồng cọc cằn hay quát tháo, hay gia trưởng. Cho đến cuối đời, bà gặp được ông Khang, người luôn tôn trọng bà, săn sóc bà, nói năng nhỏ nhẹ với bà, thì bà mới biết được hạnh phúc của người được thương yêu là thế nào. Bà tự an ủi dù trễ, nhưng vẫn còn hơn không bao giờ biết được hạnh phúc là gì.

Bà Thảo qua đời ở tuổi 81, đem theo một tình yêu muộn màng nhưng thật đẹp.

TT-Thái An

7/18/2021

Thứ Sáu, 5 tháng 12, 2025

664 . TT THÁI AN . HAI VAI GÁNH NẶNG CHỒNG CON.